چرا ذات الریه ممکن است کشنده باشد؟
پنومونی حالت خفیف تا شدید دارد و گاهی ممکن است منجر به مرگ شود. طبق آمارهای پیشگیری از بیماری و کنترل آن، بیش از 50000 نفر از افراد در سال 2015 در اثر ذات الریه یا پنومونی جان خود را از دست دادند. به علاوه، پنومونی یکی از علل مرگ کودکان زیر 5 سال در سراسر دنیا است.
چه کسی در خطر ابتلا به ذات الریه قرار دارد؟
ذات‌الریه یا پنومونی ممکن است هر کسی را درگیر کند اما بعضی افراد بیش‌تر در معرض ابتلا به این بیماری هستند و این‌ها کسانی هستند که یا سیستم ایمنی ضعیفی دارند یا سبک زندگی یا بیماری‌ای دارند که ریه‌های آن‌ها را تحت تأثیر قرار داده است.
افرادی که بیش‌تر در معرض پنومونی کشنده هستند عبارتند از:
- کودکان زیر 2 سال
- افراد 65 ساله و بالاتر
- افراد بستری در بیمارستان، به خصوص کسانی که زیر ونتیلاتور قرار دارند
- افرادی با بیماری‌های مزمن مثل آسم، بیماری مزمن انسدادی ریه و یا دیابت
- افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف به علت بیماری‌های مزمن، شیمی‌درمانی یا پیوند عضو
- افراد سیگاری
دلیل ذات الریه
علایم ذات‌الریه یا پنومونی در افرادی که بیش‌تر در معرض خطر ابتلا به پنومونی هستند ممکن است به علت داشتن سیستم ایمنی ضعیف یا یک بیماری مزمن یا حاد، خفیف‌تر باشد. به همین دلیل خیلی مهم است که این افراد کاملاً مراقب بروز هر نشانه‌ای باشند و به پزشک مراجعه کنند. از طرفی، پنومونی می‌تواند بیماری‌های مزمن قبلی را هم بدتر کند، به خصوص بیماری‌های مربوط به قلب و ریه به شدت تحت تأثیر این بیماری قرار می‌گیرند.
بیش‌تر افراد در نهایت از این بیماری بهبود پیدا می‌کنند اما نرخ مرگ و میر 30 روزه، 5 تا 10 درصد افراد بستری را در بر می‌گیرد. این میزان، حدود 30 درصد افرادی را شامل می‌شود که جهت مراقبت‌های ویژه بستری بوده‌اند.
انواع ذات الریه یا پنومونی‌های خطرناک
دلیل پنومونی می‌تواند شدت بیماری را مشخص کند:
پنومونی ویروسی
پنومونی ویروسی معمولاً نوع خفیف‌تر این بیماری است و نشانه‌هایش تدریجی ظاهر می‌شوند اما باید به خاطر داشت که در صورتی که همزمان با این پنومونی یا بعد از آن، دچار عفونت باکتریایی شوید، ممکن است بسیار شدت پیدا کند.
ذات الریه باکتریایی
پنومونی باکتریایی شدت بیش‌تری دارد. نشانه‌های آن ممکن است تدریجی ظاهر شوند یا به ناگهان در فرد بروز پیدا کنند و منجر به بستری شدن او در بیمارستان شوند. وقتی پنومونی بخش‌های مختلف ریه را درگیر کند لازم است فرد در بیمارستان بستری شود و آنتی‌بیوتیک دریافت کند. در اثر ازدیاد باکتری‌ها در خون امکان دارد بیماری باکترمیا یا عفونت خونی باکتریایی ایجاد شود.
شاید اسم پنومونی راه‌رونده را شنیده باشید. این بیماری، نوع خفیف پنومونی باکتریایی است و آن‌قدر خفیف است که ممکن است حتی ندانید این بیماری را دارید.
پنومونی قارچی
این نوع پنومونی در افرادی که ضعف سیستم ایمنی دارند شایع است و اغلب شدت زیادی دارد.
بر حسب مکانی که دچار پنومونی می‌شوید – مانند جامعه، بیمارستان یا مراکز درمانی – هم می‌توان این بیماری را به دسته‌هایی تقسیم کرد. ذات الریه یا پنومونی که در بیمارستان یا مراکز درمانی به آن دچار می‌شوید معمولاً خطرناک‌تر است چون در آن شرایط، شما از قبل هم بیمار و ناخوش هستید. به علاوه، ممکن است عفونت باکتریایی که در بیمارستان یا مراکز درمانی به آن دچار می‌شوید به علت مقاومت به آنتی‌بیوتیک‌ها، شدیدتر هم باشد.
تشخیص نشانه‌ها ذات الریه
اگر شما یا یکی از نزدیکانتان دچار نشانه‌های زیر باشد باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید تا احتمال ابتلا به پنومونی بررسی شود:
- دمای غیرطبیعی بدن، مثل تب و لرز یا دمای پایین‌تر از حد نرمال در افراد سالمند یا افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند
- تنفس کوتاه یا مشکل
- سرفه با خلط
- درد قفسه‌ی سینه هنگام سرفه یا تنفس
- خستگی
- گیجی، به خصوص در سالمندان
- تهوع، استفراغ، یا اسهال
پیشگیری از ذات الریه یا پنومونی کشنده
با این روش‌ها می‌توانید از ابتلا به پنومونی کشنده پیشگیری کنید:
کنترل وضعیت سلامتی
مراقب نشانه‌های هشداردهنده باشید، به خصوص اگر عوامل خطر را دارید. همچنین، پنومونی ممکن است بعد از عفونت‌های تنفسی دیگر هم بروز پیدا کند، پس اگر اکنون بیمارید یا اخیراً بیمار بوده‌اید مراقب نشانه‌های جدید یا تشدید نشانه‌ها باشید.
واکسن زدن
واکسن‌های زیادی می‌توانند از عفونت‌های ایجادکننده‌ی ذات الریه یا پنومونی پیشگیری کنند. این واکسن‌ها عبارتند از:
- پنوموکوکی
- آنفلوانزا
- هموفیلوس آنفلوآنزا
- سیاه‌سرفه
- سرخک
- آبله مرغان
رعایت بهداشت
دست‌هایتان را به طور مرتب بشویید، به خصوص:
- بعد از دستشویی
- قبل از غذا
- قبل از دست زدن به صورت و دهان
اگر صابون ندارید از ضدعفونی‌کننده‌ی دست استفاده کنید.
سبک زندگی سالم
سیگار را ترک کنید و با ورزش منظم و رژیم غذایی سالم، سیستم ایمنی بدن را تقویت کنید.
ذات الریه یا پنومونی یک عفونت ریوی است که گاهی اوقات منجر به بیماری شدید و حتی مرگ می‌شود.
پس در صورتی که خودتان یا یکی از نزدیکانتان دچار نشانه‌های تهدید‌کننده هستید حتماً به پزشک مراجعه کنید چون تشخیص زودهنگام پنومونی می‌تواند درمان را راحت‌تر کند.
اگر ذات الریه یا پنومونی را بدون درمان رها کنید نشانه‌ها به سرعت بدتر می‌شوند و بیماری درنهایت منجر به مرگ خواهد شد.
