بیماری ای که در کودکی تشخیص داده نمی شود
ASD یا حفره بین دهلیز چپ و دهلیز راست از شایع ترین بیماریهای مادرزادی قلبی است که در زنان بیشتر دیده می شود و معمولاً علائم خود را در سنین بزرگسالی بروز می دهد.
گردآوری- نبض ما
بیماری های قلبی مادرزادی یا اکتسابی هستند. به عنوان نمونه برخی از بیماری های قلبی مادرزادی می توان به ASD (حفره بین دهلیز راست و چپ) و بیماری حفره بین بطن چپ و بطن راست اشاره کرد. در مورد بیماری های اکتسابی هم باید گفت شایع ترین این بیماری ها مربوط به تنگی عروق است که زمینه ساز سکته قلبی می شود.
در این بیماری که 10-6% از بیماری های قلب مادرزادی را تشکیل می دهد، یک سوراخ در دیواره بین دهلیز چپ و دهلیز راست وجود دارد و باعث می شود که خون اکسیژن دار از دهلیز چپ به دهلیز راست وارد شود و از آنجا به بطن راست و سپس به ریه وارد می شود و به دهلیز چپ بر می گردد.. در این بیماری حجم خون بیشتری در سمت راست قلب (دهلیز راست، بطن راست و شریان پولمونر) جریان دارد. همچنین از نظر ساختمانی نیز محل سوراخ در دیواره بین دو دهلیز می تواند متفاوت باشد.
تشخیص بیماری ASD
و در مورد بیماری ASD یا همان حفره بین دهلیز چپ و دهلیز راست چون در سنین خردسالی علائمی از خود نشان می دهد قابل درمان نیست و بیشترین درمان در سنین بزرگسالی بعد اینکه دیواره های دهلیزها رشد کرد با جراحی باز قلب صورت می گیرد. برخلاف بیماری سوراخ بین بطن چپ و راست که که این بیماری در کودکی قابل تشخیص و درمان است.
همان طور که گفته شد، شرح حال بیمار معمولاً تا دهه سوم یا چهارم عمر بى علامت است. علائمى که در این زمان ممکن است به وجود آید عبارت است از: تنگى نفس کوششى (Exertional Dyspnea)، خستگى و تپش قلب، علائم غالب به علت هیپرتانسیون ریوى مى باشد.
راه های پیشگیری از ASD
با توجه به اینکه ابتلا مادر به سرخچه و یا بیماری های عفونی سیستم تناسلی مادر منجر به بیماری های مادرزادی قلبی می شود با آزمایشات مخصوص و تزریق واکسن سرخچه می توان از این بیماری ها پیشگیری کرد.
همچنین با اکوکاردیوگرافی از روی شکم مادر احتمال تشخیص بیماری قلبی در جنین وجود دارد و در بسیاری از موارد به علت شدت بیماری جنین سقط می شود و اگر شدت بیماری زیاد نباشد نوزاد با نارسایی قلبی متولد می شود.
معاینه بیماران
در معاینه این بیماران از Wide Fixed Splitting استفاده می شود. معاینه شامل معاینه فیزیکى برآمدگى (Lift) بطن راست در کنار استرنوم، جداشدگى ثابت و طولانى (Wide Fixed Splitting) صداى دوم قلب (S2)، سوفل (Murmur) سیستولى ناشى از جریان خون در کناره استرنوم، سوفل (Rumble) دیاستولى ناشى از عبور جریان خون از دریچه تریکوسپید، برجسته بودن موج V در ورید ژوگولر می باشد.
معمولاً این بیماری علائم زیادی برای کودک ایجاد نمی کند و به دلیل سمع سوفل قلبی در هنگام معاینه این بیماری تشخیص داده می شود. در نهایت تشخیص نهایی از طریق اکوکاردیوگرافی میسر است.
اکوکاردیوگرام
اکوکاردیوگرام بزرگى دهلیز و بطن راست. داپلر، جریان گردابى (Turbulent) غیر طبیعى بین دهلیزها را نشان مى دهد. تزریق کنتراست اکو [جریان آشفته محلول نمک (Agitated Saline)] به داخل وریدى محیطى ممکن است شانت بین دهلیزى را آشکار کند. در صورتى که نتایح اکو از طریق قفسه سینه (Trans Thorasic Echo) دوپهلو باشد، استفاده از اکو راه مرى (Transesophageal Echo) ضرورت مى یابد.
درمان ASD
درمان ASD با دو روش جراحی قلب باز و یا از طریق کاتتریزاسیون صورت می گیرد. امروزه این بیماری را اکثرا از طریق روش های پرکوتانئوس به جای جراحی باز ترمیم می کنند و چون روش درمانی آن ساده تر شده اکثر بیماران را درمان می کنند.
معمولاً زمان بستن سوراخ بعد از 3 الی 4 سالگی است ولی گاهی لازم است زودتر انجام شود. بعضی از سوراخها که خیلی بزرگ باشند یا محل آنها برای بستن با وسیله مناسب نباشد، از طریق عمل جراحی قلب بازترمیم می شوند.
در صورتى که مانعى (Contrandication) در کار نباشد، مواردى از ASD که نسبت جریان ریوى به سیستمیک در آنها بیش از ۱/۵ به ۱ باشد [۵/۱ : ۱ < (PF : SF)] باشد، باید به کمک جراحى ترمیم گردد. در صورتى که هیپرتانسیون ریوى قابل توجه و ۱/۲ : ۱ > PF : SF باشد جراحى ممنوع (Contraindicated) است. درمان داروئى شامل تجویز داروهاى ضدٌ آریتمى براى فیبریلاسیون دهلیزى و تاکى کاردى فوق بطنى همراه و درمان استاندارد علائم CHF مى باشد.
آنهایی که در دوران کودکی ASD آنها تشخیص داده می شود و درمان می شوند، معمولاً در دوران زندگی مشکلی ندارند. پیگیری آنها تا چند سال اول بعد از درمان سالانه و بعد با فواصل طولانی تر انجام می شود.
