واکسنی برای بیماری های پنوموکوکی

واکسن پرونار ۱۳برای جلوگیری از بیماری های پنوموکوکی در سنین ۱، ۲، ۴، ۶ و ۲ الی ۱۵ ماهگی در کودکان تجویز می شود.

گردآوری – نبض ما

یکی از واکسن هایی که باید وارد برنامه واکسیناسیون کشور شود، واکسن پرونار ۱۳ (Prevnar 13) است. واکسن پنوموکوکی با اسم تجاری«پرونار ۱۳» برای پیشگیری از عفونت‌های تنفسی و گوش است که کودکان در دوماهگی، چهارماهگی و شش‌ماهگی باید این واکسن را تزریق کنند. این واکسن، کم و بیش در ایران وجود دارد.

بیماری پنوموکوکی چیست؟

بیماری های پنوموکوکی به وسیله باکتری استروپتوکوک پنومونیه به وجود می آیند. تمامی افراد ممکن است به بیماری پنوموکوکی مبتلا شوند. اما برخی افراد در معرض خطر بیشتری قرار دارند:

• کودکان زیر پنج سال
• افراد بالای ۶۵سال
• افراد مبتلا به مشکلات خاص جسمانی
• افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف
• افراد سیگاری

بیماری های پنوموکوکی می توانند شامل عفونت های شدید زیر باشند:

• ذات الریه(عفونت شش ها )
• عفونت خون(باکتریمی)
• عفونت غشای مغزی(مننژیت)

بیماری سینه پهلو (ذات الریه) می تواند از طریق تماس نزدیک از فردی به فرد دیگر سرایت کند. ذات الریه در حدود یک مورد از هر ۲۰ نفری را که به این بیماری مبتلا می شوند، می کشد.

مننژیت عبارت است از عفونت غشای مغز که می تواند به سایر بیماری ها مانند کری یا آسیب دیدگی مغز منجر گردد و عوارض ماندگار به جا بگذارد. در کودکان از هر ۱۰مورد ابتلا یک مورد به مرگ منجر می شود. در بزرگسالان مننژیت در حدود ۳مورد از هر ۱۰ نفر را می کشد. افراد مبتلا به مشکلات جسمانی نیز ممکن است در معرض خطر مرگ و میر بیشتری در اثر این بیماری ها قرار داشته باشند.

واکسن پرونار۱۳(prevenar)

زمانی درمان عفونت های پنوموکوک با پنی سیلین و سایر داروها موثر بود. اما برخی از گونه های تغییر یافته این میکروب، نسبت به درمان با دارو مقاوم شده اند. این مسئله باعث شده است که پیشگیری از این بیماری ها از طریق واکسن اهمیت بیشتری پیدا کند.

واکسن پرونار ۱۳برای جلوگیری از این بیماری ها در سنین ۱، ۲، ۴، ۶ و ۲ الی ۱۵ ماهگی در کودکان تجویز می شود. کودکان در این محدوده سنی در معرض بیشترین خطر ابتلا به بیماری های ناشی از آلودگی به باکتری پنوموکوک قرار دارند. همچنین ممکن است واکسن پرونار ۱۳برای برخی از کودکان مسن تر و یا بزرگسالان تجویز گردد.

Prevenar13 واکسنیست که به پیشگیری علیه ۱۳ سروتیپ (زیرگروه های باکتریایی) از شایع ترین سروتیپ های باکتری پنوموکوک که موجب بیماری های پنوموکوکی می شوند، کمک می نماید. این واکسن در سال ۲۰۱۰ به بازار معرفی گردید و در سال ۲۰۱۱ جهت استفاده در بالغین مورد تایید سازمان غذا و داروی ایالات متحده قرار گرفت. ۱۳ ظرفیت موجود در واکسن، پوشش دهنده سروتیپ هایی است که بیشترین توان مقاومت باکتریایی و بروز عفونت را از خود نشان داده اند. این سرو تایپ ها شامل ۱,۳,۴,۵, ۶A, 7F, 9B, 14,18C, 19A, 19F, 23F,6B می باشند.

تفاوت مهم واکسن ۱۳ ظرفیتی نسبت به انواع دیگر واکسن های پنوموکوکی توانایی ایجاد مصونیت طولانی مدت بوده که این خصیصه با استفاده از تکنولوژی کونژوگیشن بدست آمده است. به بیان ساده این فرآیند باعث شده تا ایمنی زایی واکسن ارتقا چشمگیری یافته و بتواند از سطوح بالاتر ایمنی سلولی بدن بر علیه باکتری پنوموکوک استفاده نماید. این واکسن با از بین بردن تجمع باکتریایی در حلق افراد از انتقال باکتری مابین افراد جلوگیری می کند.

نحوه تهیه واکسن بیماری پنوموکوکی

واکسن را می توان از طریق داروخانه های معتبر (ذکر شده در بخش مراکز توزیع) تهیه نمود و باید در دمای بین ۴ تا ۸ درجه سانتیگراد نگهداری شود. بهتر است در هنگام تهیه واکسن کیسه یخ با خود همراه داشته باشید و یا از داروخانه تقاضا کنید تا در اختیارتان قرار دهد. در صورت نگهداری واکسن در منزل، بهترین مکان پایینترین طبقه درب یخچال بوده، که دمای لازم را تامین می نماید. توجه داشته باشید واکسن به هیچ وجه نباید دچار یخ زدگی گردد و در این صورت غیر فعال خواهد شد. بهتر است تمامی واکسن ها در مراکز معتبر بهداشتی تزریق شوند.

عوارض احتمالی

Prevenar13 محتوی ویروس یا باکتری زنده نمی باشد. این واکسن حاوی پروتئینی است که پایه ساخت واکسن ها برای مدت بیشتر از ۲۰ سال بوده است. برخی از بیماران عوارض جانبی را تجربه کرده اند. اما این عوارض عموماً خفیف هستند. به دلیل اینکه Prevenar13 به شکل تزریقی مورد استفاده قرار می گیرد، عوارض جانبی شایع گزارش شده در کارآزمایی های بالینی واکنش هایی در محل تزریق بوده است.

عوارض مشاهده شده در محل تزریق:

• قرمزی، تورم یا درد
• محدودیت در حرکت بازو
• عوارض جانبی عمومی:
• خستگی
• سردرد
• درد عضلانی
• کاهش اشتها
• لرز
• بثورات جلدی

موارد منع مصرف و انتظار

کسانی که واکنش آلرژیک خطرناکی نسبت به واکسن داشته اند، نباید دوز دیگری دریافت کنند.

کسانی که در زمان مقرر برای تزریق واکسن، دچار بیماری متوسط یا شدید شده اند ممکن است از آنها خواسته شود تا بهبودی کامل صیر کرده و سپس واکسن را دریافت نمایند. شخصی که مبتلا به بیماری خفیف است معمولا می تواند واکسن دریافت نماید.

با اینکه هنوز مدارکی دال بر این که واکسن پروناز برای زنان باردار یا جنین آنها مضر است در دسترس نمی باشد، زنانی که مبتلا به عوارضی هستند که ممکن است آنها را در معرض ابتلا به بیماری پنوموکوکی قرار دهد، در صورت امکان باید قبل از باردار شدن واکسینه شوند.