الگویی از یک زندگی هوشمندانه

امام رضا علیه السلام برای افراد گوناگون با عقاید مختلف از فرق یا ادیان مختلف وقتی به ساحت این امام می رسند روی به خاکساری می آورند و حاجت روا می شوند، تجربه ای که اغلب ما داریم این است که ساحت ایشان آرامش خاص و نشاط وصف ناپذیری بر ما مستقر می شود.

نبض ما – امام رضا علیه السلام از ائمه رسول خدا و از اوصیای ایشان است، ایشان هشتمین شخصیتی هستند که عهده دار امامت شدند و هدایت جامعه را به دست گرفته اند و هم چنین نکته مهم این است که در بین مسلمانان اگر شخصی به ولایت و امامت ایشان معتقد باشد به ائمه پس از ایشان نیز معتقد است و در این موضوع هیچ اختلافی نیست و تعبیر ابنا الرضا علیه السلام تعبیری است که برای ائمه پس از ایشان مطرح می شود.

ولایتعهدی بدعهدان

مامون پس از آنکه برادرش امین را نابود کرد و بر مسند حکومت تکیه زد، در شرایط حساسی قرار گرفت، زیرا موقعیت او بویژه در بغداد که مرکز حکومت عباسی بود و در میان طرفداران عباسیان که خواستار «امین» بودند و حکومت مامون را در «مرو» با مصالح خود منطبق نمی دیدند، سخت متزلزل بود.

از سوی دیگر شورش علویان تهدیدی جدی برای حکومت مامون محسوب می شد، و نیز ممکن بود ایرانیان هم به یاری علویان برخیزند چون ایرانیان به حق شرعی خاندان امیر مؤمنان علی علیه السلام معتقد بودند، و در ابتدای کار بنی عباس هم داعیان عباسی برای سرنگونی بنی امیه از همین علاقه ی ایرانیان به خاندان پیامبر و دودمان امیر مؤمنان استفاده کرده بودند.

مامون که مردی زیرک و مکار بود، به فکر آن افتاد که با طرح واگذاری خلافت یا ولایتعهدی به شخصیتی مانند امام رضا علیه السلام پایه های لرزان حکومت خود را تثبیت کند، زیرا امیدوار بود که با مبادرت به این کار بتواند جلوی شورش علویان را بگیرد، و موجبات ضایت خاطر آنان را فراهم سازد، و ایرانیان را نیز آماده پذیرش خلافت خود نماید.

پیداست که تفویض خلافت یا ولایتعهدی به امام فقط یک تاکتیک حساب شده ی سیاسی بود، و گرنه کسی که برای حکومت، برادر خود را به قتل رسانده بود، و نیز در زندگی خصوصی خود از هیچ فسق و فجوری ابا نداشت ناگهان چنان دیانت پناه نمی شد که از خلافت و لطنت بگذرد، و بهترین شاهد مکر و تزویر مامون نپذیرفتن امام از او است.

چرا که اگر مامون در گفتار و کردار خود صادق می بود هرگز امام رضا علیه السلام از بدست گرفتن زمام خلافت که جز امام هیچکس صلاحیت آن را ندارد طفره نمی رفت.

امیدواریم در ایام ولادت ایشان بتوانیم رویه و روحیه و شیوه رضوی را هر روز بیش از پیش در زندگانی خود مستقر و متجلی کنیم، باید بتوانیم بیش از خواندن و لذت بردن از این که در پناه این اولیای گرانقدر هستیم شیوه زندگانی رضوی را در خود متجلی کنیم که نمونه ای از آن را در برخورد هوشمندانه این حضرت با حاکمان ظالم زمانه شان می بینیم.

گردآوری – امیرحسین ورشوچی