علل فیزیوتراپی تورتیکولی نوزادی
فیزیوتراپی (فیزیک درمانگری) شیوه‌ای موثر برای تقویت و بهبود بخشیدن به کارکرد عضلات، تاندون‌ها و رباط هایی است که دچار آسیب یا نقص‌شده و یا ترمیم جراحی بر روی آنها انجام شده است.
نبض ما– فیزیوتراپی می‌تواند برای تصحیح یا بهبودی عوارض زیر در کودکان به کار رود:
- نقصان نمو مهارتهای حرکتی و هماهنگی عضلات از جمله در سینه‌خیز رفتن، راه‌رفتن، نگهداشتن اشیا، نوشتن یا خوردن
- عوارضی که بافت‌های بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد مانند التهاب مفاصل روماتیسمی(آرتریت روماتوئید)
- بیماری‌های عصبی-عضلانی از جمله فلج مغزی، اسپاینا بیفیدا(بیرون زدن لایه‌های پوشاننده نخاع به علت نقص ستون فقرات)،دیستروفی‌های عضلانی(بیماری‌های ژنتیکی که به تحلیل‌رفتن عضلات می‌انجامند)
- اشکال نمو یی در حرکت ، قدرت، استقامت و دامنه حرکت اندام‌ها.
- بهبودی ازجراحات از جمله شکستگی‌ها، ترک‌خوردگی‌ها، رگ به رگ‌شدگی‌ها و سوختگی‌ها.
- ناتوانی‌های یادگیری یا عقب‌ماندگی در یادگیری مثلا در خواندن و نوشتن.
روش های فیزیوتراپی کودکان
درمانگران فیزیوتراپی ، از روشهای درمانی مختلفی برای کمک به استحکام و بهبود بخشیدن حرکت و تقویت مهارتهای مورد نیاز کلیه فعالیت های روزانه کودکان استفاده می کنند.
فیزیوتراپی در کودکان شامل موارد زیر است:
- تقویت مراحل رشدی و حرکتی
- تقویت عضلانی که در اثر جراحت آسیب دیده اند
- تمرینات مختلف جهت افزایش دامنه حرکتی
- حرکات تعادلی و هماهنگ
- آب درمانی
- درمان درد ناشی از صدمات با استفاده از گرما، سرما، اکتروتراپی، ماساژ و اولتراسوند
فیزیوتراپی برای درمان تورتیکولی در نوزادان
تورتیکولی (کجی گردن) در میان نوزادان نسبتاً شایع است. دختران و پسران به یک اندازه دچار کجی گردن می شوند. ممکن است هنگام تولد یا سه ماه بعد این وضعیت اتفاق بیفتد.
هیچکس نمی داند چرا نوزادان دچار تورتیکولی می شوند. بیشتر پزشکان بر این باورند که این کجی گردن ممکن است به کرامپ جنین داخل رحم یا قرارگیری آنورمال آن (مانند حالتی که باسن بچه به سمت کانال تولد قرار می گیرد) ربط داشته باشد. استفاده از انبرک یا دستگاه های وکیوم برای به دنیا آوردن نوزاد نیز به ایجاد تورتیکولی ربط دارد.
اگر تشخیص پزشک این بود که نوزاد تورتیکولی دارد، به شما نرمش های کششی گردن یاد می دهد تا در منزل با نوزادتان تمرین کنید. این تمرین ها به شل کردن عضله جناغی-چنبری-پستانی (SCM) و تقویت عضله ضعیف تر سمت مخالف کمک می کنند. بدین ترتیب کم کم نوزاد شما می تواند گردنش را صاف کند.
در موارد خاص، پزشک ممکن است به شما توصیه کند که نوزاد را برای درمان پیشرفته نزد فیزیوتراپیست ببرید. با شروع درمان، پزشک هر دو یا چهار هفته یک بار نوزاد شما را معاینه می کند تا پیشرفت او را بررسی کند.
درمان در منزل
بهترین راه برای درمان تورتیکولی تشویق نوزاد به چرخاندن سرش به هر دو سمت است. این کار به او کمک می کند تا عضلات کشیده شده و منقبض گردنش را شل کند و عضلات ضعیف را تقویت کند. خیالتان راحت باشد که وقتی نوزاد خودش گردنش را می چرخاند به خودش صدمه نمی رساند.
چند تمرین فیزیوتراپی که در منزل می توان انجام داد
- وقتی نوزادتان می خواهد شیر بخورد، طوری به او شیر یا شیشه شیر بدهید که او تشویق شود از سمت مخالف آن را بخورد. یعنی از اشتیاق او به غذا خوردن برای تشویق او به چرخاندن سرش به سمت دشوارتر بهره ببرید.
- وقتی می خواهید او را روی زمین بخوابانید، صورتش را رو به دیوار بگذارید. زیرا نوزادان ترجیح می دهند بجای دیوار به سمت اتاق برگردند و اتاق را تماشا کنند، بنابراین رویشان را از سمت دیوار برمی گردانند، و این کار باعث می شود که خودشان به سمت مخالف بغلتند و عضلات کشیده شده گردن را تمرین دهند.
- وقتی با او بازی می کنید، با اسباب بازی و صداهایی که درمی آورید توجه او را از سمت مخالف جلب کنید و بدین ترتیب او را تشویق به چرخاندن سرش کنید. این کار را برای هر دو سمت انجام دهید.
- برای فیزیوتراپی در منزل حالت دمر را فراموش نکنید. قرار دادن کودک روی شکمش به مدت کوتاه، تمرین مهمی محسوب می شود زیرا با این کار او عضلات گردن و شانه هایش را تقویت می کند و برای خزیدن روی زمین آماده می شود.
- این تمرین فیزیوتراپی برای نوزادانی که تورتیکولی یا صافی جمجمه دارند از اهمیت بیشتری برخوردار است و هر دوی این مشکلات را همزمان حل می کند. او را روی پایتان به صورت دمر بگذارید. او را از سمتی روی شکم بخوابانید که رویش به شما نباشد. بنابراین وقتی برایش آواز می خوانید یا با او حرف می زنید، مجبور می شود سرش را به سمتی که برایش دشوار است بگرداند و شما را نگاه کند. این تمرین را هر بار به مدت 10 تا 15 دقیقه انجام دهید.
بیشتر نوزادان با تمرین های کششی و تغییر وضعیت قرارگیری خودشان این مشکل را پشت سر می گذارند. این وضعیت بعد از شش ماه کاملاً برطرف می شود، ولی در بعضی موارد ممکن است بهبود نوزاد تا یک سال یا بیشتر هم طول بکشد.
فیزیوتراپی برای درمان در رفتگی لگن در نوزادان
گاهی دررفتگی لگن در بین نوزادان تازه به دنیا آمده و در کودکان اتفاق می افتد. این اتفاق زمانی می افتد که نوزاد با لگنی غیرثابت بدنیا می آید که ناشی شکل گیری غیرعادی لگن در سطوح اولیه رشد جنین است.
این بی ثباتی با رشد کودک وخامت پیدا می کند. در بعضی از موارد، مفصل کروی گودالی (سر مدور یک استخوان در گودی استخوان دیگر قرار گرفته است) لگن به صورت متناوب دچار دررفتگی می شود و با حرکت کردن گوی از گودال مفصل سر می خورد. گاهی اوقات، مفصل به طور کامل دچار دررفتگی می شود.
تشخیص
تشخیص دررفتگی لگن با فیزیوتراپی معمولا با مشاهده علائم آن توسط فیزیوتراپیست قابل تشخیص می باشد، اما گاهی تصویر برداری با اشعه ایکس به منظور حذف هر گونه شکستگی مرتبط، که ممکن است در کنار دررفتگی لگن اتفاق بیفتد، ضروری است.
درمان
برای درمان دررفتگی لگن با فیزیوتراپی در بین نوزادان، فیزیوتراپیست برنامه ای را طراحی می کند که شامل فعالیت های استحکامی، بهبود دامنه حرکتی، کنترل درد و بهبود عملکرد می شود. فیزیوتراپیست همچنین روش های نشستن، ایستادن و دراز کشیدن نوزاد و مهارت های کنترل نوزاد را به والدین آموزش می دهد، همچنین نحوه مراقبت از نوزاد دارای زانوبند را به آنها می آموزد.
طی چند ماه اول زندگی در بیشتر موارد، این عارضه با استفاده از یک بریس (کمربند طبی) قابل درمان است. البته چگونگی بستن و مدت زمان استفاده توسط متخصص ارتوپد تعیین می‌شود. بعد از حدود پنج شش ماهگی معمولا جا‌اندازی هیپ زیر بیهوشی و گچ‌گیری لازم می‌شود و بعد از یک تا یک‌ونیم سالگی هم معمولا جراحی باز ضرورت دارد.
در بیشتر موارد اگر درمان بدرستی انجام شود، کودک کاملا طبیعی خواهد شد. با این حال هر چه سن کودک هنگام شروع درمان بیشتر باشد امکان بروز عوارضی در آینده بیشتر است. البته تمام این کودکان باید حتی بعد از درمان موفق تا هنگام بلوغ تحت نظر فیزیوتراپیست باشند.
نبض ما– گردآوری
منابع:
جام جم، همشهری،برترین ها
