اسپیرونولاکتون دارویی برای درمان پرمویی

هیرسوتیسم (پرمویی) یکی از مهم ترین بیماری هایی است که در زنان دیده می شود. در زنانی که مشکلات هورمونی پیدا می کنند، در برخی نواحی موهای ضخیم و زبر شروع به رشد می کنند. یکی از داروهایی که برای درمان پرمویی استفاده می شود داروی اسپیرونولاکتون می باشد.

گردآوری – نبض ما

رویش مو در هر دو جنس در نقاط مختلف بدن متفاوت است، مثلا موی ناحیه سر، فاز رشد سریع تر و فاز استراحت کوتاه تری دارد و به همین دلیل تا یک متر هم می تواند رشد کند. طول دوره رشد موهای ابرو یا بدن کوتاه تر است و در یک طول خاصی، متوقف می شود.

علت تفاوت الگوی رشد مو

این تفاوت در دو جنس به علت پاسخ به آندروژن ها یا همان هورمون های مردانه است. آندروژن ها بعد از سن بلوغ ترشح می شوند و صفاتی را در مردان به وجود می آورند که این دو جنس را از هم متفاوت می کند.

رویش مو در مردان در نقاطی رخ می دهد که فولیکول ها به هورمون حساس هستند. نقاط حساس به رویش مو در مردان سینه، صورت، زیر شکم و کشاله ران است، ولی در خانم هایی که سالم هستند و مشکلی ندارند، آندورژن بسیار کم است و این رویش اتفاق نمی افتد.

یکی از داروهایی که برای این بیماری استفاده می شود، داروی اسپیرونولاکتون می باشد که در ادامه به معرفی آن می پردازیم.

اسپیرونولاکتون

• نام تجارتی

آلداکتون٬ کانرنول٬ لوویون

• طبقه بندی فارماکولوژیک

دیورتیک نگهدارنده پتاسیم، آنتاگونیست آلدوسترون

طبقه بندی درمانی اسپیرونولاکتون

درمان ادم، ضد هایپرتانسیون

مکانیسم اثر اسپیرونولاکتون

اسپیرونولاکتون با اثر بر توبول دیستال نفرونهای کلیه موجب کاهش باز جذب سدیم و افزایش باز جذب پتاسیم می شود.

موارد مصرف اسپیرونولاکتون

اسپیرونولاکتون به عنوان داروی کمکی در کنترل حالات خیزدار (مانندنارسایی احتقانی قلب، سیروز کبدی، سندرم نفروتیک که اغلب با زیادی ثانویه آلدوسترون همراه است) و خیز بدون علت مشخص و به عنوان داروی کمکی در درمان فشار خون بالا همراه با افزایش آلدوسترون یا بدون آن، به ویژه درمواردی که نیاز به یک مدر نگهدارنده پتاسیم باشد، مصرف می شود.

اسپیرونولاکتون برای تشخیص و درمان افزایش اولیه آلدوسترون و پیشگیری یادرمان کمی پتاسیم خون (در بیمارانی که سایر اقدامات کافی نباشد) مصرف می شود. این دارو در درمان پرمویی بدن در زنان نیز مورد استفاده قرار گرفته است.

فارماکوکینتیک

این دارو به خوبی پس از مصرف خوراکی از مجرای گوارش جذب می شود و فراهمی زیستی آن نیز بیش از۹۰ درصد است. پیوند این دارو به پروتئین بیش از ۹۰ درصد است. متابولیسم این دارو کبدی است. اثر آن پس از ۴ ـ ۲ ساعت (با مصرف مقدار واحد) شروع می شود. زمان لازم برای رسیدن به اوج اثر با مصرف مقادیر متعدد ۳ ـ ۲ روز است. اسپیرونولاکتون به صورت متابولیت دفع می شود.

موارد منع مصرف

این دارو در زیادی پتاسیم خون، کمی سدیم خون، عیب شدیدکار کلیه و بیماری آدیسون نباید مصرف شود.

حساسیت مفرط به دارو، آنوری، نارسایی کلیه (حاد و مزمن) و به طور کلی در اختلالات شدید کلیوی، نفروپاتی دیابتی، مصرف همزمان با سایر دیورتیکهای نگهدارنده پتاسیم یا با ترکیبات پتاسیم، پتاسیم سرم بالاتر از ۵٫۵ میلی اکی والان در لیتر (هیپرکالمی)

هشدارها

۱ـ در بی ادراری یا عیب کار کلیه، افراد مبتلا به دیابت و بیماری کلیوی با احتیاط فراوان مصرف شود.

۲ ـ بیمارانی که شدیدا بد حال هستند یا حجم ادرار آنها کم است، بیشتر در معرض خطر زیادی پتاسیم خون هستند.

۳ ـ در بیماران سالخورده، خطر بروز زیادی پتاسیم خون افزایش می یابد.

عوارض جانبی

اختلالات گوارشی، کاهش توانایی جنسی، بزرگ شدن پستان ها، بی نظمی قاعدگی، کسالت، سردرد، اغتشاش شعور، بثورات جلدی، افزایش پتاسیم خون، کاهش سدیم خون، مسمومیت کبدی و نرمی استخوان با مصرف این دارو گزارش شده است.

تداخل های دارویی

مصرف همزمان این دارو با داروهای نگهدارنده پتاسیم، سیکلوسپورین، مکمل های پتاسیم و داروهای مهارکننده آنزیم مبدل آنژیوتانسین ممکن است منجر به زیادی پتاسیم خون شود. اثرات ضد انعقادی هپارین در صورت مصرف همزمان با اسپیرونولاکتون ممکن است کاهش یابد. مصرف همزمان این دارو با لیتیم به علت کاهش کلیرانس کلیوی لیتیم، ممکن است سبب بروز مسمومیت با لیتیم شود. اسپیرونولاکتون ممکن است نیمه عمر دیگوکسین را افزایش دهد.

نکات قابل توصیه

۱- مصرف این دارو حتی در صورت احساس بهبودی باید ادامه یابد.

۲- این دارو زیادی فشار خون را درمان نمی کند، بلکه آن را کنترل می نماید. از این رو مصرف این دارو ممکن است تا آخر عمر ضروری باشد.

۳- از مصرف سایر داروها به خصوص داروهای مقلد سمپاتیک که نیاز به نسخه ندارند، باید خودداری شود.

۴- اگر دارو یک بار در روز به صورت مقدار واحد مصرف می شود، برای اجتناب از افزایش دفعات دفع ادرار در طول شب، بهتر است صبح ها مصرف گردد.

۵- به منظور کاهش تحریک گوارشی و احتمالا کمک به افزایش فراهمی زیستی دارو، بهتر است دارو با غذا یا پس از آن مصرف شود.