آبسه دندان را خود درمانی نکنید
آبسه وضعیتی است که به دنبال عفونت دندانی و درگیر شدن مغز دندان یا پالپ دندان که به دنبال پوسیدگی، مجموعه داخل پالپ یا اطلاقک عصب دندان و بعد کانال ریشه درگیر می شود.
به گزارش نبض ما، دکتر بهزاد هوشمند دندانپزشک، در گفتگو با شبکه رادیویی سلامت با بیان این مطلب افزود: از انتهای کانال، عفونت به اطراف ریشه می رسد و در نهایت تجمع میکرو ارگانیسم ها و عدم تعادل میکرو ارگانیسم ها و تداخل میکروبی که در آن جا اتفاق می افتد، منجر به فرآیند حاد تحت عنوان عفونت اطراف ریشه شده و نهایتا اگر شرایط دیگر هم مهیا شود، تبدیل به آبسه می شود.
عفونت دهان و دندان
وی با اشاره به این که آبسه یک پروسه حاد ناشی از تجمع چرک و منشأ میکروبی است، ادامه داد: بخش دیگری از آبسه را در ناحیه دهان ناشی از عفونت های بافت های نگهدارنده دندان تقسیم بندی می کنیم. مجموعه لثه و ریشه که دندان را به استخوان فک متصل می کند، به دنبال عدم رعایت بهداشت، فرد را وارد پروسه آبسه دندان می کند و این دو مورد از شایع ترین عفونت های ناحیه دهان هستند.
این دندان پزشک تصریح کرد: پوسیدگی دندان و بیماری لثه عامل شایعترین عفونت های تجربه شده توسط بشر هستند. البته در کنار این ها ما آبسه های غیر دندانی هم داریم که علت تشکیل آبسه که در دهان، فک و صورت است، در مجاورت ارگان های اطراف فک و دهان است. مثلا از سینوس عفونت به دندان منتقل می شود. گاه این عفونت ها سیستم متابولیک بدن را به هم می ریزد که این موارد اوژانس محسوب می شود و باید مراجعه به دندانپزشک صورت گیرد.
عوامل ابتلا به بیماری های دهان و دندان
وی با تاکید بر این که لازم است عفونت ها را جدی بگیریم، در توضیح عارضه ای که ممکن است عفونت دندان عقل به دنبال داشته باشد، گفت: این عفونت ممکن است به عقب تر یعنی فضای حلق برود یا به سمت پایین تر یعنی کف دهان و حتی به مدیاستین و قفسه صدری بیمار هم برسد.
هوشمند متذکر شد: همواره تاکید بر مقدم شمردن پیشگیری است. گاه برخی بیماری ها شرایط مستعدتر می کند؛ ضمن این که برخی عادات نادرست بهداشتی و تغذیه ای، شرایط را برای بیماری لثه فراهم می کند.
هوشمند در بخش دیگری از سخنان خود اشاره به پیوره داشت و گفت: پیوره به عفونت سنوج نگهدارنده دندانی گفته می شود و علت اصلی آن، تجمع پلاک میکروبی در ناحیه حاشیه شیار لثه است. با تشکیل پلاک میکروبی در این ناحیه، درگیری میکروارگانیسم ها در ناحیه و استفاده آنها از مواد غذایی که هم از شیار لثه وارد می شود و هم در محیط دهان وجود دارد، باعث رشد و تکثیر میکروارگانیسم ها می شود.
وی ادامه داد: با تکثیر میکروارگانیسم ها، الیافی که باعث چسبیدن دندان به لثه می شود، سست شده و به مرور زمان و به دنبال تشکیل کیسه ای در محل، لثه از دندان جدا می شود. به توجه به این که اکسیژنی به این کیسه نمی رسد، میکروارگانیسم های بی هوازی رشد می کنند و محصولات آنها استخوان فک را تخریب می کند.
عفونت های دندان در دیابتی ها
این دندانپزشک در پاسخ به سوالی مبنی بر این که مهم ترین علل زمینه ای در ابتلا به بیماری های دهان و دندان چیست، نقص ایمنی را عمده ترین دلیل برشمرد و افزود: استعمال دخانیات و مصرف الکل، خطر ابتلا به عفونت های ویروسی و میکروبی را افزایش می دهد. البته دسته سومی در کشور ما وجود دارد بیماری دیابت است به خصوص نوع دو.
هوشمند با تاکید بر این که افراد دیابتی مستعد آبسه های متعدد لثه و اطراف دندان و حتی نوک ریشه هستند، متذکر شد: این افراد باید توجه کنند و کنترل متابولیکی قندخونشان خوب باشد ،زیرا هم عفونت لثه باعث عدم کنترل دیابت و همچنین بیماری دیابت باعث عفونتهای لثه و دهان می شود.
وی در پایان با بیان این که اضافه وزن به عنوان معصل اصلی در حوزه سلامت بسیاری از کشورها مطرح است، تصریح کرد: چاقی در آینده از نظر فیزیوپاتولوژی یا آسیب شناسی می تواند زمینه ساز دیابت باشد، اما چاقی می تواند مقداری هم باعث عدم تعادل در سیستم ایمنی شود و فرد را مستعد عفونت ها کند. پس هر فرد می تواند با تهیه مسواک، آموزش صحیح مسواک زدن به سلامت دهان و دندان خود کمک کند.
این دندانپزشک همچنین با تاکید بر این که خود درمانی در آبسه ممنوع است، اذعان داشت: خودمراقبتی برای پیشگیری توصیه می شود. افرادی که از آبسه رنج می برند، باید مراجعه به دندانپزشک داشته باشند. اگر لازم است برش در محل انجام شود و تخلیه صورت گیرد. گاه پالپ تراپی انجام است و گاهی دندان فرد باید کشیده شود. بیمار اگر علائم عمومی دارد.
مثلا تورم غدد لنفاوی دارد طوری که تنفس فرد را مشکل می کند، تورم ایجاد شود مثلا در زاویه فک، یا گونه ها، ناحیه تحت فکی، ناحیه زیر چانه ای، باید به دندانپزشک مراجعه نماید. با دیدن علائمی مانند تب، لزر، تورم غدد لنفاوی، ناخوشی، بالا آمدن کف دهان که تنفس را مشکل نماید یا اگر صدا تغییر کرد باید به پزشک متخصص مراجعه نمایند.
