علل ایجاد برونشیت و درمان

اعتیاد افراد به سیگار از ۱۵ به ۲۵ درصد در حال رشد است و در کنار آن روز به روز به تعداد مبتلایان به بیماریهای ریوی از جمله برونشیت ریوی و سرطان ریه افزوده می شود.

نبض ما– گردآوری

برونشیت به معنای التهاب لوله‌های برونشی(نایژک‌ها) می‌باشد. زمانی که نایژک‌ها ملتهب یا عفونی می‌شوند، هوای کمتری قادر به ورود و خروج به ریه‌ها خواهد بود و معمولاً فرد مقادیر زیادی خلط در طی سرفه دفع می‌کند.

برونشیت یا نایژه‌آماس  bronchitis  به التهاب نایژه‌ها در شش گفته می‌شود. این عارضه در اثر تورم نای و یا نایژک‌ها بروز می‌کند و به علت عفونت توسط باکتری‌ها و ویروس‌ها و یا در اثر تحریکاتی مانند هوای آلوده و سیگار کشیدن ایجاد می‌شود.

انواع برونشیت

برونشیت حاد

برونشیت حاد شروعی ناگهانی دارد و برای مدت کوتاهی باقی می‌ماند. معمولاً عواملی مانند ویروسها، باکتریها، قارچها، مواد شیمیایی (مانند استنشاق آمونیاک) و سایر علل می‌توانند باعث برونشیت حاد شوند. بسیاری اوقات برونشیت تنها نیست بلکه با التهاب سایر بخش‌های برونشیت مانند عفونت ریوی (پنومونی)، التهاب نایژک‌ها (برونشیولیت) و دیگر موارد همراه است از این‌رو علائم و درمانی مشابه پنومونی دارد.

در مواردی که عامل بیماری‌زا ویروس باشد (مانند ویروس سرماخوردگی) درمان آنتی‌بیوتیکی کارایی ندارد و فقط علائم بیماری مانند سرفه، تب و خس‌خس سینه را می‌توان با داروهایی مانند آنتی هیستامین، گشادکننده برونش و استامینوفن درمان نمود. برونشیت حاد ویروسی حتی بدون درمان هم دوره‌ای کوتاهتر از یک هفته دارد.

برونشیت مزمن

در صورتی که فردی مدت سه ماه در دو سال پیاپی، سرفه‌های همراه با خلط غلیظ بدون وجود علل دیگر سرفه را داشته باشد، وجود برونشیت مزمن قطعی است. این علائم با آمفیزم ریه می‌تواند همراه باشد. این التهاب حتی می‌تواند منجر به از بین رفتن پوشش نایژک ها شود. زمانی که نایژک ها به مدت زمان طولانی دچار تحریک می‌شوند، مقادیر زیادی خلط به صورت دائمی ساخته می‌شود و ضخامت پوشش نایژک ها افزایش یافته و سرفه‌های تحریکی افزایش می‌یابد. جریان هوا در داخل نایژک ها با مشکل مواجه شده و ریه‌ها نیز دچار آسیب می‌شوند. سپس نایژک ها مکان مناسبی برای ایجاد عفونت خواهند شد.

علل ایجاد برونشیت مزمن

کشیدن سیگار شایع‌ترین علت ایجاد برونشیت مزمن است. علل دیگر، گرد و غبار و آلودگی هوا می‌باشند. افرادی که در محل‌های کار خود در تماس، با گرد و غبار و بخارهای صنعتی هستند، نظیر معدنچیان زغال سنگ و کارگران کارخانه‌های ذوب فلزات نیز در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.

آلودگی هوا زمانی که غلظت دی اکسید گوگرد و سایر آلاینده‌ها در اتمسفر افزایش می‌یابد، منجر به تشدید علائم برونشیت مزمن می‌شود. این علائم زمانی که فرد سیگاری نیز باشد بسیار بیشتر خواهد بود.

درمان برونشیت مزمن

هدف اصلی در درمان برونشیت مزمن، کاهش تحریک نایژک ها می‌باشد. کسانی که درمان می‌شوند، بهبودی کامل نمی‌یابند، ولی علائم بیماری کاهش یافته و از گسترش بیماری و بروز عوارض آن جلوگیری می‌شود.

• اگر فرد در محیط کار خود با گرد و غبار و بخار سر و کار دارد، پزشک باید تغییر محیط کار را به بیمار خود توصیه نماید. تمامی افراد مبتلا به برونشیت مزمن باید برنامه‌ای به منظور داشتن یک روش زندگی سالم را داشته باشند. بهبود سلامت عمومی یک فرد، توانایی بدن وی را جهت مقابله با عفونت‌ها افزایش می‌دهد.
• فرد مبتلا به برونشیت بایستی مصرف سیگار را به طور کامل قطع کند. از محیط‌های دارای آلودگی هوا و گرد و غبار اجتناب نماید. از ورود به محیط‌های سرد به صورت ناگهانی خودداری کند
• مصرف آنتی بیوتیک مناسب و داروهای متسع کننده راه‌های هوایی و داروهای خلط آور با تجویز پزشک بایستی صورت پذیرد. زمان استفاده از آنتی بیوتیک محدود بوده و نیازی به مصرف دائم آن نیست.
• استفاده از مایعات گرم فراوان در حد ۲ تا ۳ لیتر در روز باعث رقیق شدن خلط و تخلیه بهتر آن می‌شود.
• مصرف رژیم غذایی متعادل و صحیح و نگه داشتن وزن بدن در محدوده ایده آل از اقدام‌های لازم دیگر در روند درمان است.
• انجام ورزش‌های سبک منظم بدون ایجاد خستگی از کارهای دیگر مورد نیاز در درمان بیماری است.
• برای ناراحتی خفیف می‌توانید از استامینوفن برای کاهش تب، و داروهای ضد سرفه استفاده کنید.

توجه: از داروهای ضد سرفه تنها زمانی استفاده کنید که سرفه بدون خلط باشد. توجه داشته باشید که متوقف کردن سرفه به طور کامل می‌تواند خطرناک باشد، زیرا این کار موجب تجمع ترشحات مخاطی و مواد تحریک‌کننده در لوله‌های نایژه‌ای می‌شود. با گیر افتادن این ترشحات احتمال بروز ذات‌الریه افزایش و تبادل اکسیژن در ریه‌ها کاهش می‌یابد.

درمان خانگی برونشیت

در اینجا ۱۰ راه حل ها خانگی  برای درمان  برونشیت بیان شده است:

• زنجبیل

زنجبیل، اغلب برای درمان سرماخوردگی استفاده می شود، همچنین  زنجبیل خواص ضد التهابی  دارد و سیستم ایمنی  را تقویت کرده و  لوله های برونش تحریک شده، ملتهب و متورم را درمان میکند.

• سیر

با توجه به خواص آنتی بیوتیکی و ضد ویروسی آن،  برای درمان برونشیت، به ویژه برونشیت حاد بسیار مفید است.

• زردچوبه

خاصیت ضد التهابی زردچوبه برای درمان سرفه همراه با برونشیت است. به دنبال این درمان  سینه صاف  می شود.

• روغن اکالیپتوس

اضافه کردن روغن اوکالیپتوس به بخور مخاط  راه های هوایی مسدود را باز میکند و خواص ضد باکتری آن به فرآیند درمان بسیار کمک میکند.

• آب نمک

غرغره کردن با آب نمک چند بار در روز، راه بسیار خوبی برای درمان علایم مختلف  برونشیت است.

• عسل

عسل یک راه طبیعی برای مقابله با سرفه ناشی از برونشیت است.خواص ضد ویروسی و ضد باکتری موجود در عسل تسکین دهنده  گلو خواهد شد. همچنین، عسل سیستم ایمنی بدن  را تقویت میکند.

• پیاز

پیاز باعث از بین رفتن خلط ناشی از برونشیت می شود.

• سولفات منیزیوم

تسکین علائم برونشیت با حمام نمک بسیار مفید است. برای آماده سازی حمام، یک و نیم کیلوگرم از سولفات منیزیم به آب گرم حمام بریزید. هنگامی که نمک فرنگی اصل به طور کامل حل شده به مدت نیم ساعت داخل این ترکیب بروید. اگر  مبتلا به برونشیت مزمن هستید،  دو بار در هفته انجام دهید برای برونشیت حاد،هر شب توصیه میشود.

• دانه کنجد

دانه کنجد دارای خواص دارویی است که می تواند به  درمان برونشیت کمک کرده  و درد قفسه سینه را درمان کند.

• آب

در زمان مبتلا به برونشیت توصیه می شود بدن را به خوبی هیدراته کرده  و آب و مایعات زیادی بنوشید بنابراین، حداقل هشت تا ۱۰ لیوان آب در روز بنوشید. می توانید آبمیوه و آب سبزیجات نیز بنوشند.