۷ عاملی که ابتلا به واریس را افزایش میدهد
واریس ها در واقع سیاهرگ های سطحی (نزدیک به سطح پوست) شما هستند با این تفاوت که حالا متورم شده و پیچ خورده اند. هر کدام از سیاهرگ های سطحی بدن ممکن است دچار این اختلال شوند اما بروز این حالت بیشتر در سیاهرگ های پاها رخ میدهد. چرا که ایستادن و راه رفتن طولانی مدت فشارِ وارد شده بر سیاهرگ های اندام های تحتانی شما را افزایش میدهد.
آنچه برای بیشتر مردم در مورد واریس یا رگ های عنکبوتی ( یکی از انواع شایع و نسبتا بی خطر واریس) نگران کننده است، تظاهرات گاهاً بدشکلِ این دو و به مخاطره انداختنِ جنبه ی زیباییست. این در حالیست که برای گروهی از مبتلایان، واریس ها میتوانند دردناک و دردسر ساز باشند و حتی در مواردی ایجاد کننده ی مشکلات ثانویه ی جدی باشند.
درمان واریس میتواند به صورت اقدامات مراقبتی فردی یا روش هایی درمانی پزشک برای بستن یا برداشتن کامل رگ های واریسی باشد.
واریس چه علائمی دارد؟
واریس ممکن است درد ایجاد نکنند و به طور عمده علائمی که نشان دهنده ی ابتلا به واریس هستند عبارتند از :
- سیاهرگ های بنفش تیره یا آبی رنگ
- سیاهرگ هایی که ظاهری پیچ خورده و متورم دارند و عموماً شبیه طناب هایی درهم رفته در پاهای شما دیده میشوند.
چنانچه علایم و نشانه های دردناک بوجود بیایند میتوانند به شامل موارد زیر
باشند :
- احساس سنگینی یا درد در پا
- سوزش، درد های نبض دار( زوق زوق کردن ) ، گرفتگی عضلات و حتی تورم در قسمت های تحتانی پا
- بدتر شدن درد بعد از نشستن یا ایستادن برای مدت طولانی
- خارش های موضعی اطراف یک یا چند رگ
- تغییر رنگ پوست اطراف رگ های واریسی
افتراق رگ های تار عنکبوتی از واریس چگونه است؟
رگ های تار عنکبوتی شبیه رگ های واریسی هستند با این تفاوت که:
1.کوچک ترند
- سطحی ترند
- معمولا به رنگ قرمز یا آبی هستند
- علاوه بر پا ممکن است در صورت هم ظاهر شوند
- از لحاظ اندازه متفاوت اند اما عمدتا ظاهری شبیه به تار عنکبوت دارند.
چه موقع به پزشک مراجعه کنم؟
به طور عمده، ورزش کردن و نگه داشتن پاها به سمت بالا و استفاده از جوراب های مخصوص واریس و در واقع مراقبت های فردی شما برای کنترل درد های واریسی و همچنین جلوگیری از پیشرفت آن بسیار موثر است. اما چنانچه تظاهرات رگ های واریسی در پوست برای شما آزاردهنده است یا مراقبت های فردی خود را در این مقوله بی تاثیر ارزیابی میکنید، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید.
عوامل ایجاد کننده ی واریس
با هر تپش قلب، سرخرگ های شما خون حاوی اکسیژن را به تمامی بافت های بدن شما میرسانند و بعد از تبادلات گازی، این سیاهرگ های شما هستند که میبایست خون خالی از اکسیژن را به قلب بازگردانند تا برای شارژ اکسیژن به شش ها پمپاژ شود.
نکته اینجاست که مسیر بازگشت خون از اندام های تحتانی به قلب، خلافِ نیروی جاذبه ی زمین است. به همین دلیل باید
عواملی وجود داشته باشند تا سیاهرگ ها را در این امر یاری کنند.
انقباضات ماهیچه های اندام های تحتانی علی الخصوص پاها، فشار منفی قفسه ی سینه و عملکرد پمپی قلب از عوامل کمک کننده به بازگشت سیاهرگی خون به قلب هستند. علاوه بر این، سیاهرگ های اندام تحتانی، دریچه های کوچکی دارند که با جریان خون و فقط به سمت قلب باز میشوند.یکطرفه بودن این دریچه ها باعث میشود خونی که به سمت بالا حرکت کرده در صورت بازگشت به سمت عقب، با دریچه های بسته مواجه شود و لذا از تجمع خون در سیاهرگ های اندام تحتانی جلوگیری شود. ضعیف شدن یا از بین رفتن این دریچه ها احتمال ابتلا به واریس را افزایش میدهد.
ریسک فاکتور ها
عوامل زیر ریسک ابتلا به بیماری واریس را افزایش میدهند :
- 1. سن : افزایش سن، احتمال ابتلا به واریس را افزایش میدهد چرا که با افزایش سن دریچه های موجود در سیاهرگ های پا سست و ضعیف شده و در مقابل بازگشت خون به سمت پایین ممانعت کافی و لازم را ایجاد نمیکنند. این باعث میشود مقادیری از خونی که باید به قلب بازگردد در سیاهرگ ها جمع شده و واریس ایجاد کند.
- 2. جنسیت : ریسک ابتلا به واریس در جنس زن بیشتر است. تغییرات هورمونی طی حاملگی، دوره ی پیش از قاعدگی و یائسگی خود میتوانند احتمال ابتلا به واریس را افزایش دهند چرا که عملکرد هورمون های زنانه موجب اتساع وریدی (قرار دادن دیواره ی سیاهرگ ها در حالت استراحت) میشود.
علاوه بر آن درمان های هورمونی مثل استفاده از قرص های ضد بارداری از عوامل مستعد کننده ابتلا به واریس اند.
- 3. حاملگی : طی حاملگی حجم خونی که در بدن جریان دارد بیشتر میشود. این تغییر برای پشتیبانی بهتر جنین برای رشد لازم است اما میتواند عواضی همچون اتساع عروق سیاهرگی و در پی آن واریس داشته باشد. ( نقش هورمون های مترشحه در این دوره نیز بی تاثیر نیست )
- 4. سابقه ی خانوادگی : اگر اعضای خانواده ی شما به واریس مبتلا باشند در این صورت شانس شما برای داشتن رگ های واریسی بیشتر خواهد شد.
- 5. چاقی : وزن زیاد باعث افزایش فشار وارد شده بر اندام های تحتانی و متعاقباً سیاهرگ ها میشود که احتمال بروز واریس را افزایش میدهد.
- 6. ایستادن یا نشستن برای مدت طولانی : اگر برای مدت های طولانی وضعیت فیزیکی بدن خود را تغییر ندهید در این صورت بازگشت خون به قلب را دشوار و در نتیجه احتمال ایجاد واریس را افزایش داده اید.
عوارض واریس
اگر چه عوارض ایجاد شده در اثر واریس شایع نیست اما میتواند شامل موارد زیر باشد.
- 1. زخم ها : ممکن است در اطراف رگ های واریسی علی الخصوص نزدیک قوزک پا، زخم های دردناکی ایجاد شود. معمولا قبل از ایجاد زخم مناطقی در پوست این نواحی دچار تغییر رنگ میشوند. چنانچه علایم مشکوک مربوطه را مشاهده کردید به پزشک مراجعه کنید تا از تبدیل این مناطق به زخم جلوگیری کنید.
- 2. لخته خون : در بعضی موارد این سیاهرگ های عمقی پا هستند که بزرگ و متسع می شوند. در این صورت پاها به صورت مزمن دردناک و متورم خواهند بود. هر گونه درد و تورم غیرموقت در پاها نیازمند مراجعه به پزشک و بررسی جدیست. چرا که مزمن شدن این حالت میتواند از عوامل ایجاد کننده ی لخته های خونی و در پی آن گرفتگی و بسته شدن عروق باشد که در علم پزشکی به آن ترومبوفلبیت گفته میشود.
- 3. خونریزی : در بعضی از موارد رگ های بسیار نزدیک به سطح پوست پاره میشوند و خون ریزی ایجاد میکنند. با اینکه میزان خون ریزی ممکن است جزئی باشد اما هر گونه خون ریزی نیازمند کنترل پزشکیست.
پیشگیری از واریس
به طور کلی راهی برای پیشگیری قطعی از واریس وجود ندارد. اما بهبود گردش خون و قدرت عضلانی ممکن است خطر ابتلا به واریس یا پیشروی بیشتر آن را کاهش دهد.
اقدامات شما برای کنترل درد های واریسی تماما می توانند به پیشگیری از واریسی شدن رگ ها کمک کنند ، از جمله:
۱.ورزش کردن
۲. کنترل وزن
۳.خوردن یک رژیم غذایی پر فیبر و کم نمک
۴. عدم استفاده از کفش پاشنه بلند و تنگ
۵. بالا نگه داشتن پاها به صورت متناوب
۶.تغییر حالت نشسته یا ایستاده خود به صورت مداوم
مترجم : شیما بهزاد
دانشجوی فیزیوپاتولوژی دانشگاه آزاد تهران
تشکر از سایت خوب شما
ببخشید من کف دست چپم دراثر ضربه رگش ورم کرده چیکار کنم