دلایل بسیار ساده وجود خون در ادرار

وجود خون در ادرار در بیشتر موارد باعث ترس می شود. حالا تصور کنید فردی که خودش از خون می ترسد متوجه وجود خون در ادرارش شود! قطعا نگران خواهد شد ولی پزشکان می گویند وجود خون در ادرار گاهی علل بسیار ساده ای دارد.

وجود خون در ادرار دلایل بسیار ساده ای دارد، از ورزش شدید گرفته تا عادت ماهیانه اما گاهی خطرناک است. گاهی برخی عفونت ها و سرطان ها هم ممکن است با علامتی مانند ادرار خونی، خود را نشان بدهند.

به گزارش نبض ما، دکتر محمدرضا صفری نژاد، متخصص اورولوژی و استاد دانشگاه، درباره نشانه ها و علت وجود خون در ادرار و درمان آن اینطور به سوالات جام جم پاسخ میدهد.

تفاوت علت وجود خون در ادرار در سنین مختلف

در دوران خردسالی، بیشتر به علت وجود کلسیم در ادرار، بروز عفونت های ادراری و بیماری های مادرزادی کلیه و در سنین نوجوانی و جوانی و بزرگسالان به علت ابتلا به سنگ کلیه، عفونت های کلیه و بیماری های التهابی کلیه، خون در ادرار دیده می شود.

در سنین سالخوردگی هم علت این مشکل بیشتر ابتلا به سرطان های سیستم ادراری یا بیماری های پروستات است.

‌علل و علائم تکرر ادرار و روش تشخیص و راه های درمان تکرر ادرار در این مقاله بخوانید

علت تکرر ادرار بدون درد و سوزش

علت وجود خون در ادرار

عوامل متعددی در بروز این مشکل نقش دارند. عادت ماهیانه، ورزش بیش از حد، فعالیت جنسی، ابتلا به بیماری های ویروسی، ضربه و عفونت و… می توانند باعث ظاهرشدن خون در ادرار شوند.

البته عوامل خطرناک دیگری نیز در ایجاد این مشکل نقش دارند؛ از سرطان کلیه و مثانه گرفته تا وجود التهاب در کلیه، مثانه، مجرا و پروستات و ابتلا به بیماری پلی کیستیک کلیه.

البته بیماری پلی کیستیک کلیه را نباید با کیست ساده کلیه اشتباه گرفت چون در این بیماری هر دو کلیه پر از کیست های متعدد است.

این بیماری ارثی باعث می شود در هر دو کلیه، کیست های پر از مایع به شکل خوشه انگور ایجاد شود و معمولا در دهه پنجم زندگی به نارسایی کلیه می انجامد. گاهی هم علت مشخص نمی شود که معمولا این موارد خطرناک نیستند.

مصرف برخی دارو ها علت خونی شدن ادرار

از دیگر علل نسبتا شایع وجود خون در ادرار مصرف داروهای ضدانعقادی مثل وارفارین، هپارین و آسپیرین است. البته بروز لخته های خون و ابتلا به بیماری هایی هم که باعث اختلال انعقادی می شوند مثل هموفیلی و کم خونی داسی شکل که در آن گلبول های قرمز به شکل داس درمی آیند، در بروز این عارضه نقش دارد.

تشخیص فردی خون در ادرار

در مواردی خود بیمار می تواند خون را در ادرار مشاهده کند که به آن «خون آشکار» می گویند اما در حالت دیگر که بسیار هم شایع است، بیمار در ادرار، خونی مشاهده نمی کند و فقط با انجام آزمایش می توان به آن پی برد که به آن «خون مخفی» می گویند.

در بسیاری از موارد، خونی که در ادرار دفع می شود قابل مشاهده نیست و ادرار تغییررنگ ندارد، بنابراین افراد از این موضوع مطلع نیستند.

اگر خون آشکار مشاهده شود، رنگ ادرار به قرمز، صورتی یا به رنگ نوشابه سیاه (قهوه ای یا شبیه چای) تغییر می کند. علت این تغییر رنگ وجود گلبول قرمز در ادرار است.

حتی وجود مقدار اندک خون باعث تغییر رنگ ادرار می شود. ممکن است فرد دچار علایم دیگری مانند درد شکم، کاهش شدت ادرار، تب، ادرار مکرر، درد حین ادرار و تمایل شدید به ادرار کردن نیز شود.

با توجه به اینکه وجود این مشکل می تواند نشان دهنده بیماری های مهم سیستم ادراری باشد، لازم است حتما با انجام بررسی های لازم علت این مشکل تشخیص داده شود.

افراد در معرض خطر ابتلا به خون در ادرار

بیمارانی که سابقه ابتلا به بیماری کلیوی، سنگ کلیه یا بزرگ شدن پروستات (که بیشتر در مردان بالای ۵۰ سال دیده می شود) در آن ها وجود داشته باشد و افرادی که سیگار می کشند بیشتر در معرض هماچوری (خون در ادرار) هستند به طوری که آن ها باید به شکل دوره ای آزمایش ادرار انجام دهند. هرچند این کار برای عموم مردم نیز توصیه می شود.

علل، علائم، روشهای تشخیص و درمان «سنگ کلیه» را در این مطلب بخوانید

درمان خانگی سنگ کلیه

راه های تشخیص علت وجود خون در ادرار

وجود خون در ادرار را می توان با آزمایش ادرار تشخیص داد. در آزمایشگاه ظرف مخصوصی به فرد داده می شود تا نمونه ادرار را در آن جمع آوری کند. روش دیگر، استفاده از نوارهای مخصوص است.

این نوارهای باریک قسمت های مختلف رنگی دارند که هر قسمت مخصوص تشخیص یک مورد خاص در ادرار، مثل میزان قند و تعداد گلبول های قرمز است.

اگر ادرار حاوی گلبول قرمز (خون) باشد، قسمت مربوط تغییر رنگ می دهد. اگر خون واضح در ادرار دیده شود یا تست نواری از نظر وجود خون مثبت باشد، آزمایشگاه بررسی میکروسکوپی انجام می دهد تا تشخیص تایید شود. وجود خون در ادرار باید ۴۸ ساعت بعد با آزمایش دوم تایید شود.

برای تشخیص علت، معمولا به اقدام های اضافی مثل روش های تصویربرداری، سیستوسکوپی (که در آن با آندوسکوپ مجرای ادرار، پروستات و مثانه بررسی می شوند) و گاهی نمونه برداری از کلیه نیاز است.

وجود خون در ادرار مردان نشانه چیست؟

مردان بالای ۵۰ سال که علت خاصی برای یافتن خون در ادرارشان پیدا نشده، باید از نظر سرطان پروستات، آزمایش آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) بررسی شوند.

البته تمام این اقدام ها لازم نیست برای یک فرد انجام شود و در هر مرحله که پزشک به تشخیص برسد، اقدام های بیشتر ضرورتی ندارد.

روش های درمانی خون در ادرار

درمان خون در ادرار به علت آن بستگی دارد. اگر مشکل سنگ یا عفونت باشد، درمان اختصاصی انجام می شود. اگر هم علت بروز آن، مصرف داروهای ضدانعقادی باشد، میزان دارو اصلاح خواهد شد. در مواردی هم که علت واقعی در بررسی های پزشکی یافت نمی شود.

– توصیه می شود سالانه با انجام آزمایش، ادرار کنترل شود تا پزشک مطمئن شود که هیچ تغییری رخ نداده است.

– به رنگ ادرار خود توجه کنید و هرگونه تغییر رنگ را جدی بگیرید و برای بررسی وجود تومور یا سنگ به پزشک مراجعه کنید. وجود خون در ادرار، درد حین ادرار، تکرر ادرار یا احساس نیاز بی مورد به ادرار از نشانه های رایج سرطان مثانه هستند که باید به آن ها توجه کرد. هرچند:

– پزشکان باید توجه کنند گاهی مصرف برخی مواد و آلوده شدن نمونه ادرار با ترشحات واژن یا بتادین و بروز کم آبی شدید در بدن یا حتی انجام فعالیت های ورزشی سنگین و… باعث می شود نتیجه آزمایش به صورت کاذب مثبت نشان داده شود یعنی با آنکه نتیجه آزمایش وجود خون در ادرار را تایید می کند، در حقیقت خونی در ادرار وجود ندارد.

– مصرف موادغذایی حاوی ویتامین C، مصرف دارویی مانند کاپتوپریل یا وجود پروتئین در ادرار و کاهش pH ادرار به کمتر از ۵ (خوردن مواداسیدی) هم باعث می شود نتیجه آزمایش از نظر وجود خون در ادرار به صورت کاذب منفی نشان داده شود، درحالی که در حقیقت خون در ادرار وجود دارد.

نوع دیگری از کیست های کلیه به نام کیست کورتیکال وجود دارد که می تواتد سیی ایجاد خون در ادرار شود. در لینک زیر با علایم و درمان کیست آشنا شوید:

کیست کورتیکال کلیه