چرا تخم کتان بخوریم؟
دانه های کوچک تخم کتان برای سلامتی قلب مفید بوده و به تنظیم قند خون کمک می کند. اگر از این دانه ها استفاده نکرده اید شاید زمان آن رسیده که به فکر مصرف آن ها نیز باشید.
گردآوری- نبض ما
اغلب افراد بر این باورند که از تخم کتان فقط در صنعت روغن‌کشی استفاده می‌شود، در حالی که این دانه را می‌توان همچون دانه کنجد به صورت خام یا آسیاب شده مصرف کرد. ظاهر این دانه تا حدودی شبیه به دانه کنجد است و به رنگ طلایی یا قهوه‌ای تیره بوده و براق است. طعم آن مشابه کنجد خوشمزه نیست، اما فواید زیادی دارد و این روزها بیشتر خانم‌ها از آن برای کاهش چربی شکم و تناسب اندام و کم کردن وزن استفاده می‌کنند.
می توانید این دانه ها را به صورت درسته یا آسیاب شده تهیه کنید. البته حواس تان باشد که بعد از آسیاب شدن بالا هر چه زودتر مصرف شوند. بنابراین بهتر است میزان مورد مصرف تان را خودتان آسیاب کنید. عطاری ها این دانه ها را دارند. طعم آن تا حدودی مانند طعم فندق است.
تخم کتان فیبر و پروتئین
این دانه ها سرشار از فیبر و پروتئین هستند. ۱۵ گرم دانه آسیاب شده (۱ قاشق غذاخوری) حاوی دو میلی گرم از این مواد است.
تخم کتان منبع منیزیم و تنظیم کننده قند خون
تخم کتان منبع خوب منیزیم است. این ماده معدنی برای کنترل قند خون ارزش بالایی دارد چون به سلول ها کمک می کند تا انسولین تولید نمایند. نتایج بررسی ها نشان می دهند که در صورت وجود کمبود منیزیم در بدن خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ افزایش می یابد. حتی اگر مبتلا به دیابت باشید نیز باید بدانید که دریافت منیزیم بیشتر تأثیر مثبتی روی سلامتی شما دارد.
تخم کتان منبع امگا ۳
تخم کتان سرشار از اسیدهای چرب ضروری امگا ۳ است. این چربی‌های مفید مسئول کاهش کلسترول بد و تثبیت قند خون هستند و همچنین خطر ابتلا به سرطان پروستات، سرطان سینه و سرطان کولون را کاهش می‌دهند.
تخم کتان جلوگیری از التهاب مفاصل
این ماده سرشار از فیبرهای خوراکی و غیر خوراکی بوده که فرآیند هضم را تسهیل می‌کنند. این دانه‌های پرخاصیت دارای ماده‌ای هستند که به روان‌سازی مفاصل کمک می‌کند و به این ترتیب از بروز آرتروز و ایجاد التهاب مفاصل پیشگیری می‌شود. تخم کتان از پوکی استخوان و تحلیل رفتن بافت استخوانی جلوگیری می‌کند.
تحقیقات اخیر حاکی از آن است که دانه‌های تخم کتان سبب جلوگیری از پوکی استخوان، کمک به کاهش وزن، افزایش سلامت سیستم ایمنی بدن می‌شوند.
تخم کتان لاغر می‌کند؟
از آنجا که تاین تخم یک دانه روغنی است، مصرف یک قاشق آن ۳۰ دقیقه قبل از غذا باعث می‌شود که اشتهایمان کور شود و نتوانیم در حین خوردن وعده غذایی کالری زیادی دریافت کنیم. از طرف دیگر اگر در هنگام غذا خوردن از این دانه استفاده کنیم، غذا مدت بیشتری در معده باقی مانده و دیرتر گرسنه می‌شویم و همین موضوع می‌تواند به کنترل اشتها و کم کردن وزن کمک کند، اما این را هم بدانید اگر در مصرف تخم کتان زیاده‌روی کنید، به دلیل آن‌که کالری‌زایی بالایی دارد، بدون شک دچار اضافه وزن خواهید شد.
اما آیا تخم کتان چربی شکم را آب می‌کند؟ میزان توصیه شده این دانه روغنی به دلیل فیبر بالایی که دارد به واسطه لینت مزاج با دفع سریع مدفوع سبب کاهش حجم شکم می‌شود. در نتیجه این دانه کوچک‌کننده حجم شکم بوده و آب‌کننده چربی نیست. این را هم بدانید از روغن کتان فقط برای پخت و پز استفاده می‌شود و چون در مجاورت با حرارت سریع اکسید و سمی می‌شود برای سرخ کردن مناسب نیست.
بهتر است تخم کتان را آسیاب نکنید، چراکه ماندگاری کمتری دارد و اگر دانه کتان پودر نشود بیش از یک سال در دمای محیط قابلیت نگهداری دارد و نباید بیش از یک قاشق در روز استفاده شود. پودر یا دانه تخم کتان را می‌توانید به ماست، شیر، سالاد، آبمیوه، کوفته، کباب، گوشت چرخ‌کرده و انواع سس‌ها و سوپ‌ها بزنید.
چه کسانی تخم کتان نخورند؟
محققان معتقدند علی رغم فواید بسیار زیادی که در تخم کتان مشاهده و اثبات شده، اما در مصرف آن نباید زیاده روی کرد. افرادی که دارای روده التهابی و تحریک پذیر هستند، باید از خوردن تخم کتان اجتناب کنند. همچنین زنان باردار و مادران شیرده نباید تخم کتان مصرف کنند.
مصرف بیش از اندازه این تخم می‌تواند سبب اسهال و تولید نفخ و گاز شکم شود. در نتیجه مبتلایان به روده التهابی و تحریک‌پذیر، زنان باردار و مادران شیرده نباید تخم کتان مصرف کنند.
از سوی دیگر افراد دچار اندومتریوز، تخمدان پلی‌‌کیستیک و فیبروئید و مردانی که در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات هستند بهتر است با نظر پزشک از این دانه استفاده کنند.ضمن این‌که تخم کتان ممکن است با بعضی از داروهای مسکن، رقیق‌کننده خون، فشار خون و داروهای هورمونی و دیابت تداخل داشته باشد. مصرف این تخم در افرادی که ناباروری را تجربه کرده اند، باید با نظر پزشک مصرف شود.
چگونگی مصرف تخم کتان
بهتر است این دانه ها را خریداری کرده و خود آن را در منزل آسیاب نمایید. از آنجایی که تخم کتان یک دانه روغنی است، خرید تخم کتانی که قبلا آسیاب شده، ممکن است گذشت زمان سبب اکسیده شدن آن گردد، در حالی که شما می‌توانید دانه‌های تخم کتان را خریداری کرده و به هنگام مصرف و به میزان نیاز خود، آن را با آسیاب برقی در منزل آسیاب نمایید و به شکل پودر درآورید و مصرف کنید. دانه‌های تخم کتان می‌توانند بیش از یک سال قابل مصرف باشند. بهتر است پودر تخم کتان را در دمای اتاق نگهداری کنید.
- میزان مصرف تخم کتان برای افراد سالم و بزرگ سال که در مصرف آن محدودیتی ندارند، یک قاشق سوپ‌خوری در روز است.
- اگر تخم کتان آسیاب شده (۱۰ تا ۳۰ گرم معادل یک تا دو قاشق غذاخوری) را به مواد غذایی دیگر اضافه کنید کمک زیادی به کنترل قند خونتان خواهد کرد.
- همچنین می توانید ۱۵ تا ۳۰ گرم یعنی یک تا دو قاشق غذاخوری آسیاب شده آن را با یک لیوان آب مخلوط کرده و بنوشید.
- لیگنان های موجود در این دانه های ریز زمانی که به صورت آسیاب شده هستند به خوبی جذب بدن می شود. در عوض دانه های کامل به راحتی از دستگاه گوارش عبور کرده و هضم نمی شوند.
- یادتان باشد که دانه های آن به دلیل دارا بودن میزان زیادی چربی، خیلی زود اکسید می شوند بنابراین باید بلافاصله بعد از آسیاب شدن به مصرف برسند. بنابراین همان‌طور که ذکر شد بهتر است خودتان در منزل آن را آسیاب کنید.
- تخم کتان آسیاب نشده به مدت ۱ سال در دمای محیط قابل نگهداری است. اگر تخم کتان آسیاب شده خریداری کرده اید حتماً آن را در یخچال نگهداری کنید.
- برای اکثر افراد گنجاندن این ماده در برنامه روزانه به میزان معقول مشکلی ایجاد نمی کند. چون منبع خوب فیبرها، منیزیم و خواص غیرقابل انکار برای سلامتی است.
- اگر تحت درمان خاصی هستید و یا در مصرف آن شک دارید می توانید نظر پزشک را جویا شوید.
- از پخت این دانه ها با حرارت خودداری کنید چون مواد مغذی خود را از دست می دهند.
