با خدا چگونه خلوت کنیم؟

نبض ما-بسیار پیش آمده که وقتی روبروی کسی می‌نشینید و دوست دارید از خودتان تعریف کنید و از آمال و آرزوها و حتی مشکلاتتان بگویید به یکباره نمی‌دانید قصه را باید از کجا شروع کنید. یکباره آرزوهایتان را گم می‌کنید و نمی‌دانید از چه باید حرف بزنید. در مفاتیح الجنان مناجات و دعاهایی وجود دارد که هرچه می‌خواهیم از خودمان برای خدا تعریف کنیم را به بهترین زبان نوشته‌است. هرچه آرزو داریم را در کمال آن نوشته‌است. می‌توانیم با خواندنشان یک دل سیر با خدا درد دل کنیم و با او حرفهای عاشقانه بزنیم. مناجات و دعاهایی که بعد از یکبار خواندن آنها دوست دارید فرازهایی از آن را حفظ کنید و در لحظاتی که با خدا خلوت کرده‌اید چندباره بخوانید.

مناجات شعبانیه؛ به همه اهل آتش می‌گویم تو را دوست دارم

مناجات شعبانیه از جمله ادعیه‌ای است که با اینکه در ایام ماه شعبان خواندنش بسیار توصیه شده اما در باقی ایام سال نیز خوانده می‌شود. سرتاسر مناجات شعبانیه فرازهایی است از دلدادگی و بندگی که هنگام خواندنش هر خواننده‌ای را منقلب می‌کند. محبوب‌ترین فراز این مناجات زیبا این قسمت است:

« ِالَهِی إِنْ أَخَذْتَنِی بِجُرْمِی أَخَذْتُکَ بِعَفْوِکَ وَ إِنْ أَخَذْتَنِی بِذُنُوبِی أَخَذْتُکَ بِمَغْفِرَتِکَ وَ إِنْ أَدْخَلْتَنِی النَّارَ أَعْلَمْتُ أَهْلَهَا أَنِّی أُحِبُّکَ»

خدایا اگر مرا به جرمم بگیری، عفوت را می‌گیرم. اگر به گناهانم نگاه کنی. به مغفرتت می‌نگرم و اگر مرا وارد آتش کنی همه اهل آنجا را آگاه خواهم ساخت که من تو را دوست دارم.»

مناجات خمس عشر؛ از تو به تو می‌گریزم

این مناجات مجموعه‌ای از دعای ۱۵گانه است که از امام سجاد (ع) نقل شده‌است. این ۱۵ دعا گویی زبان حالات ۱۵گانه‌ای از انسان است که می‌تواند با آن همراه شود تا با خدای خودش به زیبایی گفتگو شود. مناجات توبه کنندگان، مناجات امیدواران و مناجات دوست‌داران از جمله مناجات خمس عشر هستند.

یا أَمَلِی وَ بُغْیتِی وَ یا سُؤْلِی وَ مُنْیتِی فَوَعِزَّتِک ما أَجِدُ لِذُنُوبِی سِوَاک غَافِرا وَ لا أَرَی لِکسْرِی غَیرَک جَابِرا

ای آرزویم، ای مرادم. ای خواسته و امیدم. به عزت و سوتت سوگند برای گناهانم آمرزنده‌ای جز تو نمی‌یابم. و برای دل‌شستگی‌هایم جبران کننده‌ای جز تو نمی‌بینم.

در مناجات راغبین این دعا آمده‌است:

هَارِبٌ مِنْکَ إِلَیْکَ رَاجٍ أَحْسَنَ مَا لَدَیْکَ مُعَوِّلٌ عَلَی مَوَاهِبِکَ مُفْتَقِرٌ إِلَی رِعَایَتِکَ‏

 و از تو بسوی تو می‌گریزم و امید آنچه نزد تو بهتر است و بر همه  بخششهای اعتماد دارم و به رعایت و نگهبانی تو محتاجم

دعای ابوحمزه ثمالی؛ برای خودم گریه می‌کنم

نقل است امام سجاد (ع) در سحرگاههای ماه مبارک رمضان این دعا را می‌خواند. فرازهای بی‌نظیر ابوحمزه ثمالی آنقدر شنیدنی است که بسیاری بعد از پایان دیگر دعا چندی از این فرازها را می‌خوانند.

در فرازی از این دعا آمده‌است:

 فَمَنْ یَکُونُ أَسْوَأَ حَالًا مِنِّی إِنْ أَنَا نُقِلْتُ عَلَی مِثْلِ حَالِی إِلَی قَبْرِی وَ لَمْ أُمَهِّدْهُ لِرَقْدَتِی وَ لَمْ أَفْرُشْهُ بِالْعَمَلِ الصَّالِحِ لِضَجْعَتِی وَ مَا لِی لَا أَبْکِی وَ لَا أَدْرِی إِلَی مَا یَکُونُ مَصِیرِی وَ أَرَی نَفْسِی تُخَادِعُنِی وَ أَیَّامِی تُخَاتِلُنِی وَ قَدْ خَفَقَتْ عِنْدَ رَأْسِی أَجْنِحَهُ الْمَوْتِ فَمَا لِی لَا أَبْکِی أَبْکِی لِخُرُوجِ نَفْسِی أَبْکِی لِظُلْمَهِ قَبْرِی أَبْکِی لِضِیقِ لَحْدِی أَبْکِی لِسُؤَالِ مُنْکَرٍ وَ نَکِیرٍ إِیَّایَ أَبْکِی لِخُرُوجِی عَنْ قَبْرِی عُرْیَاناً ذَلِیلًا حَامِلًا ثِقْلِی عَلَی ظَهْرِی‏.

پس بدحال تر از من کیست؟ اگر من بر چنین حالی به قبرم وارد شوم، قبری که آن را برای خواب آماده نساخته ام، و برای آرمیدن به کار نیک فرش ننموده ام، و مرا چه شده که گریه نکنم، و حال آنکه نمیدانم بازگشت من به جانب چه خواهد بود، من نفسم را می نگرم که با من نیرنگ می بازد، و روزگار را مشاهده می کنم که مرا می فریبد، و حال آنکه بالهای مرگ بالای سرم به حرکت درآمده، پس مرا چه شده که گریه نکنم، گریه می کنم برای بیرون رفتن جان از بدنم، گریه می کنم برای تاریکی قبرم، گریه می کنم برای تنگی لحدم، گریه می کنم برای پرسش دو فرشته قبر منکر و نکیر از من. گریه می کنم برای درآمدنم از قبر عریان و خوار، درحالی که بار سنگینی را بر دوش می کشم

دعای کمیل؛ خدایا من غیر از تو ندارم

علما و افراد زیادی به خواندن این دعا سفارش کرده‌اند. دعایی که هر چه بخواهیم در آن به زیبایی آورده‌ شده‌است. متن بی نظیر و دل‌انگیز دعای کمیل و فرازهای بسیار زیبای آن تمام آمال و آرزوی بندگان است. عبارت بسیار زیبای «الهی و ربی من لی غیرک» که حتی بر تابلوهای خوشنویسی شده بسیاری نوشته شده از همین دعای زیباست. اگرچه مرسوم است این دعا در شب‌های جمعه و بعد از نماز مغرب و عشا خوانده می‌شود. اما هر وقت دلتان گرفت می‌توانید این دعای بسیار زیبا را بخوانید. در یکی از فرازهای این دعا آمده‌است:

«اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتی تَهْتِکُ الْعِصَمَ اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتی تُنْزِلُ النِّقَمَ اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتی تُغَیِّرُ النِّعَمَ اَللّهُمَّ اغْفِرْلیَ الذُّنُوبَ الَّتی تَحْبِسُ الدُّعاَّءَ اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتی تُنْزِلُ الْبَلاَّءَ اَللّهُمَّ اغْفِرْلی کُلَّ ذَنْبٍ اَذْنَبْتُهُ وَ کُلَّ خَطَّیئَهٍ اَخْطَاْتُها»

خدایا به کرمت گناهانی را که آبرویم را می‌ریزد ببخش. خدایا به دانایی‌ات گناهانی را که بلاها و کیفرها را فرو می‌بارد ببخش، خدایا به مهربانی‌ات گناهانی را که نعمتها را دگرگون می‌سازد ببخش. خدایا از من گناهانی را بیامرز که دعاهایم را حبس کرده‌اند و باران بلا بر من می‌بارند.

مناجات امیرالمونین؛ امانم بده!

این مناجات ، مناجات امان گرفتن است. امیرالمومنین در این مناجات از خداوند طلب امنیت می‌کند. امنیت در دنیا و امنیت در آخرت. خواندن این دعا ما را با امیرالمومنین همراه می‌سازد تا با خدا به زبان امام گفتگو کنیم.

إِلَهِی فَلا تَقْطَعْ رَجَائِی وَ لا تُزِغ فُؤَادِی فَلِی فِی سَیْبِ جُودِکَ مَطْمَعٌ، إِلَهِی لَئِنْ خَیَّبْتَنِی أَوْ طَرَدْتَنِی فَمَنْ ذَا الَّذِی أَرْجُو وَ مَنْ ذَا أُشَفِّعُ

خدایا اگر محرومم کنی یا از پیشگاهت برانی؛ پس به چه کسی امیدوار شوم و چه کسی را شفیع گیرم. خدایا از عذابت پناهم ده که من اسیر و خوار و ترسانم و برایت فروتنی می‌کنم.

دعای عرفه؛ ببخش اگر از تو غافل شدم

دعای طولانی مشهور عرفه دعای امام حسین (ع) در روز عرفه است که هرساله در روز عرفه توسط مسلمانان خوانده شود. اما فرازهای دوست داشتنی این دعا در باقی ایام سال نیز خواستنی ست و می‌تواند زمزمه لحظاتمان هنگام گفتگو با خدا ما باشد. این دعای بسیار زیبا تمام نعمت‌هایی که به انسان داده شده را دوباره به خودش یادآور می‌شود و جزییات آفریتش و خلقت را به انسان را دوباره تعریف می‌کند.

در فرازی از این دعا آمده‌است:

انت الذی احسنت انت الذی اجملت انت الذی افضلت انت الذی اکملت انت الذی رزقت انت الذی وفقت انت الذی اعطیت انت الذی اغنیت انت الذی اقنیت انت الذی اویت انت الذی کفیت انت الذی هدیت انت الذی عصمت انت الذی سترت انت الذی غفرت انت الذی اقلت انت الذی مکّنت انت الذی اعززت انت الذی اعنت انت الذی عضدت انت الذی ایّدت انت الذی نصرت انت الذی شفیت انت الذی عافیت انت الذی اکرمت تبارکت و تعالیت فلک الحمد دآئما و لک الشکر واصبا ابدا ثم انا یا الهی المعترف بذنوبی فاغفرها لی انا الذی اسأت انا الذی اخطأت انا الذی هممت انا الذی جهلت انا الذی غفلت انا الذی سهوت ت اعتمدت انا الذی تعمّدت انا الذی وعدت انا الذی اخلفت انا الذی نکثت انا الذی اقررت انا الذی اعترفت بنعمتک علی ّ و عندی و ابوء بذنوبی فاغفرها لی یا من لا تضرّه ذنوب عباده وهو الغنیّ عن طاعتهم و الموفّق من عمل صالحا منهم بمعونته و رحمته

مولای من! تویی که احسانم فرمودی، انعامم کردی، نیکی نمودی، فضل و کرامت نصیبم ساختی و نعمت هایت را به اکمال رساندی، روزی ام دادی، توفیقم عنایت فرمودی، غنایم بخشیدی، سرمایه اکتساب مرحمت فرمودی، پناهم دادی. در مهمات کفایتم کردی، مرا به راه راست هدایتم فرمودی، از لغزش ها حفظ نمودی.
عیوبم را پوشاندی، مورد مغفرتم قرار دادی، نتایج گناهانم را محو کردی، مرا در زندگانی متمکن ساختی. عزتم بخشیدی و یاری ام فرمودی، کمکم کردی، تاییدم نمود، شفا و عافیتم عنایت کردی، برخوردار از اکرامم فرمودی. تویی خالق برکات و تویی موجود برین، حمد دائمی از آن تو و شکر و ستایش برای ابد شایسته توست. 
پس بار الها، من اعتراف به گناهانم می نمایم، آنها را مشمول مغفرتت فرما.
مهربان خداوندا، منم که بدی کردم، مرتکب خطا شدم، تصمیم به گناه گرفتم، نادانی نمودم.  دچار غفلت گشتم، مبتلا به سهو شدم. به خویشتن تکیه کردم، تعمد در گناه روا داشتم، وعده کردم و تخلف نمودم، عهدشکنی کردم، اقرار به خطایم کردم، اعتراف به نعمت نمودم.
بار دیگر مرتکب معصیت ها شدم؛ عفو و مغفرت را شامل حالم فرما،
 ای خداوند بخشایشگری که گناهان بندگانش ضرری به او نمی زند و اوست خداوند بی نیاز از اطاعت آنان و توفیق دهنده هر کسی از بندگانش را که به یاری و رحمت او، عمل صالح انجام می دهد.

زمان دعای جوشن کبیر این روزهاست. جوشن کبیر را در شب های قدر می‌خوانند. دعایی که در آن می توان بدون وقفه خدا را به هزار اسم صدا کرد و از او مدد خواست. فرازهای این دعای بسیار زیبا را می‌توان جداگانه به تناسب احوالاتمان بخوانیم و با این اسامی از او کمک بگیریم. در این دعا آمده‌است:

یَا حَبِیبَ مَنْ لا حَبِیبَ لَهُ یَا طَبِیبَ مَنْ لا طَبِیبَ لَهُ یَا مُجِیبَ مَنْ لا مُجِیبَ لَهُ یَا شَفِیقَ مَنْ لا شَفِیقَ لَهُ یَا رَفِیقَ مَنْ لا رَفِیقَ لَهُ یَا مُغِیثَ مَنْ لا مُغِیثَ لَهُ یَا دَلِیلَ مَنْ لا دَلِیلَ لَهُ یَا أَنِیسَ مَنْ لا أَنِیسَ لَهُ یَا رَاحِمَ مَنْ لا رَاحِمَ لَهُ یَا صَاحِبَ مَنْ لا صَاحِبَ لَهُ

 ای دوست آنکس که دوستی ندارد ای طبیب آن کس که طبیبی ندارد ای پاسخ ده آن کس که پاسخ ده ندارد ای یار دلسوز آن کس که دلسوزی ندارد ای رفیق آن کس که رفیق ندارد ای فریادرس آن کس که فریادرسی ندارد ای راهنمای آنکه راهنمایی ندارد ای مونس آنکس که مونسی ندارد ای ترحم کننده آن کس که ترحم کننده ای ندارد ای همدم آن کس که همدمی ندارد.

منبع:

مجله مهر