خطرات کمبود پتاسیم و فواید مهم وجود آن برای بدن

بدن شما به طور پیوسته در حال ایجاد تعادل بین دو الکترولیت است: پتاسیم و سدیم. وقتی میزان سدیم بالا می‌رود، میزان پتاسیم پایین می‌آید و وقتی سطح سدیم پایین می‌آید، سطح پتاسیم افزایش می‌یابد.

نبض ما – بسیار مهم است که در مصرف سدیم زیاده‌ روی نکرده و همچنین سطح پتاسیم‌ تان را افزایش دهید تا با کمبود پتاسیم مواجه نشویم.

عوارض کمبود پتاسیم

کمبود پتاسیم می‌تواند منجر به مشکلات زیر شود:

• خستگی
• یبوست
• حساسیت پذیری
• گرفتگی عضلانی
• افزایش وزن
• مشکلات مربوط به فشار خون
• تپش قلب
• ایجاد سلولیت
• تهوع
• قولنج شکمی و نفخ معده
• رفتارهای غیرطبیعی و اختلالات روانی شامل افسردگی، احساس آشفتگی و توهم و کابوس

عامل اصلی که می‌تواند موجب کمبود پتاسیم شود، انجام ورزش‌های استقامتی هوازی بدون آبرسانی کافی به بدن، اسهال و استفراغ و رژیم غذایی با پتاسیم ناکافی است. سایر علل کمبود پتاسیم شامل عملکرد نامناسب کلیه‌ها، میزان pH خون و هورمون‌هاست. داروهایی چون دیورتیک‌ها (ادرارآور) و لاکساتیو‌ها هم می‌توانند باعث کمبود پتاسیم شوند.

اگر کسی تحت درمان دیالیز باشد یا داروهای مربوط به سرطان مصرف کند و یا مشکل خاص دیگری داشته باشد ممکن است دچار اوردوز پتاسیم شود و در موادی غیر از اینها، چنین مشکلی بسیار نادر است. این امکان وجود دارد که مصرف زیاد پتاسیم بواسطه‌ی نمک‌های پتاسیم موجب تهوع و استفراغ شود.

تردیدی وجود ندارد که پتاسیم یک بخش ضروری از یک رژیم غذایی سالم است. پتاسیم نه فقط یک ماده‌ی معدنی حیاتی است، بلکه یک الکترولیت نیز است، به دلیل همین هویت دوگانه‌ی پتاسیم، با مصرف زیاد از آن، فواید بیشماری نصیب شما خواهد شد. بنابراین عکس این موضوع هم صحت دارد؛ یعنی کمبود پتاسیم در رژیم معمول غذایی باعث می‌شود خودتان را در معرض علائم ناخواسته‌ی بسیار زیاد ناشی از کمبود پتاسیم قرار دهید.

خوشبختانه این تنها موز نیست که یک منبع غنی از پتاسیم به شمار می‌رود، بلکه بسیاری از میوه‌ها و سبزی‌ها و حتی ماهی‌ها هستند که حتی بیشتر از موز حاوی پتاسیم و مواد معدنی ضروری‌اند، مانند سیب‌زمینی، برگ چغندر و آب آلوی بخارپزشده.

فواید مهم پتاسیم برای بدن

۱. تقویت سلامت قلب

یکی از کارهایی که یک قلب سالم باید انجام دهد این است که به خوبی بتپد، یعنی ریتم خوبی داشته باشد و پتاسیم نقش مستقیمی در سلامت ریتم قلب ایفا می‌کند. اگر مشکلی در ریتم ضربان قلب‌تان دارید، شاید علت آن کمبود پتاسیم باشد.

۲. کاهش گرفتگی عضلانی

یکی از فواید قابل توجه مصرف غذاهای سرشار از پتاسیم، کاهش گرفتگی‌های عضلانی و افزایش استقامت عضلات است. ضعف عضلات، گرفتگی عضلات و دردهای عضلانی از عوارض شایع کمبود پتاسیم هستند. اگر بدن ورزشکاری دچار کم‌آبی شود و قبل و بعد از ورزش، به اندازه‌ی کافی از غذاهای غنی از پتاسیم استفاده نکند، درد و ضعف و گرفتگی عضلانی روی خواهد داد. همچنین پتاسیم  برای کاهش گرفتگی‌های عضلانی مربوط به پیش از قاعدگی مفید است.

۳. کاهش ریسک سکته مغزی

مطالعات شهودی زیادی نشان داده‌اند آنهایی که بدن‌شان به اندازه‌ی کافی پتاسیم دارد، کمتر در معرض سکته‌ی مغزی هستند. مخصوصا ریسک سکته مغزی ایسکمی در آنهایی که زیاد پتاسیم مصرف می‌کنند، پایین‌تر است. این باور وجود دارد که ارتباط مثبت بین افزایش مصرف پتاسیم و کاهش ریسک سکته مغزی، بیشتر در مورد منابع غذایی و طبیعی مطرح است تا مکمل‌ها، و هنوز ثابت نشده که مکمل‌های پتاسیم همان فواید منابع طبیعی پتاسیم را دارا باشند.

۴. کاهش فشار خون بالا

بنا به مقاله‌ای که به تازگی از طرف دانشکده پزشکی هاروارد منتشر شده: «رژیم غذایی بیشتر امریکایی‌ها حاوی سدیم زیاد و پتاسیم کم است که نقش اصلی را در افزایش فشار خون داشته و بسیار زیان‌آور است.» مطالعات نشان می‌دهند یک رژیم غذایی سرشار از پتاسیم، مخصوصا از منابع میوه و سیزیجات، فشار خون را کاهش می‌دهد، که مخصوصا اگر همراه و همزمان با مصرف زیاد سدیم نباشد، واقعیت بیشتری پیدا می‌کند. یک گروه از آنهایی که نباید پتاسیم خیلی زیاد مصرف کنند، کسانی هستند که مشکلات کلیوی دارند.

۵. کاهش سلولیت

یکی از دلایل اصلی ایجاد سلولیت، حفظ مایعات است. بیشتر افراد، سدیم بسیار زیاد و پتاسیم بسیار کم مصرف می‌کنند. سدیم، مواد مغذی را به سلول‌ها می‌رساند در حالیکه پتاسیم کمک می‌کند تا ضایعات از سلول‌ها دفع شوند. به همین دلیل، اگر مصرف سدیم را کم کنید و مصرف منابع سرشار از پتاسیم را افزایش دهید، خواهید دید که از سلولیت‌تان کم شده است.

۶. پیشگیری از پوکی استخوان

پژوهشگران دریافته‌اند که بین افزایش چگالی استخوانی و مصرف کافی پتاسیم، ارتباط مستقیم وجود دارد. سیترات و بی‌کربنات، دو نمک پتاسیم هستند که به طور طبیعی در میوه‌ها و سبزی‌های غنی از پتاسیم موجودند و تحقیقی به تازگی نشان داده که این نمک‌های پتاسیم می‌توانند سلامت استخوان‌ها را بهتر کرده و از بروز پوکی استخوان جلوگیری کنند.

مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۵ انجام شد و نتایج آن در نشریه Osteoporosis International منتشر شده نشان می دهد مصرف نمک‌های پتاسیم می‌تواند به میزان چشمگیری دفع کلسیم و اسید بواسطه‌ی ادرار را کاهش دهد. چون نمک پتاسیم به استخوان‌ها کمک می‌کند تا اسید را دوباره جذب نکرده و مواد معدنی ضروری را حفظ کنند. بنابراین با مصرف میوه‌ها و سبزی‌های سرشار از پتاسیم می‌توانید به سلامت استخوان‌ها کمک زیادی کرده و از بروز مشکلات استخوانی مانند پوکی استخوان پیشگیری کنید.

۷. گوارش مناسب غذا و رشد

بدن شما به پتاسیم نیاز دارد تا کربوهیدارت‌هایی که می‌خورید را پردازش و مصرف کند. هم کودک و هم بزرگسال برای ساختن پروتئین و عضله به پتاسیم نیاز دارند. اگر در سنین رشد هستید، یعنی بدن شما همچنان در حال رشد است، بنابراین پتاسیم به شما این تضمین را می‌دهد که رشدتان مسیر درستش را طی کرده و طبیعی و سالم پیش می‌رود.

نبض ما– مترجم: هدی بانکی

این مطلب توسط  دکتر مجید نجفی پزشک تیم مشاوره پزشکی نبض ما  بازبینی و تایید شده  است.