عواقب حادثه ای شبیه پلاسکو در بیمارستانهای فرسوده

اگر حادثه ای شبیه حادثه پلاسکو در یک بیمارستان فرسوده، اتفاق بیافتد، فاجعه انسانی آن چقدر خواهد بود. قطعا هزینه های مادی و معنوی آن حادثه، بسیار بیشتر از هزینه نوسازی بیمارستان های فرسوده خواهد بود.

به گزارش نبض ما به نقل از سلامت آنلاین، ساختمان ۱۷ طبقه ای که پنج شنبه، تمام قد بر زمین ریخت و بیش از ۲۰ آتش نشان را آسمانی کرد، تا قبل از فرو ریختن، هر ۳۵ مترش حدود دو میلیارد تومان معامله شده است. شاید به دلیل همین قیمت بالای مغازه ها در مجتمع تجاری «پلاسکو» بود که این ساختمان فرسوده و ناایمن، جز در زمانی که با خاک یکسان شد، هرگز رنگ پلمپ و تعطیلی به خود ندید.

شاید اگر نهادهای ناظر و مدیران شهری، کمی با جدیت و قاطعیت بیشتری به تعطیلی ساختمان های ناایمن اقدام می کردند و سلامت مردم را فدای مصلحت سنجی ها نمی کردند، حالا هم آتش نشانان فداکار و شهید ما، در کنار خانواده هایشان بودند و هم بیش از ۷۰۰ میلیارد تومان پوشاک در آتش و آوار، نابود نمی شد.

اینکه یکی از قطب های اقتصادی پایتخت در ساختمانی با قدمت حدود ۶۰ سال قرار گرفته و ناظران شهری هم اقدام قاطعی برای تعطیلی این مجتمع انجام نداده باشند، اتفاقاتی است که نشان از ضعف مشهود مدیریت شهری دارد.

خبر سقوط ساختمان پلاسکوی تهران، بازتاب خبری گسترده ای در رسانه های جهانی داشت. احتمالا کارشناسان و متخصصان از خود پرسیده اند که چطور یک آتش سوزی ساده توانسته ساختمانی با این عظمت را نابود کند. اگر نگوییم در این بین، رانت و رشوه و فساد مانع از تعطیل شدن واحدهای فرسوده مجتمع تجاری پلاسکو شده است، اما بی گمان نداشتن متولی واحد شهری و ضعف نظارت و برنامه ریزی را باید مسبب اصلی حادثه پلاسکو دانست؛ حادثه ای که احتمالا تا ابد در ذهن عابران و کودکانی می ماند که با چشم خود، شاهد زیر آوار ماندن آتش نشانانی بودند که زیر هزاران تن سنگ و آهن وبی مسئولیتی مسئولان، جان دادند.

قوانین سخت گیرانه و نظارت قاطع تری می خواهیم

در طی همین چند ماه اخیر، شاهد بودیم که در گوشه و کنار شهرهای کشور، ماموران شهرداری با دستفروشان، برخورد تندی داشته و حتی گاهی آنها را با کتک زدن از سطح معابر جمع آوری کرده اند. حال در این شرایط، این پرسش پیش می آید که اگر شهرداری برای سد معبر دستفروشان، آنقدر حساس و به فکر مردم است، چرا برای ساختمان تجاری که هر لحظه بیم فروریختنش بوده، اقدام عاجلی انجام نداده است.

عبدالحسین مختاباد، عضو شورای شهر تهران معتقد است که بستن ساختمان های تجاری ناایمن، چاره اصلی رفع این مشکلات نیست. به قول مختاباد، محدوده بازار، انقلاب و جمهوری به دلیل بافت فرسوده و تجهیز نشدن به امکانات اطفای حریق در معرض خطر هستند و اگر قرار به بستن باشد، شهرداری باید تمام محدوده بازار، انقلاب و جمهوری را هم ببندد.

این عضو شورای شهر تهران بر این باور است که گوش شنوایی برای شنیدن هشدارها وجود ندارد. مختاباد تاکید می کند: شهرداری بارها تلاش کرده تا مالکان پلاسکو را نسبت به خطراتی که آن ها را تهدید می کند؛ آگاه کند، اما هیچکس به این هشدارها اهمیت نداد. بارها افرادی به من مراجعه کرده و گفته اند که بگویید آتش نشانی این همه سختگیری نکند. آتش نشانی دنبال منافع شخصی اش نیست که سخت می گیرد، نگران جان مردم است. آتش نشانی و شهرداری بارها به مالکان ساختمان پلاسکو هشدار داده و از آن ها خواسته بودند تا به بروزترین وسایل و ابزار اطفای حریق مجهز شوند، اما گوش شنوایی برای شنیدن حرف های آن ها وجود نداشت.

مختاباد تاکید دارد: اگر تاجری که سرمایه اش را در جریان حادثه پلاسکو از دست داده است یا تمام افرادی که در این ساختمان بودند، سالانه یک میلیون تومان هزینه می کردند تا سطح ایمنی ساختمان را بالا ببرند، امروز شاهد وقوع این حادثه ناگوار در میان هموطنانمان نبودیم. برای جلوگیری از وقوع حوادث این چنینی به اعتقاد من باید قوانین سخت گیرانه ای وضع شود و همه به قوانین احترام بگذارند.

البته جدای از قوانین سرسختانه تر باید در اجرای قوانین هم سخت گیر باشیم. مسئولیت ایمنی ساختمان های شهر، مدیریت شهری است که حتی اگر بدون اجازه این متولی، آجری روی آجر گذاشته شود، گاهی شبانه هم آن ساختمان را خراب می کنند، اما اینکه برای مساله حیاتی مثل ناایمن بودن یک مجتمع تجاری بزرگ، فقط به تذکر دادن اکتفا شده و اقدامی برای تعطیلی یا ایمن سازی این مجتمع صورت نگرفته است، پرسشی است که پرسش آن می تواند کلید اصلی حل بحران های شهری باشد.

بیمارستان ها، سست تر از پلاسکو!

دیروز عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور اعلام کرد که باید علت دقیق حادثه پلاسکو مشخص شود و همچنین تاکید داریم که حتما باید با خاطیان این ماجرا و دستگاه ها و نهادهایی که قصور داشته اند برخورد شود، اما واقعیت این است که برخورد قهری پس از وقوع حادثه پلاسکو ، نمی تواند مانع از تکرار حوادثی مشابه حادثه پلاسکو شود.

پیشگیری، نوسازی بافت های فرسوده، رعایت نکات ایمنی در ساخت و سازهای شهری و مقابله با خاطیان و سودجویان، تکه های مختلف یک پازل هستند که فقط وقتی می توانند مانع از تکرار حادثه پلاسکو شوند که در کنار یکدیگر قرار بگیرند، اما اگر فقط در همین چند روز که داغدار حادثه پلاسکو هستیم، یاد ایمن سازی ساختمان ها بیفتیم و چند روز بعد هم با ساکت شدن و فراموشی قائله، ایمنی ساختمان های تجاری و مسکونی تهران و سایر کلانشهرها را دوباره به حال خود رها کنیم، در آن صورت تکرار حوادثی مشابه حادثه پلاسکو ، دور از انتظار نیست.

در این بین، نباید از خاطر برد که بر اساس آمارهای معاونت درمان وزارت بهداشت، بیش از ۶۵ درصد بیمارستان های کشور هم فرسوده هستند و قدمتی بالای ۵۰ سال دارند. اگرچه در طرح تحول سلامت تلاش شد که هتلینگ بیمارستان ها ارتقا پیدا کند، اما بازسازی بیمارستان های فرسوده به اعتبارات مالی چشمگیرتری نیاز دارد که این اعتبارات در اختیار تولیت نظام سلامت قرار ندارد؛ به گونه ای که حتی به قول رسول خضری، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس،۷۰ درصد اعتبارات حوزه سلامت در دست بیمه هاست.

در شرایطی که بیمه ها بیش از ۱۲ هزار میلیارد تومان بدهی به مراکز درمانی دارند و برخی بیمارستان ها به دلیل بدعهدی بیمه ها به سختی می توانند هزینه های جاری و حقوق کارکنان خود را پرداخت کنند، در این شرایط نوسازی مراکز درمانی فرسوده برای پیشگیری از حوادث تلخی مشابه حادثه پلاسکو در حد یک رویا باقی مانده است.

نباید از خاطر برد که رخ دادن حادثه ای شبیه پلاسکو در یک بیمارستان فرسوده، می تواند یک فاجعه انسانی به بار بیاورد که قطعا هزینه های مادی و معنوی آن حادثه، بسیار بیشتر از هزینه نوسازی بیمارستان های فرسوده خواهد بود. بنابراین جای دوری نمی رود اگر دولت یازدهم که نظام سلامت را در اولویت برنامه هایش نشانده است، با دوراندیشی و تدبیر، اعتبارات عمرانی نظام سلامت را افزایش دهد تا حداقل بیمار با ترس و لرز وارد یک بیمارستان فرسوده نشود.

آتش سوزی در بازار، تبعاتی بدتر از حادثه پلاسکو دارد

داستان ناایمن بودن ساختمان های تجاری و مسکونی در تهران، فقط به ساختمان پلاسکو محدود نمی شود. بسیاری از ساختمان های تجاری در تهران از حداقل استانداردهای ایمنی هم بی بهره اند. مثلا کافی است در همان حوالی چهارراه استانبول که حادثه پلاسکو در آن رخ داد، گشتی بزنید تا ببینید چطور ساختمان های نیمه جان و نااستوار، پذیرای صدها نیروی کار هستند. عبدالمقیم ناصحی، رئیس کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای شهر تهران هم به همین مسائل اشاره می کند و می گوید: اگر واقعه ای شبیه حادثه پلاسکو در بازار تهران اتفاق بیفتد، عوارض بسیار هولناک تری خواهد داشت، زیرا بازار بزرگ تهران هم از منظر وسعت و هم از منظر شلوغی و فرسودگی، وضعیتی به مراتب شکننده تر از مجتمع پلاسکو دارد.

ناصحی می گوید که هم اکنون شورای شهر تهران مشغول تحقیق و تفحص از دلایل بروز حادثه پلاسکو است که به محض نهایی شدن تحقیقات، نتیجه آن به عموم مردم اعلام می شود.

این عضو شورای شهر تهران از برخی کسبه بازار هم گلایه دارد و عنوان می کند: متاسفانه همین الان هم به ساکنان بازار بزرگ تهران، هشدارهای ایمنی متعددی داده می شود، اما کاسبان بازار به این هشدارها نگاه جدی ندارند.

وقتی از ناصحی می پرسیم که آیا نباید شهرداری، ساختمان های ناایمن را پلمپ کند وفقط به هشدار دادن اکتفا نکند، این حرف ها را قبول می کند و می گوید: در این شکی نیست که باید شهرداری، نظارت جدی تری اعمال کند و علاوه بر هشدار دادن، فعالیت تجاری در ساختمان های ناایمن را هم محدود کند، ولی واقعا در این زمینه به اجماع ملی و همکاری گروهی هم نیاز داریم که هنوز این اجماع ملی وجود ندارد.

رضا تقی پور، سخنگوی شورای شهر تهران هم توضیح می دهد که یکی از الزامات شهر تهران نوسازی بافت فرسوده است که در این راستا شهرداری تهران در سال های اخیر باارایه تسهیلات در مسیر حذف این معضل گام برداشته، اما در بدنه دولت نوسازی بافت ناپایدار تهران، روند بسیار کند و نزدیک به صفر داشته است!

به گفته این عضو شورای شهر تهران، یکی از معضلات اصلی بافت فرسوده، عدم دسترس پذیری و پایین بودن امکان ارایه خدمات ایمنی است. معضلی که بی شک در کمین ساختمان علاالدین نیز قرار دارد.