خارش پوست از علت تا درمان

خارش پوست یک حس ناخوشایند است که فرد را متمایل به خراشاندن بدن می کند. این حس یکی از شایع ترین شکایات پوستی است و گاهی آن قدر شدید می شود که خواب و آرامش را از فرد می گیرد.

گردآوری – نبض ما

این حس یکی از شایع ترین شکایات پوستی است و گاهی آن قدر شدید می شود که خواب و آرامش را از فرد می گیرد. شدت خارش پوست گاهی به حدی است که بیمار با خاراندن های مکرر، بدنش را زخم می کند.

دلایل خارش پوست

دلایل متعددی برای خارش پوست وجود دارد. گاه خارش محدود به کف سر است، مانند کسانی که مبتلا به درماتیت سبوره هستند که باعث شوره سر و التهاب خارش دار می شود.  گاه فرد مبتلا به آلرژی، خشکی پوست یا اگزما است. این افراد از خارش شدیدی رنج می برند و به سبب آن، بیشتر قسمت های بدن خود را با خاراندن، زخم می کنند و نیاز به درمان طولانی مدت، زیر نظر پزشک متخصص پوست دارند.

از مهم ترین علل خارش پوست ، هپاتیت و بیماری کبدی همراه با زردی و گاهی بدون آن است. همچنین نارسایی کلیه، کم کاری یا پرکاری تیروئید، کم خونی فقر آهن، پلی سیتمی ورا، برخی سرطان های خون شامل لوسمی و لنفوم (به خصوص لنفوم هوچکین)، انگل های روده ای و بیماری های روحی ـ روانی نیز از جمله علل خارش  پوست می باشند.

بیماری های پوستی متعددی وجود دارند که خارش در آنها وجود داشته یا علامت و شکایت اصلی است. به عنوان مثال مشخصه اصلی بیماری هایی مانند اگزمای سرشتی، گال و درماتیت هرپتی فرم، خارش فراوان است.

در برخی موارد مثل کهیر، علت اصلی خارش ماده هیستامین است. کهیر می تواند به دلیل مصرف یک دارو مانند آنتی بیوتیک ها یا غذاهای خاص مثل ماهی و ادویه جات و یا به دلیل برخی عفونت ها مثل عفونت های تنفسی فوقانی باشد.

عوامل تشدید خارش پوست

بیشتر خارشها با گرما تشدید می شوند. همچنین استرس، اضطراب و ترس نیز می تواند خارش پوست را تشدید نمایند. اکثر خارشها، شب هنگام، زمانی که فرد از کار و فعالیت روزانه فارغ می شود، تشدید می شوند. کانال گوش خارجی، سوراخ بینی و ناحیه اطراف مقعد و ناحیه تناسلی، نواحی مستعد خارش محسوب می شوند.

خارش پوست ناشی از آفتاب سوختگی

خشکی و خارش پوست در کنار آفتاب سوختگی یکی از اتفاقاتی است که در روزهای آفتابی همه افراد در سنین مختلف را تهدید می‌کند. کرم‌های ضد آفتاب می‌توانند عوارض این مشکل را به میزان قابل توجهی کم کنند.

کرم‌های ضد آفتاب در دو نوع چرب و بدون چربی در بازار وجود دارند که شما می‌توانید با توجه به نوع پوست خود از آن استفاده کنید. افرادی که پوستی خشک یا معمولی دارند، بهتر است نوع چرب ضدآفتاب‌ها را مصرف کنند اما آنهایی که پوست جوش‌دار و چرب دارند، باید ضدآفتابی فاقد چربی تهیه کنند.

راه های درمان خارش پوست

برای درمان خارش پوست ، اول باید علت آن را فهمید و بدون این مهم، فائق آمدن بر خارش بسیار مشکل است.

خشکی پوست یکی از علل مهم خارش است، لذا در بیمارانی که از خشکی پوست رنج می برند، چرب نگه داشتن پوست برای تخفیف خارش اهمیت بسیاری دارد. همچنین استفاده از وازلین معمولی، کرم های حاوی اسید لاکتیک با غلظت کم و کرم های حاوی اوره به دلیل خاصیت ذخیره سازی رطوبت سبب آبرسانی و هیدراته شدن پوست می شوند.

برخی داروهای موضعی می توانند موجب کاهش خارش های موضعی شوند، مانند بی حس کننده های موضعی (مثل کرم لیدوکائین یا ژل بنزوکائین) و برخی آنتی هیستامین های موضعی مثل کرم داکسپین.

محلول های موضعی حاوی کامفور یا فنتول نیز می تواند خنک کننده و تخفیف دهنده خارش پوست باشند. کورتون موضعی در برخی موارد که علت خارش، التهاب است مثل اگزما می تواند مفید باشد. کرم یا لوسیون کالامین نیز می تواند مفید باشد.

از نظر داروهای خوراکی، داروهای آنتی هیستامین از شایع ترین داروها برای تخفیف خارش می باشند. بسیاری از این داروها خواب آور بوده و به خصوص در افرادی که رانندگی می کنند یا در افراد مسن باید بسیار مراقب بود.

برخی اقدامات کلی نیز وجود دارد که می توانند به تخفیف خارش کمک کنند، مثلا خنک نگه داشتن محیط و پرهیز از حمام داغ و لباس پشمی.

باید توجه داشت مصرف تمام این داروها باید زیر نظر پزشک و متخصص پوست باشد.

توصیه هایی برای بهبود خارش پوست

تست حساسیت انجام دهید

اگر فرد نداند که به چه ماده ای حساسیت دارد، می تواند در مطب متخصص پوست، تست حساسیت انجام دهد. در این تست مواد محرک با پوست فرد تماس داده می شوند و واکنش پوست نسبت به آنها بررسی می شود.

دور این لوازم آرایشی را خط بکشید

ازجمله مواد محرک اگزما می توان به لوازم آرایشی به خصوص انواع مایع آن مثل ریمل، خط چشم مایع و لاک ناخن اشاره کرد. اگزمای حاصل از لوازم آرایشی بیشتر در اطراف چشم اتفاق می افتد زیرا پوست پلک حساس تر است و خیلی سریع تر نسبت به این مواد واکنش نشان می دهد.

یکی دیگر از شایع ترین مواد حساسیت زا، فلز نیکل است مثلا تماس فلز ساعت و بند آن با دست ممکن است باعث اگزمای ناحیه مچ شود.

شست وشو را به حداقل برسانید

افراد مستعد به اگزما نباید برای شست وشوی پوست خود از شوینده های صابونی به خصوص از نوع مایع استفاده کنند زیرا این مواد چربی پوست را کاهش داده و آن را خشک تر می کنند، لذا بجای آن از پن های فاقد صابون استفاده کنند.

کرم مرطوب کننده استفاده کنید

یکی دیگر از راهکارهای پیشگیری از اگزما مصرف کرم های مرطوب کننده است. بعضی از آنها بر پایه آب هستند و چربی زیادی ندارند؛ این لوسیون ها فقط به پوست آبرسانی می کنند. بعضی دیگر نیز چرب تر هستند و مدت طولانی تری پوست را مرطوب نگه می دارند.

لباس های نخی بپوشید

لباس ها و پارچه های پشمی، نایلونی و توری نیز می توانند در افراد مستعد باعث اگزما شوند. به همین دلیل این افراد بهتر است از لباس، ملحفه و روبالشی نخی استفاده کنند یا حداقل زیر لباس های حساسیت زا لباس نخی بپوشند.

از گردوخاک دوری کنید

روزهایی که آلودگی هوا زیاد است یا در فصل بهار که گرده گیاهان در فضا پخش می شود کمتر از خانه بیرون بروید، همچنین در خانه نباید اجازه دهید گرد و خاک از زمین بلند شود و حتما از جارو برقی استفاده کنید.

غذاهای ضد خارش پوست بخورید

اگر با خوردن ماده غذایی خاصی، ضایعات اگزمایی تان تشدید می شوند، باید از مصرف آن خودداری کنید. ازجمله موادی که ممکن است باعث حساسیت شوند، می توان به ادویه جات، فلفل، مواد کنسروی، غذاهای حاوی مواد رنگی و مواد نگهدارنده، آب میوه های آماده، نوشابه های رنگی، سس های رنگی، کیوی، گوجه فرنگی، بادمجان و خربزه اشاره کرد.