انتخابی الهی برای رشد بشریت

بعثت و فرود آمدن پیامبر اکرم در غاری به نام حرا، بازگشایی راه های آسمان به حریم انسانیت است. خداوند، بانگ بیدار باش را از سر رحمت بیکران خود به صدا درآورده است، تا گشایش این راه را به آدمیان نوید دهد.

نبض ما – گردآوری

بعثت پیامبر اکرم(ص) را باید در حقیقت در تداوم نهضت انبیا بررسی کرد و فراتر است از اینکه بخواهیم آن را یک واقعه خاص اجتماعی یا … ببینیم بلکه در حقیقت باید فلسفه نبوت را در درون آن جست وجو کنیم که همان هدایت انسان ها، تکامل بشریت، و راه نمودن انسان ها برای رسیدن به نقطه کمال است که در حقیقت فلسفه خلقت و آفرینش انسان هم همین است.

بعثت پیامبر اکرم(ص) در حقیقت نقطه آغاز و سنگ نخست بنای تمدن عظیم دین اسلام برای کمال بخشیدن به بشریت در جست وجوی معنویت است؛ بشریتی که از مبادی کمال فاصله گرفته بود و در عمق جان تشنه خود، در پی نجات و رهایی از منجلاب انحرافات و دنیازدگی بود.

بشارت به بعثت پیامبر اکرم

همه پیامبران به رسالت حضرت بشارت داده اند و این بشارت در تورات و انجیل هم آمده بوده است. از لحاظ تاریخی مواردی هست که نشان می دهد معتقدان آیین های آسمانی، منتظر پیامبری بودند که انسان را به آیین توحیدی هدایت کند.

دلخوشی یهودیان ساکن یثرب(مدینه کنونی) در برخورد با مخالفت های اعراب یثرب این بود که به کمک پیامبری که به زودی در سرزمین عربستان ظهور خواهد کرد، از اعراب بت پرست و مشرک به سختی انتقام خواهند گرفت.

فلسفه بعثت پیامبر اکرم

مى توان فلسفه بعثت پیامبر اکرم از نگاه قرآن را در دو عنوان که حاکى از یک واقعیت اند ، خلاصه کرد که عبارت اند از :

دعوت به خدا

دعوت به خدا، جامع ترین فلسفه بعثت همه انبیاى الهى از جمله پیامبر اکرم است، این دعوت ، در واقع، همان دعوت به پیمودن راه خدا، و عمل کردن بر اساس دین اسلام ، یعنى برنامه تکامل انسان است که ضامن تأمین حیات مادّى و معنوى اوست.

از این رو ، تعبیرهایى مانند : «قُلْ هَـذِهِ سَبِیلِى أَدْعُواْ إِلَى اللَّهِ عَلَى بَصِیرَهٍ أَنَا وَ مَنِ اتَّبَعَنِى ؛ بگو این است راه من، که من و هر کس پیروى ام کرد با بینایى به سوى خدا دعوت مى کنیم» و «ادْعُ إِلَى سَبِیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَهِ وَالْمَوْعِظَهِ الْحَسَنَهِ ؛با حکمت و اندرز نیکو به راه پروردگارت دعوت کن» و «اسْتَجِیبُواْ لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاکُمْ لِمَا یُحْیِیکُمْ ؛ دعوت خدا و پیامبر را اجابت کنید ، هنگامى که شما را به سوى چیزى مى خواند که شما را حیات مى بخشد» و امثال آنها در مورد فلسفه بعثت ، اشاره به یک واقعیت از زاویه هاى گوناگون است.

به تعبیر دیگر، فلسفه بعثت همه انبیاى الهى، و سرآمد آنان، پیامبر خاتم ، این است که مردم را با راه رسیدن به کمال مطلق ، آشنا کنند تا آنان با پیمودن این راه، ضمن تأمین نیازهاى مادّى و معنوى خود، به لقاء اللّه ـ که مقصد نهایى حرکت تکاملى انسان است ـ دست یابند.

لذا مهم ترین و جامع ترین فلسفه بعثت ، همانا دعوت به خداوند متعال است .

تکامل انسان

در جهان بینى الهى، فلسفه وحى و نبوّت ، بر سه اصل اساسى استوار است :

اصل اوّل این که فلسفه آفرینش انسان، تکامل اوست ؛

اصل دوم این که راهنماى تکامل ، در متن وجود انسان نیست ؛

اصل سوم این که تنها آفریدگار جهان ، مى تواند برنامه تکامل انسان را ارائه نماید ؛ زیرا تنها اوست که استعدادها و نیازهاى انسان را کاملاً مى شناسد و با همه دقایق برنامه هاى تکامل انسان ، آشناست، و از سوى دیگر ، نیازى به انسان ندارد تا چیزى که به سود اوست ، از او دریغ دارد.

بنا بر این، براى این که انسان بتواند به فلسفه آفرینش خود برسد، حکمت بالغه الهى ایجاب مى کند که راهنمایى براى ارائه برنامه تکامل انسان اعزام نماید؛ زیرا در غیر این صورت، تکامل انسان ممکن نخواهد بود و این ، به معناى بى هدف بودن آفرینش خواهد بود.

به سخن دیگر، انکار وحى و بعثت انبیا ، مساوى است با انکار توحید . از این رو ، قرآن تصریح مى فرماید:

«وَمَا قَدَرُواْ اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِى إِذْ قَالُواْ مَآ أَنزَلَ اللَّهُ عَلَى بَشَرٍ مِّن شَىْ ءٍ ؛ و آن گاه که [ یهودیان ]گفتند: خداوند ، چیزى بر بشرى نازل نکرده ، بزرگى خدا را چنان که باید ، نشناختند» .

بر این پایه، در یک جمله مى توان گفت : فلسفه بعثت انبیا ، تکامل انسان و پاسخگویى به نیازهاى مادّى و معنوى اوست .

سایر امورى که در تبیین حکمت بعثت انبیا در قرآن بدانها اشاره شده است مانند : رفع اختلاف، رهایى انسان از زنجیرهاى درونى و بیرونى، خارج ساختن انسان از تاریکى جهل، آموختن کتاب و حکمت، منوّر ساختن جهان به نور علم، رشد اخلاقى جامعه و تأمین عدالت اجتماعى، در واقع، فروع اجابت دعوت خدا، و جزئیات اجراى برنامه الهى تکامل انسان، از جانب انبیاى الهى (به عنوان نخستین مجریان آن) است.

اما فلسفه بعثت ، در مورد کسانى که دعوت خدا و انبیاى الهى را اجابت نکنند ، اتمام حجّت است.

باید توجه داشت تا ما آثار مورد نظر الهی را در متن وجود و فطرت خود احیا نکنیم و زنگار ها را از کرانه وجود خود کنار نزنیم هدف و فلسفه و فهم امری مانند بعثت پیامبران و به طور خاص پیامبر اکرم صلی علیه و آله که بخشی از پروسه ارتقای عقلی مان است برایمان روشن نمی شود و باید تلاش و اهتمام خود را در این زمینه تقویت کنیم، امید است با خواندن این مطالب و ایجاد درک بهتر از مفاهیمی همچون مبعث پیامبر اکرم زیبایی و عظمت چنین عیدی بر ما به جهت فهم بهتر دوچنان شود.

منابع:

کتاب پیامبر اعظم از نگاه قرآن و حدیث ، مجله موعود، حوزه نت