بیماری مهلک ابولا را بهتر بشناسید

بیماری ابولا یا تب هموراژیک ابولا نوعی بیماری انسانی است که از ویروس ابولا ناشی می شود. نام ویروس این بیماری از یکی از رودخانه های کشور زئیر، که امروزه جمهوری دموکراتیک کنگو نام دارد، گرفته شده است.

گردآوری – نبض ما

بیماری ابولا (Ebola) یک بیماری ویروسی است که از سوی ویروس ابولا ایجاد می شود. این ویروس از خانواده فیلوویروس ها است که پس از وارد شدن به بدن ، نوعی بیماری تب دار و خونریزی دهنده ایجاد می کند که در ۵۰تا ۹۰درصد بیماران علامت دار به مرگ منجر خواهد شد.

از هر ۱۰ نفر مبتلا به این بیماری ۹ تن جان خود را از دست می دهند. طبق آمار رسیده شمار قربانیان این ویروس در آفریقای غربی  از ابتدای سال جاری میلادی  به ۱۳۵۰ نفر رسیده است. و مجموع قربانیان  از آغاز پیدایش این ویروس ۲۶۱۵ نفر آلوده گزارش شده است. درمان قطعی و یا واکسنی برای بیماری ابولا که یکی از خطرناک ترین بیماری های شناخته شده است وجود ندارد و از طریق تماس مستقیم با ترشحات و مایعات بدن بیمار منتقل می شود.

علائم و نشانه ها

بعد از وارد شدن ویروس به بدن  ۲ تا ۲۱ روز زمان برده تا علایم بیماری در بدن ظاهر شود. بیمار با بروز ناگهانی تب، ضعف شدید، درد عضلانی، سردرد و گلودرد مواجه شده و معمولاً بعد از مدت کوتاهی، تهوع، استفراغ، اسهال، بثورات پوستی، اختلال عملکرد کبد و کلیه و حتی در بعضی موارد خونریزی داخلی و خارجی نیز به دنبال علایم و نشانه های اولیه بروز خواهند کرد و وضعیت بیمار بشدت رو به وخامت می رود. نتایج آزمایش ها افت تعداد گلبول های سفید و پلاکت ها و افزایش آنزیم های کبدی را نشان می دهند. ۵۰ تا ۹۰ درصد بیماران تسلیم مرگ می شوند.

راه های انتقال بیماری ابولا

انتقال بیماری ابولا از طریق هوا هنوز ثابت نشده ولی تماس با مایعات بدن مثل ادرار، بزاق، مدفوع و منی فرد آلوده باعث انتقال می شود. لذا آقایانی که دچار بیماری شده اند و بهبود یافته اند تا دو ماه باید از ارتباط جنسی خودداری کنند چرا که انتقال بیماری از این طریق تا دو ماه پس از بهبودی امکان پذیر است.

از دیگر راههای انتقال از طریق سر سوزن آلوده به ویروس است. کادر پزشکی و بستگان و دوستان فرد آلوده که از وی مراقبت می کنند در معرض آلودگی بیشتری هستند. علی رغم اینکه انتقال آن از طریق هوا ثابت نشده و تنها راه انتقال ثابت شده از طریق تماس با خون و مایعات حیوان آلوده و یا فرد آلوده است، ولی رعایت موارد دیگر نیز بسیار مهم بوده ه از جمله می توان به تماس با جسد فرد آلوده اشاره نمود.

تشخیص بیماری ابولا

تشخیص زودرس تب خونریزی دهنده بیماری ابولا دشوار است چرا که علایم اولیه آن مثل خارش و قرمزی چشم و جوش های پوستی، در بیماریهای دیگری که شایعتر هستند نیز دیده می شود. اما اگر پزشک به این بیماری مشکوک شود، باید فورا از بیمار آزمایش خون به عمل آورد. اگر بیمار اسهال خونی نیز داشته باشد، مدفوع او هم مورد آزمایش قرار می گیرد.

برای تشخیص این بیماری، معمولاً ابتدا بیماری های دیگر با نشانه های مشابه، همچون مالاریا، وبا و دیگر انواع تب های هموراژیک ویروسی از دایره تشخیص مستثنی و حذف می شوند. پزشکان برای تأیید تشخیص بیماری نمونه های خونی را برای یافتن پادتنها و RNA ویروس و یا خود آن آزمایش می کنند.

درمان بیماری ابولا

درمان بیماری ابولا در موارد وخیم ، مانند بیمارانی که بشدت دهیدراته هستند، بیمار باید به بخش مراقبت های ویژه انتقال یابد.تاکنون هیچ گونه درمان اختصاصی یا حتی واکسنی برای ابولا کشف نشده و تمام داروها و واکسن هایی که فعلا پیشنهاد می شوند به سال ها تحقیق برای رسیدن به مرحله بالینی احتیاج دارند. در حال حاضر اکثر درمانهایی که به بیماران داده میشود، درمانهای تقویتی هستند. این درمانها شامل کمک به حفظ فشار خون بیمار، حفظ مایعات بدن و نیز کمک به تنفس بیمار هستند.

با وجود این، چند نکته را می توان توصیه کرد.

۱- بیماران مشکوک باید قرنطینه شوند و به پرستارانی که از این بیماران مراقبت می کنند توصیه شود مراقبت های لازم را برای محدود کردن تماس ها و کنترل دقیق ترشحات بدن بیمار به انجام برسانند.انجام اقدامات تهاجمی یا حتی اقداماتی مثل گذاشتن سوند، گرفتن نمونه هایی از ترشحات بدن بیماران، رگ گیری و انجام ساکشن و در کل تمام اقدامات پرستاری باید تحت مراقبت کامل و کنترل دقیق انجام گیرد.پرستاران و پرسنل بیمارستان که با بیماران در تماس هستند باید به کمک دستکش، ماسک و روپوش های مناسب محافظت شوند.

۲- افراد خانواده و دیگر افرادی که با چنین بیمارانی تماس داشته اند باید تحت پیگیری کامل قرار گیرند.این پیگیری شامل تعیین و اندازه گیری درجه دمای بدن ۲بار در روز و بستری بیمار در بیمارستان و قرنطینه دادن تمام افراد مشکوک به ابتلا به این بیماری در بیمارستان (بلافاصله پس از بروز تب) است.