علائم و درمان بیماری اوریون در کودکان

اوریون یک بیماری ویروسی توسط ویروس اوریون است که معمولاً کودکان را مبتلا می کند. تظاهر اصلی و عمده بیماری اوریون التهاب غده بناگوشی است، ولی ممکن است این عفونت به غده های دیگر، مانند لوزالمعده، مغز، بیضه و تخمدان هم گسترش یابد.

گردآوری – نبض ما

بیماری اوریون یکی از شایع ترین بیماری ها در برخی نقاط جهان است. اوریون یک بیماری ویروسی است که با تب؛ سردرد, درد عضلانی, خستکی, کاهش اشتها شروع می شود. تورم می تواند در یک یا هر دو طرف صورت دیده شود.

بیماری اوریون نوعی عفونت ویروسی است که به صورت اولیه غدد پاروتید(بناگوشی) را درگیر می کند. اوریون یک بیماری عفونی سیستمیک است که توسط ویروس اوریون که از خانواده paramyxovirus است، ایجاد می شود. در غالب موارد اوریون به صورت بیماری خفیفی در کودکان بروز می کند، که بعد از چند روز خودبه خود خوب می شود. ولی گاه با درگیری ارگان هایی است. در این بیماری یک یا هر دو غده بناگوشی متورم می شود.

علایم بیماری اوریون

علائم بیماری اوریون ۱۴ تا ۲۱ روز بعد از تماس و معمولا تظاهرات بیماری خود را به صورت سردرد، گلودرد خفیف، تب بالا، کم اشتهایی، خستگی و درد عضلانی نشان می دهد. شایع ترین تظاهرات بالینی در افراد را تورم غدد بزاقی (بخصوص غدد بزاقی بناگوش) تشکیل می دهد. تورم غدد بزاقی بناگوشی دردناک هستند و جویدن و غذا خوردن (به دلیل ترشح بزاق) مزید بر علت می شود.

نحوه انتقال بیماری اوریون

انتقال بیماری اوریون بیشتر از طریق تماس مستقیم با بزاق دهان مثلا با بوسیدن بیمار یا از طریق تنفس هوای آلوده به ویروس ناشی از سرفه های بیمار است و یا به طور غیرمستقیم از راه ظروف آلوده به بزاق فرد مبتلا به فرد دیگر منتقل می گردد. ویروس از ۳-۲ روز قبل از تورم تا حدود ۹ روز بعد از آن از بزاق دفع می گردد. لذا توصیه به خانه ماندن فرد مبتلا و جداسازی ظروف مورد استفاده تا حدود ۹ روز پس از شروع علائم بیماری می گردد. البته با توجه به دفع ویروس از بزاق قبل از شروع علائم، کنترل کامل بیماری مشکل می باشد.

بیماری های ثانویه اوریون

بیماری اوریون هرچند به ندرت اما ممکن است مغز را درگیر کند. اوریون همچنین ممکن است باعث تورم تخمدان شود و درنوجوانان و جوانان پسر بیضه ها را درگیر کند و تاثیراتی احتمالی در ناباروری اینگونه افراد برجای بگذارد. اگر قبل، در طی و یا بعد از تورم غدد بزاقی کودک دچار درد و سفتی گردن شود علامت بروز مننژیت ناشی از اوریون است که می تواند خطرناک باشد.

فردی که به اوریون مبتلا می شود به طور دائم در مقابل این بیماری ایمنی پیدا می کند. مننژیت عارضه نادر (۲در۱۰۰مورد) دیگری است که معمولا طی روزهای ۳-۱۰ بیماری عارض می گردد و بیمار دچار سردرد ـ استفراغ ـ سفتی گردن می شود. اگرچه در مقایسه با مننژیت های دیگر خوش خیم تر است ولی در هر حال نیازمند مراقبت های ویژه است. ناشنوایی یکی از عوارض مهم بیماری که با احتمال شیوع نیازمند توجه ویژه است و لازم است تست شنوایی از بیماران به عمل آید.

پانکراتیت هم عارضه دیگری است که طی بیماری ممکن است ویروس پانکراس را درگیر کند. در این حالت کودک دچار درد شکمی و استفراغ های مکرر می شود. معمولا این عارضه با اقدامات حمایتی برطرف می شود. از دیگر عوارض نادر بیماری گرفتاری قلب (میوکاردیت) وگرفتاری کلیه است.

هر ورمی بیماری اوریون نیست

گاهی عفونت حلق یا گوش، آبسه های مختلف مثل آبسه های شدید دندان، سنگ غده بزاقی یا عوارض برخی داروها باعث بزرگ شدن غدد بزاقی می شوند و ممکن است به اشتباه اوریون تشخیص داده شوند. بنابراین با بروز هر گونه تورم در ناحیه گلو و در نهایت برای تشخیص اوریون، حتما به پزشک مراجعه کنید.

واکسن اوریون

واکسن اوریون همراه با واکسن سرخک و سرخجه در مجموعه ای به نام MMR به کودکان تزریق می شود. به همین دلیل هم بهترین راه کنترل بیماری اوریون تزریق واکسن است که باید از سوی والدین جدی گرفته شود، اما پیشگیری دیگری به دلیل دوره نهفتگی بیماری مطرح نیست.

درمان بیماری اوریون

درمان تورم غدد بزاقی در این بیماران محدود به اقدامات علامت درمانی و نگهدارنده می باشد که شامل داروی ضد تب و درد مانند استامینوفن یا بروفن و یا استفاده موضعی از کیسه آبگرم و یا سرد بر روی غدد متورم است. بهتر است غذاهای سفت که نیاز به جویدن زیاد دارند و یا غذاهای ترش که باعث ترشح زیاد بزاق می شوند، استفاده نشود. داروی ضدویروس خاصی در این بیماران کاربرد ندارد؛ زیرا بیماری خود به خود بهبود یابنده است و آن چنانکه واضح است مصرف آنتی بیوتیک ها در درمان این بیماری هیچ جایگاهی نداشته و عملی غیرمنطقی می باشد.

در صورتی که کودک شما مبتلا به بیماری اوریون باشد می توانید با اقدامات زیر به کودک خود کمک کنید:

اقداماتی که شما می توانید برای کمک به کودک انجام دهید:

۱- نخست درجه حرارت بدن را کنترل کنید و اگر حرارت بالا بود تب را پایین بیاورید.

۲- از غذاهای مایع مثل شیر، سوپ و یا ماست برای کودک استفاده کنید تا بلع غذا آسانتر بشود.

۳- برای برطرف کردن خشکی دهان، مایعات فراوان به کودک بدهید و در صورت وجود مشکل در نوشیدن از نی استفاده کنید.

۴- یک کیسه آب گرم را در یک حوله پیچیده و آن را روی موضع درد قرار دهید.

۵- برای تأیید تشخیص با پزشک مشورت کنید. همچنین در صورت بدتر شدن بیماری پس از گذشت ۱۰ روز و وجود سردرد یا سفتی گردن حتماً با پزشک تماس بگیرید.

پزشک شما ممکن است توصیه کند که تا ۵ روز پس از بین رفتن تورم غدد بزاقی، از رفتن کودک به مدرسه جلوگیری کنید؛ اگر بیضه ها متورم و دردناک هستند، ممکن است پزشک استراحت مطلق و استامینوفن توصیه کند تا تورم از بین برود.