مراقبت های بعد از هیستروسکوپی چیست؟

هیستروسکوپی واژینال معمولا به صورت سرپایی و در طی یک روز انجام می شود. این بدان معناست که شما مجبور نیستید  یک شب در بیمارستان بستری شوید.

هیستروسکوپی واژینال روشی است که از طریق آن بررسی درون رحم انجام می شود. این روش، با استفاده از یک هیستروسکوپ انجام می شود که  شامل یک تلسکوپ باریک و دوربینی است که در انتهای آن قرار دارد. هیستروسکوپی واژینال روشی است که در طی آن پزشک شما می تواند با بررسی شرایط مختلفی مانند خونریزی غیر طبیعی واژینال، پولیپ ها یا تومورهای داخل رحم، ناهنجاری های آناتومی و زخم پس از عمل جراحی پیشین مانند انقباض و کورتاژ، روش درمانی را پیشنهاد کند.

تصاویر به دست آمده به یک مانیتور فرستاده می شوند تا پزشک یا پرستار متخصص، داخل رحم بیمار را مشاهده کنند. هیستروسکوپ، از طریق مهبل و دهانه رحم (ورود ی رحم) به رحم شما منتقل می شود، یعنی این کار، بدون نیاز به برش پوست  بیمار صورت می گیرد.

نیاز به هیستروسکوپی، مربوط به موارد زیر است:

بررسی علائم  یا مشکلاتی مانند دوره های ماهانه سنگین و طولانی، خونریزی غیر معمول ، خونریزی پس از یائسگی، درد لگن، سقط مکرر یا مشکلات بارداری، تشخیص شرایطی مانند فیبروئید و پولیپ (رشد غیر سرطانی در رحم).

همچنین مشکلات درمانی، از جمله حذف فیبروئیدها، پولیپ ها، دستگاه های داخل رحم جایگزین (IUD) و چسبندگی داخل رحمی (بافت زخم که باعث دوره های غیر واقعی و کاهش باروری می شود).

در بعضی موارد، ممکن است استفاده از بیهوشی برای این روش ضروری نباشد، اگرچه در بعضی از موارد نیز، بیهوشی موضعی (که درطی آن از نوعی دارو برای بی حس کردن دهانه رحم استفاده می شود)، صورت می گیرد. در صورتی که، بطور منظم برای درمان اقدام کرده اید، بیهوشی عمومی ممکن است مورد استفاده قرار گیرد.

هیستروسکوپی واژینال

برای انجام هیستروسکوپی واژینال ، بیمار روی یک تخت دراز کشیده و یک ورق  کاغذ مخصوص هم برای پوشش نیمه پایینی استفاده می شود.

وسیله ای به نام اسپکلوم به واژن بیمار وارد شده  تا آن را باز نگه دارد (همان ابزار مورد استفاده برای گردن رحم در تست غربالگری)، اگر چه همیشه  این کارضروری نیست؛ پس از آن هیستروسکوپ به رحم شما منتقل می شود و مایعی به آرامی در داخل پمپ می شود تا درون واژن مرطوب  شود.

 با استفاده از یک دوربین، عکس ها به مانیتور فرستاده شده و بنابراین پزشک شما می تواند هر گونه ناهنجاری را مشاهده  نموده و برای درمان اقدام کند.

مدت زمان هیستروسکوپی واژینال ممکن است تا ۳۰ دقیقه  به طول انجامد، اگر چه این کار تنها به منظور تشخیص بیماری یا بررسی علایم موجود است. درمدت زمان هیستروسکوپی، ممکن است احساس ناخوشایندی مشابه با سرگیجه های دوره ای داشته باشید، اما سبب بروز درد شدید در بیمار نمی شود.

هیستروسکوپی، فرآیند استفاده از محدوده  دید برای بررسی داخل رحم همراه با کانال گردن رحم است. این روش می تواند در تشخیص مشکلات رحم ،کمک موثری باشد و یا ممکن است با تکنیک های ساده جراحی با اهداف درمانی همراه باشد.

از آنجا که هیستروسکوپی، داخل رحم را بررسی می کند، به همین دلیل، برای بررسی یا تشخیص مشکلات و یا شرایطی که در دیواره عضلانی یا در خارج از رحم اتفاق می افتد مناسب نیست. روش هیستروسکوپی  اجازه می دهد تا دهانه لوله های فالوپی تا حفره رحم  مشاهده شود.

چنانچه زنی باردار بوده و یا دچار عفونت فعال لگن باشد، روش هیستروسکوپی برای او مناسب نیست. همچنین این روش ،در زنان مبتلا به سرطان رحم یا گردن رحم نیز انجام نمی شود. علاوه بر این، انسداد (تنگ شدن)  و یا باز شدن گردن رحم، ممکن است هیستروسکوپی را دشوار یا غیر ممکن کند.

پیش از انجام  معاینه، پزشک معمولا یک معاینه فیزیکی کامل، شامل معاینه لگنی انجام می دهد. با توجه به هدف هیستروسکوپی و وضعیت سلامتی فرد، ممکن است هیستروسکوپی در مطب و یا بخش جراحی سرپایی انجام شود.

در اکثر روش های انجام شده در کلینیک ها، آماده سازی ویژه ای لازم نیست. در برخی موارد خاص هم هیستروسکوپی واژینال ممکن است در اتاق عمل انجام شود، به ویژه هنگامی که با روش های جراحی همراه باشد.

پزشک در مورد آماده سازی برای عمل جراحی و نیاز به بیهوشی قبل از انجام این روش ها، توصیه های لازم را خواهد کرد.

پریودی بعد از هیستروسکوپی

هیستروسکوپی واژینال یک روش بسیار مناسب برای تشخیص اختلالات حفره رحم است. این کار مزایا ی زیادی دارد. اغلب پس از هیستروسکوپی، دوره های سنگین و طولانی پریود در زنان می تواند آزار دهنده باشد، زیرا این تاخیر به نوعی پاسخ بدن به مداخله است.

همچنین باید به یاد داشته باشید که این موضوع  ازفردی به فرد دیگر ، متفاوت  است. هیچ کس نمی تواند پیش بینی کند که چرخه قاعدگی چگونه ادامه یافته و چه مدت طول خواهد کشید.

بسیاری از بیمارانی که عمل جراحی داشته اند، متوجه می شوند که در برخی از زمان ها، دوره های بسیار سنگین و تاخیر در پریود داشته اند.  البته مدت زمان آن نیز می تواند تغییر کند، اولین دوره قاعدگی بعد از مداخله، معمولا طولانی تر از قبل است.

به هر ترتیب، هر گونه تاخیر و یا اختلال در نظم پریود در زنان، پس ار هیستروسکوپی، ممکن است دلایل مختلفی داشته و بهترین راه حل در این گونه مواقع؛ مشورت با پزشک متخصص است.

احتمال بارداری بعد از هیستروسکوپی واژینال

می توان گفت که احتمال بارداری پس از هیتروسکوپی تقریبا کم است. پاسخ دقیق تر این است که شما ممکن است پس از این روش در مورد بارداری دچار مشکلاتی شوید زیرا برخی از انواع هیستروسکوپی، ممکن است تخمدانها و لوله های فالوپ را حذف کنند.

رحم جایی است که نوزاد در درون آن  رشد می کند. حذف هیستروسکوپی پولیپ در زنان با ناباروری نامعلوم ممکن است شانس ابتلا به بارداری را افزایش دهد.

اختلالات مربوط به حفره رحم، مانند پولیپ آندومتر، فیبروئید، سپتوم رحمی و چسبندگی داخل رحمی ممکن است روند تخمک گذاری تخمک بارور شده را درون لایه داخلی حفره رحم مختل کند.

در زنان نابارور با اختلال حفره رحم، حذف این ناهنجاری ها با استفاده از هیستروسکوپی ممکن است در افزایش شانس حاملگی کمک رسان باشد.

اگر چه این عمل از لحاظ تئوری صحیح است،اما مشخص نیست که آیا حذف هیستروسکوپی ناهنجاری های حفره رحم منجر به افزایش قطعی در بارداری زودرس می شود یا خیر.

برای درک بهتر این موضوع، محققان؛ اثرات حذف هیستروسکوپی واژینال از اختلالات حفره رحم در زنان مبتلا به فراموشی غیرقابل توصیف و یا قبل از شروع تولید مثل، از قبیل تلقیح داخل رحمی (IUI)، لقاح آزمایشگاهی یا تزریق انسداد داخل سیتوپلاسمی بررسی  هایی صورت داده اند.

خونریزی بعد از عمل هیستروسکوپی

در عمل هیستروسکوپی ، جراح از یک تلسکوپ کوچک برای بررسی داخل رحم زن استفاده می کند. پس از وارد کردن هیستروسکوپ، وضعیت داخل رحم به دقت ارزیابی شده و مشکلات مربوط به رحم از طریق یک مانیتور در اختیار پزشک قرار می گیرد.

در این عمل با توجه به مشکلات پیش آمده پزشک به راحتی می تواند از ابزارهای خاصی برای درمان استفاده کند. این روش درمانی خطر وعوارض آنچنانی ندارد.

پس از عمل هیستروسکوپی، معمولا بیمار همان روز به خانه رفته و فعالیت های معمول را آغاز می کند. در صورتی که پزشک شما برای عمل هیستروسکوپی از بیهوشی استفاده کرده باشد، ممکن است لازم باشد که  چند ساعت در بیمارستان بمانید.

پس از عمل ودر دوره بهبودی ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:

احساس درد که مانند درد ها و گرفتگی دوران قاعدگی است .این درد ممکن است چند روز طول بکشد و برای کاهش درد می توانید مسکن های معمولی مانند پاراستامول یا ایبوپروفن استفاده کنید.

گاهی پس از هیستروسکوپی خونریزی ایجاد می شود. باید گفت که خونریزی پس از هیستروسکوپی مشکل حادی نبوده و ممکن است تا چند ماه هم دوران قاعدگی نامنظمی به وجود آید که این خونریزی برطرف شده و مشکل خاصی ایجاد نمی کند. در این زمان می توانید از نواربهداشتی استفاده کنید و استفاده از تامپون  توصیه نمی شود زیرا استفاده از تامپون پس از هیستروسکوپی ممکن است رحم را تحریک کند.

توصیه می شود پس از هیستروسکوپی تا بهبودی کامل و قطع خونریزی از نزیکی جنسی ممانعت شود. هر گونه مشکل؛ عوارض جزیی و خونریزی طبیعی هستند و هیچ جای نگرانی نیست، اما شما می توانید پس از هیستروسکوپی مشاوره پزشکی داشته باشید.

هیستروسکوپی برای انتقال جنین

هیستروسکوپی قبل از شروع درمان IVF (انتقال جنین ) ضروری است.البته این کار بنا به نظر پزشک و وضعیت بیمار صورت می گیرد که تمام جوانب ارزیابی و در نظر گرفته می شود. هیستروسکوپی بهترین راه برای بررسی  سلامت رحم بیمار و عدم وجود مشکل رحم است که از این طریق مشخص می شود که رحم ،آماده حمل نوزاد است. قبل از بررسی کارکردهای لازم ، موارد مهم در چرخه IVF  اعمال می شود.در واقع می توان گفت هیستروسکوپی پلی ارتباط دهنده برای انتقال جنین است.

در طی هیستروسکوپی در ابتدا بیهوشی صورت می گیرد ،سپس یک لوله باریک با  تلسکوپی در انتهای آن  از طریق واژن  به داخل حفره رحم منتقل می شود که بعضی اوقات با مایع یا گاز پر می شود. تصاویر داخل رحم روی یک صفحه مشاهده شده و ضبط می شوند. سپس جراح می تواند فیبروئید، پولیپ، بافت اسکار، سپتوم و سایرموارد و مشکلات رحمی را بررسی کند.در صورت تشخیص هر گونه نقصی، روش هیستروسکوپی از تشخیصی تا عمل جراحی تغییر می کند.

هیستروسکوپی یک روش نسبتا ساده و کمتر تهاجمی است که برای بیماران IVF روشی کاملا مناسب بوده و در کنار تست های هورمونی مانند FSH و LH، آزمایشات STD، تجزیه و تحلیل اسپرم مردانه و غیره، صورت می گیرد.

مشکلات رحمی می تواند باعث ناباروری و سقط جنین شود و شما باید تصویری از سلامت قبل از IVF خود داشته باشید و همین موضوع اهمیت هیستروسکوپی را قبل از انتقال جنین نشان می دهد. در مورد انتقال جنین تنها به روش اسکن اولتراسوند متابولیک واژن یا HSG تکیه نکنید زیرا هیچ کدام به اندازه هیستروسکوپی تاثیر گذار نیستند. هیستروسکوپی یک روش استاندارد طلایی برای بررسی و تجزیه تحلیل رحم پیش از انتقال جنین است.

اهمیت هیستروسکوپی قبل از IVF در مطالعه اخیر هیستروسکوپی و تکنیک های تولید مثل روشن شده است.بر طبق تحقیقات ، از ۲۹۲ زن که سیکل های ناموفق IVF  داشتند ، ۲۵ درصد آنها مشکلات رحمی داشتند. مشکلات رحمی از طریق هیستروسکوپی برطرف شده و سپس روند انتقال جنین مجددا صورت گرفته است.

میزان ماندگاری بهبودی افراد  مورد نظر در این گروه از ۱۹ تا ۷۲ درصد متغیر بود. (مطالعه دیگری هم صورت گرفته و میزان ماندگاری را بالاتر از ۴۵ درصد عنوان کرده است). در تحقیقات اخیر نمودار پیوند بین هیستروسکوپی و IVF مورد ارزیابی قرار گرفته است.

اگر چه نتایج  همیشه قطعی نیستند اما می توان گفت که مقیاس ها و آمارها نشان از ارتباط زیاد هیستروسکوپی و پیوند جنین دارد.  هیستروسکوپی، نه فقط شامل اسکن مایع واژن، به عنوان بخشی از ارزیابی رحم است بلکه  روشی تصادفی برای بررسی  بروز حاملگی و میزان تولد زنده جنین  پس از مداخله است. یافته های مثبت می تواند به کاهش آشفتگی های احساسی و بار مالی و تکرار IVF  کمک کند.

دربیماران مبتلا به نقص مجدد IVF، ممکن است روش هیستروسکوپی معمولی قبل از هر چرخه جدید تفاوت زیادی نداشته باشد.  براساس تحقیقات جدید  اعلام شد که بررسی دیواره اندومتری  بیشتر مفید خواهد بود.

بهرحال در تمام این مراحل هیستروسکوپی توصیه می شود به خصوص اگر نتایج اسکن غیرقابل حل باشد یا مشکلاتی به وجود آید. عوارض جانبی پس از هیستروسکوپی  معمولا نادر هستند. عفونت کمتر از ۴/۰ درصد موارد اتفاق می افتد و کمتر از یک درصد احتمال خونریزی به علت آسیب رحم وجود دارد. عوارض جانبی رایج عبارتند از احساس سوزش و درد خفیف.

تا زمانی که تحقیقات دقیق تردرمورد هیستروسکوپی منتشر نشود نمی توان از قطعیت هیچ روشی از جمله هیستروسکوپی اطمینان حاصل کرد. هر روشی می تواند مزایا و معایب مربوط به خود را داشته باشد و باید گفت که در روش هیستروسکوپی و انتقال جنین هم علاوه بر تایید پزشک معالج، نظربیمار هم مهم است. بیمار می تواند با ارزیابی موقعیت خود و موارد مالی مربوط به هر روشی نظر خود را به پزشک اعلام کند.

 در هیستروسکوپی و انتقال جنین ، گاهی بر دیواره آندومتر متمرکز می شوند زیرا هر چه دیواره آندومتر رحم ضخیم تر باشد شانس باروری کاهش می یابد. در عمل هیستروسکوپی، با رفع مشکل ضخامت دیواره آندومتر ، شانس بیشتری در مورد باروری پس از انتقال جنین وجود دارد. البته پیش از این کار ابتدا درصورت وجود مشکلات دیگر در رحم ، تمام موارد بررسی و رفع می شوند. خراش دیواره آندومتر هم باعث کاهش ضخامت آن و همچنین ایجاد محیط مناسبی برای لانه گزینی جنین می شود که از این طریق پرورش جنین صورت می گیرد.

هیستروسکوپی پولیپ رحم و مراقبت های بعد از آن

در صورت وجود پولیپ های رحم (اندومتریوم) که  قطر آن معمولا کمتر از ۱ سانتیمتر است از روش هیستروسکوپی استفاده می شود  که این کار اغلب برای انطباق حفره رحم  ومسطح کردن آن است. مشکل پولیپ رحم معمولا قابل حل است؛ اما گاهی اوقات رشد این پولیپ های رحمی در دهانه رحم (محل باز شدن پایین رحم)  افزایش یافته و باید حذف شوند.

این پولیپ ها مستعد خونریزی هستند و پولیپ رحمی که در نزدیکی لوله های فالوپی ایجاد می شود ممکن است باعث اختلال در باز شدن لوله های فالوپ و عمل لقاح  شود و همین موضوع احتمالا منجر به مشکل بارداری خواهد شد.

پولیپ های رحم در زنان معمولا ممکن است  پیش یا بعد از یائسگی رشد کنند و البته این پولیپ ها به ندرت سرطانی هستند. پس از شناسایی، از طریق هیستروسکوپی  می توان این پولیپ ها را با روش جراحی برداشت. گاهی لازم است که برای این کار بیهوشی عمومی انجام شود.

البته گاهی ممکن است پس از برداشتن و جراحی  پولیپ رحم، این پولیپ ها مجددا ظاهر شوند. در این گونه موارد درمان مجدد و یا جراحی توصیه می شود. اگر پولیپ حاوی سلول های سرطانی باشد، هیسترکتومی (حذف رحم) ضروری است.

عوارض هیستروسکوپی

هیستروسکوپی واژینال به طور کلی بسیار ایمن است، اما مانند هر روش دیگری ممکن است دارای عوارضی باشد. این خطر برای زنانی که در طول هیستروسکوپی درمان می شوند، بیشتر است.

برخی از خطرات اصلی مرتبط با هیستروسکوپی عبارتند از:

آسیب های تصادفی به رحم : این مشکل ، تقریبا غیر معمول است ؛اما ممکن است نیاز به درمان با آنتی بیوتیک ها در بیمارستان باشد یا در موارد نادرنیز، یک عمل دیگر،صورت گیرد.

آسیب به گردن رحم : این  مورد نادر است و ممکن است بر اثر خونریزی بیش از حد در طول یا بعد از جراحی انجام شود. درمان  این مشکل از طریق  بیهوشی عمومی و دارو صورت می گیرد.

عفونت رحم: این مشکل می تواند باعث تخریب واژن، تب و خونریزی شدید شود. اما معمولا با یک دوره کوتاه آنتی بیوتیک، درمان می شود .

احساس ضعف: این مشکل در هر ۲۰۰ زن مبتلا به هیستروسکوپی بدون بیهوشی و یا بیهوشی موضعی تاثیر می گذارد.

مراقبت های بعد از عمل هیستروسکوپی واژینال

اکثر زنان یک روز پس از هیستروسکوپی می توانند به فعالیت های عادی خود باز گردند، اگرچه بعضی از زنان در همان روز هم کارهای روزمره خود را انجام می دهند.

در صورتی که در طی هیستروسکوپی واژینال، از بیهوشی عمومی استفاده کرده اید، چند روز استراحت کنید. در دوران بهبودی هم شما می توانید به طور طبیعی غذا و نوشیدنی مصرف کنید.

ممکن است به مدت چند روز، دچار دردی مشابه درد دوره پریودی شده  و یا لکه و خونریزی  داشته باشید؛ اما باید گفت که تمام این مشکلات طبیعی بوده و جای هیچگونه نگرانی نیست.

پس از هیستروسکوپی واژینال و مدت زمان خونریزی، به مدت یک هفته بهتر است از انجام رابطه جنسی پرهیز کنید. این کار سبب کاهش خطر ابتلا به عفونت می شود.

مترجم: مهناز ضحاکی