با یکی از اصلی ترین پروتئین های بدن آشنا شوید !
کلاژن اصلی ترین پروتئین در بدن انسان است و بخش بزرگی از پوست، مو و ناخن ها را می سازد. کلاژن شامل تلفیقی از اسیدهای آمینه مانند پرولین و گلیسین است، که در همه ی بافت های همبند در بدن وجود دارد. تولید کلاژن با برخی مواد غذایی هم صورت می گیرد.
گردآوری – نبض ما
کلاژن نوعی پروتئین است که با افزایش سن از میزان آن کاسته می شود و عوارضی مانند شلی و چین و چروک های پوستی به دنبال دارد. کلاژن یکی از فراوان ترین پروتئین ها در بدن است که از زنجیره 3 پروتئین که به صورت مارپیچی به هم متصل هستند تشکیل شده است. این ساختار منحصر به فرد باعث خاصیت ارتجاعی در آن می شود. تقریبا 33% پروتئین های بدن کلاژن می باشند.
این پروتئین از بافت و اندام های بدن حمایت کرده و باعث اتصال آنها به استخوان می شود. در حقیقت استخوان ها نیز ترکیبی از کلاژن ومواد معدنی از قبیل کلسیم و فسفر می باشند. نقش کلاژن در بافت ها، مشابه نقش فولاد در ساختمان ها می باشند که باعث شکل دهی و حفظ ساختار کلی آن بافت می شود.
نقش کلاژن در سلامت پوست
کلاژن ساختاری پروتئینی است که در پوست، مفاصل استخوان و ماهیچه ها یافت می شود. کلاژن 75% پوست را تشکیل می دهد بنابراین ظاهر سالم و جوان پوست وابسته به بخش عظیمی از سلولهای کلاژن سالم در آن می باشد. نقش کلاژن، حمایت از بافت همبندی است. یعنی ساختار پوست، مفاصل و ماهیچه ها را محکم می کند. با افزایش سن، درصدی از کلاژن از دست می رود. به طوری که میزان کلاژن موجود در بدن در 50 سالگی نصف میزان آن در 20 سالگی است.
وقتی کلاژن کم می شود خاصیت کشسانی پوست کاهش می یابد و پوست به تدریج شل و چروک ها نمایان می شود، به دلیل نقشی که این ترکیب پروتئینی در زیبایی و جوانی دارد، محققان تلاش میکنند به شیوه های مختلف جلوی کاهش کلاژن و بروز چین و چروک ها را بگیرند که از آن جمله می توان به ساخت کلاژن تزریقی یا کرم های موضعی یا حتی مکمل های خوراکی آن اشاره کرد.
سایر مزایای کلاژن
هرچند نه سریع و محسوس، اما کلاژن مزیت های دیگری نیز دارد که ممکن است حتی مهم تر از موارد ذکر شده باشند. برای مثال، کلاژن برای نقش هایی مانند موارد زیر مورد مطالعه قرار گرفت:
سلامت استخوان و مفاصل
کلاژن می تواند برای استخوان ها و مفاصل به همان اندازه که برای سلامت پوست مفید است، مفید باشد. با کمک به تولید طبیعی کلاژن بدن و فراهم کردن یک منبع زیستی از اسیدهای آمینه، کلاژن می تواند در طول زمان سلامت استخوان و مفاصل را بهبود بخشد. در واقع، در یک مطالعه ی مقایسه ای با دارونماها مشخص شد کلاژن درد مفاصل را به طرز قابل توجهی التیام می بخشد.
تعادل هورمونی
تحقیقات جدید نشان می دهد که اسیدهای آمینه ی خاص موجود در کلاژن می تواند به بهبود تعادل اسید آمینه در بدن کمک کند و پشتوانه ایی برای تولید هورمون طبیعی بدن باشد.
گوارش
ژلاتین و کلاژن قادر به محافظت از دستگاه گوارش است و گوارش را بهبود می بخشد، مصرف ژلاتین اغلب در رژیم های غذایی ویژه روده مانند GAPS و SCD توصیه می شود.
کلاژن خوراکی
برخی ترکیب های غذایی وجود دارد که در تحریک سنتز کلاژن موثرند اما حاوی کلاژن نیستند. مثلا مواد غذایی حاوی ویتامین C یا E تولید کلاژن را افزایش می دهد و پیری پوست را به تاخیر می اندازد. پرتقال، لیمو، توت فرنگی و کلم بروکلی حاوی ترکیب هایی هستند که بر سنتز کلاژن تاثیر مثبت دارند. گوجه فرنگی به دلیل داشتن لیکوپن و ترکیب های موجود در شیر سویا هم جلوی تخریب کلاژن را می گیرد. کوسه ماهی ها هم منبع خوب کلاژن هستند و ماهی های حاوی اسید چرب امگا نیز در جوانی و تولید کلاژن پوست تاثیر می گذارند.
5 غذایی که در تولید کلاژن موثرند
تولید کلاژن با سیر
یکی از بهترین منابع تولید گوگرد، که برای تولید کلاژن در بدن لازم استسیر همچنین اسید لیپوئیک و تورین دارد که به بازسازی الیاف کلاژن آسیب دیده کمک می کند.
مرکبات
مطالعات نشان می دهد که میوه های خانواده مرکبات مانند پرتقال، لیمو، گریپ فروت که سرشار از ویتامین C هستند توانایی در کمک به آمینو اسیدهای لیزین و پرولین برای تولید کلاژن را دارند. آنتی اکسیدان ویتامین C همچنین در کمک به خنثی کردن رادیکال های آزاد که سبب شکستن کلاژن و الاستین در پوست است بسیار مهم می باشند.
ماهی
ایجاد سلول های قوی تر – ماهی مانند ماهی تن و ماهی قزل آلا دارای اسید چرب امگا 3 است می گوید سلول های پوست توسط یک غشاء چرب محافظ احاطه شده است هنگامی که سلول های سالم باشند آنها قادر به حمایت از ساختار پوست می باشند.
سبزیجات قرمز رنگ
حفاظت از آفتاب – گوجه فرنگی، فلفل و چغندر حاوی لیکوپن آنتی اکسیدان است. لیکوپن به عنوان یک sunblock ( ضد آفتاب ) طبیعی عمل می کند و با افزایش سطح و تولید کلاژن از پوست در برابر آسیب محفاظت می کند.
سبزیجات سبز تیره
برگردادن تولید کلاژن – سبزیجات سبز تیره مانند اسفناج و کلم پیچ غنی از ویتامین Cمی باشد و می تواند تولید کلاژن را برگردانند در محصولات موضعی، ویتامین C وجود دارد. و دارای خواص آنتی اکسیدانی است که سبب تثبیت آنزیم پیام رسان شکننده کلاژن می شود این نیز بدن را در برابر رادیکال های آزاد محافظت می کند و از ضعیف شدن کلاژن جلوگیری می کند.