ضربان قلب نرمال برای سنین مختلف

ضربان قلب نرمال در حالتی در نظر گرفته میشود که فرد هیچگونه فعالیت بدنی انجام نمی دهد و در حال استراحت است. تعداد ضربان قلب در حالت طبیعی بین ۶۰ تا ۱۰۰ ضربان در دقیقه است.

اساسا ضربان قلب کمتر، عملکرد قلب شما را بهبود می بخشد که نشانه ای از آمادگی قلبی عروقی بهتر است. ضربان قلب نرمال کمتر از ۶۰ بار در دقیقه اغلب در ورزشکاران دیده می شود و برای آنها غیر عادی نیست .

تپش قلب در جوانان  مسئله مهمی است اما خبر خوب اینکه مهم نیست که ضربان قلب نرمال شما چه تعداد است، شما می توانید آن را بهبود بخشید و در این صورت عملکرد قلب شما بهتر خواهد شد. در ادامه بازه ی ضربان قلب نرمال بر اساس سن و عوامل موثر بر افزایش ضربان قلب، همراه با نکاتی برای بهبود ضربان قلب طبیعی آمده است.

عوامل تاثیرگذار بر ضربان قلب نرمال

عوامل متعددی بر ضربان قلب موثر است. از این دسته می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• نوع فعالیت بدنی
• سطح آمادگی جسمانی
• دمای هوا
• موقعیت بدن (مثلا حالت ایستاده یا دراز کشیده)
• احساسات
• اندازه بدن
• داروهای مصرفی

تعداد ضربان قلب نرمال در سنین مختلف

نبض طبیعی در یک فرد در حال استراحت بر حسب سن  به شرح زیر است:

• نوزاد ۱۲۰ – ۱۶۰
• کودک در سن ۱ – ۱۲ ماه ۸۰ – ۱۴۰
• کودک نوپا در سن ۱ – ۲ سال ۸۰ – ۱۳۰
• کودک در سن ۲ – ۶ سال ۷۵ – ۱۲۰
• کودک در سن ۷ – ۱۲ سال ۷۵ – ۱۱۰
• بزرگسالان بالای ۱۸ سال ۶۰ – ۱۰۰
• ضربان قلب ورزشکاران ۴۰ – ۶۰

جدول ضربان قلب در سنین مختلف

جدول زیر تعداد ضربان قلب نرمال در سنین مختلف را نشان می دهد:

همانطور که مشاهده می کنید ضربان قلب بر حسب سن متفاوت است به طوری که تعداد ضربان قلب نرمال در زنان و مردان بیشتر در سنین بالا تفاوت دارد. این تفاوت جنسیتی برای ضربان قلب ممکن است نشانه ای برای کم بودن بیماری های قلبی عروقی در زنان و طول عمر بیشتر آنها نسبت به مردان باشد.

ضربان قلب نوزادان

نوزادان دارای بیشترین ضربان قلب نرمال، از ۱۰۰ تا بالای ۱۶۰ ضربان در دقیقه می باشند و به تدریج با افزایش سن ضربان قلبشان کاهش می یابد.

ضربان قلب نرمال در کودکان

کودکان کمتر از ۱۰ سال، ضربان قلب نرمال در حدود ۷۰ تا ۱۲۰ بار در دقیقه دارند و بزرگسالان عموما دارای تپش قلب ۶۰ الی ۱۰۰ بار در دقیقه هستند. با توجه به تحقیقات صورت گرفته، ضربان قلب بالا، حتی در افرادی که به لحاظ جسمی، سالم می باشند، خطر مرگ را افزایش می دهد.

محققان سلامتی جسمی تقریبا ۳۰۰۰ مرد را به مدت ۱۶ سال مورد بررسی قرار دادند. در ابتدای مطالعه تمام شرکت کنندگان با یک دکتر برای انجام ارزیابی سلامت و شیوه زندگی خود مصاحبه کردند و سلامت قلبی عروقی آنها نیز با استفاده از آزمون دوچرخه سواری ارزیابی شد. پس از ۱۶ سال نمونه ها بررسی شدند. ضربان قلب طبیعی بالا با آمادگی جسمانی پایین، فشار خون و وزن بالا  و سطح بالاتری از چربی همراه بود.

مردانی که از نظر جسمی بیشتر فعال بودند، نرخ ضربان قلب پایین تری داشتند. مطالعات نشان داد که ضربان قلب بالا بدون در نظر گرفتن سطح آمادگی جسمانی، خطر مرگ و میر را افزایش می دهد؛ بنابراین نرخ ضربان قلب در حالت طبیعی تنها نشانه ای از آمادگی بدنی بد نیست، بلکه یک عامل خطر مستقل است. ضربان قلب شما وابسته به فعالیت سیستم عصبی مرکزی، سطح هورمون های خون، سلامت قلب و عروق می باشد.

به طور کلی نتایج نشان داد که ضربان قلب نرمال در محدوده ۵۱ تا ۸۱ ضربان در دقیقه موجب افزایش ۴۰ تا ۵۰ درصدی خطر مرگ شده است. برای تعداد ضربان قلب ۸۱ تا ۹۰ بار در دقیقه این خطر دو برابر می شود و برای تعداد بالای ۹۰ بار در دقیقه خطر مرگ به ۳ برابر افزایش  می یابد.

ضربان قلب نرمال در بارداری

در گذشته می گفتند ضربان قلب خانم های باردار نباید از 140 بار در دقیقه بیشتر شود. برای اینکه بهتر متوجه قضیه شوید بهتر است بدانید طبق گزارش انجمن قلب آمریکا، قلب یک خانم سی ساله به‌طور متوسط (و با فعالیت ملایم) بین 95 تا 162 در دقیقه می زند. امروزه هیچ محدودیتی برای ضربان قلب خانم های بادار مشخص نکرده‌اند. اگر باردار هستید، بهتر است فشارهای فیزیکی سنگین به خودتان وارد نکنید اما نیازی نیست ضربان قلبتان را پایین تر از حد خاصی نگه دارید.

در دوران بارداری جنین تغییرات زیادی می کند. به همین خاطر  به عنوان مادر باید به تغییرات فیزیکی خودتان (از جمله ورزش کردن) هم توجه داشته باشید و درمورد آن با پزشک صحبت کنید.

سه ماه اول بارداری

تغییرات ضربان قلب در همان سه ماه اول بارداری شروع می شود. در سه ماه اول ضربان قلب معمولا به 80 تا 84 تپش در دقیقه (bpm) افزایش پیدا می کند.

سه ماه دوم  بارداری

با شروع سه ماه دوم بارداری، قلب 30 تا 50 درصد بیشتر از حالت عادی خون پمپاژ می کند.

بنابراین ماهیچه صاف قلب استراحت می کند و شریان های اصلی بزرگ تر می شوند تا بتوانند حجم زیادی از خون را به جریان درآورند و درعین حال فشار خون عادی بدن را حفظ کنند. با این حال، ضربان قلب بین 82 تا 86 bpm افزایش می یابد.

سه ماه سوم بارداری

تا انتهای فصل سوم بارداری، قلب 40 تا 90 درصد خون بیشتری از حالت عادی پمپاژ می کند. بنابراین ضربان قلب (در حال استراحت) به 86 تا 90 bpm افزایش می یابد.

جدول زیر تغییرات متوسط تپش قلب در دوران بارداری را نشان می دهد.

ضربان قلب نرمال برای جنین

ضربان قلب نرمال برای جنین (FHR) معمولا بین 120 تا 160 bpm (تپش به ازای هر دقیقه) است. ضربان قلب جنین معمولا از هفته ششم با سونوگرافی قابل اندازه‌گیری است و میزان آن برای هر جنین متفاوت است. گاهی ضربان قلب جنین تا 170 bpm  در هفته دهم افزایش می یابد و سپس دوباره تا 130 bpm کاهش پیدا می کند.

فاکتورهای موثر در بهبود ضربان قلب

عوامل مختلفی وجود دارند که ضربان قلب را تحت تاثیر قرار می دهند از جمله: سطح فعالیت، سطح آمادگی بدنی، دمای هوا، موقعیت بدن، احساسات، سطح استرس، چاقی و لاغری، داروها، غذا، نوشیدنی و بیماری

بسته به این عوامل ممکن است شما یک ضربان قلب بالاتر یا پایین‌تر داشته باشید. برای اندازه گیری دقیق ضربان قلب نرمال باید کاملا در حالت استراحت باشید. اندازه گیری ضربان قلب در طول فعالیت، تعداد بیشتری را نشان می ‌دهد  و این نوع نحوه اندازه گیری، اشتباه است.

چگونگی اندازه گیری ضربان قلب

برای اندازه گیری ضربان قلب نرمال اطمینان حاصل کنید که آرام و راحت هستید. به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه به طور کامل ریلکس باشید. در این هنگام به راحتی با فشار دادن دو انگشت اشاره و وسط، در داخل مچ دستتان بر روی شریان شعاعی می توانید ضربان خود را اندازه بگیرید. از یک ساعت در دست دوم خود  استفاده کنید و تعداد ضرباتی که در عرض ۱۰ ثانیه  احساس می‌کنید را بشمارید.

این آزمون را ۲ تا ۳ بار تکرار کنید تا عدد متوسط را بیابید. آن را در ۶ ضرب کنید. این عدد ضربان قلب شما در عرض ۱ دقیقه می باشد. به عنوان مثال اگر شما ۱۲ بار در عرض ۱۰ ثانیه شمارش می کنید، ضربان قلب نرمال شما ۷۲ بار در دقیقه است.

راه های زیادی برای بهبود ضربان قلب نرمال وجود دارد که از جمله ی آنها می توان به تمرین منظم، کاهش استرس، ترک سیگار، حفظ وزن سالم، کاهش کافئین و خواب کافی اشاره کرد.

اندازه گیری ضربان قلب نرمال یکی از روش های بررسی سلامت شما است. نوسانات زیاد در ضربان قلب یک نشانه ی اولیه است که تمرینات شما بیش از حد سخت است یا اتفاقی جدی تر برای بدنتان افتاده است که باید به پزشک مراجعه کنید.

با اطمینان از اینکه ضربان قلب نرمال شما در محدوده سالم قرار دارد می توانید خطرات مربوط به قلب را کاهش دهید و عملکرد قلب خود را بهبود ببخشید.

در ویدیو زیر، موارد گفت شده را به طور خلاصه و مفید می‌توانید مشاهده کنید:

علت ضربان قلب پایین

ضربان قلب کمتر از ۶۰ در دقیقه برادیکاردى است. ضربان پایین قلب همراه با کم کارى تیروئید، یرقان، برخى اختلالات گوارشی، بیمارى قلبی، و مصرف داروهاى خاص دیده مى شود. کندى ضربان قلب در حال استراحت در قهرمانان ورزشى شایع است.

ضربان بین ۴۰ و ۶۰ در دقیقه معمولاً علائمى ایجاد نمى کند. کندى ضربان قلب که با ورزش یا هیجان افزایش نیابد معمولاً نشانه اختلال هدایت داخل قلبى (بلوک قلبی) است و باید در مورد آن با پزشک مشورت کنید.

شروع ناگهانى افت ضربان قلب به زیر ۴۰ ضربان در دقیقه به ویژه اگر همراه با درد قفسه سینه، خستگی، یا تنگى نفس باشد، نشانگر یک حمله قلبى جدید است و یک فوریت پزشکى است.

ضربان قلب بالا

ضربان قلب بالای 90 در دقیقه تاکى کاردى خوانده مى شود. علل بسیارى شامل پرکارى تیروئید، نارسایی قلب، کم خونی، خونریزی، عفونت ها، و مواد مخدر(مثل نیکوتین، کافئین، الکل، مارى جوآنا) برای بالا رفتن ضربان قلب وجود دارند. اگر متوجه ضربان تند و مداوم قلب خود شدید و یا در گردن و قفسه سینه خود احساس ضربان کردید حتماً به پزشک مراجعه کنید.

گاهى ممکن است دچار شروع ناگهانى ضربان تند قلب که به آن تاکى کاردى حمله اى دهلیزى مى گویند، شوید. این عارضه معمولاً در جوانى آغاز مى شود و در طول زندگى تکرار مى شود. اغلب هیچ گونه اختلال قابل تشخیص قلبى وجود ندارد و با وجود اینکه ممکن است هنگام حمله احساس ضعف و بى حالى کنید، این عارضه اساساً خوش خیم است.

بهبود ضربان قلب بالا

داروهاى متعدد قلبى براى جلوگیرى از این حملات در دسترس است. وقتى این حمله شروع شد دراز بکشید و آرام باشید. ایستادن تنها باعث افزایش شدت حمله مى شود. هنگامى که با این حملات آشنائى پیدا کردید، روش هاى خاصى ممکن است براى توقف آنها به کار گرفته شود. با وجود این استفاده از این روش ها هنگامى که تشخیص کاملاً مسجل شد باید توسط پزشک نشان داده شوند.

علت نامنظم زدن ضربان قلب

ضربان نامنظم قلب یا آریتمى علل متعددى دارد. نامنظمى و به هم خوردن آهنگ طبیعى ضربان قلب را آریتمى گویند. اکثر موارد ضربان نامنظم قلب که بیش از چند دقیقه طول مى کشند باید توسط پزشک مورد بررسى قرار گیرند.

یکى از علل ضربان نامنظم قلب که اکثر افراد گاه به گاه دچار آن مى شوند و کاملاً بى خطر است ضربان زودرس دهلیزى است. این ضربان ها معمولاً با احساس لرزش در گردن و قفسه سینه مشخص مى شوند و در اثر ضربان هاى قلبى دوره اى که داراى قدرت بیشترى هستند پدید مى آیند.

ضربان زودرس دهلیزى معمولاً بى خطر است و اکثر افراد به آن توجهى نمى کنند مگر آنکه تکرار آن نگران کننده شود. این ضربان ها معمولاً توسط مخدرهاى محرک قلب مثل نیکوتین، کافئین، مارى جوآنا، و الکل ایجاد مى شوند.

برای کسب اطلاعات بیشتر و ارتباط با پزشک متخصص قلب اینجا کلیک کنید 

مشاوره پزشکی