آنچه باید در مورد داروی ضد چربی خون بدانید

برای مقابله با کلسترول یا مقدار چربی بالای خون، داروهای متعددی وجود دارد که پزشکان اگر ببینند کلسترول بالای بیمار با تغییر سبک زندگی خود، تغذیه و ورزش، پایین نمی آید به سراغ داروی ضد چربی خون می روند.

نبض ما– هرچند مدت هاست بر سر استفاده داروهای ضد چربی بین متخصصان اختلاف نظر وجود دارد زیرا به عقیده برخی، داروی ضد چربی خون می تواند خطراتی برای بدن داشته باشد.

مواد چرب درون بدن مضر نیستند بلکه برای سلامت کلی، بدن نیاز به کلسترول دارد. کلسترول در خون توسط پروتئین هایی به نام لیپید حمل می شود. این پروتئین ها می توانند در دو حالت خوب (HDL) و بد (LDL) باشند.

– کلسترول خوب خون (HDL): کلسترول را از سلول‌ها برداشته و به کبد برمی‌گرداند، که در آنجا یا تجزیه می‌شود و یا به عنوان مواد زائد به خارج از بدن انتقال داده می‌شود. به همین دلیل، به HDL‌ کلسترول خوب گفته می‌شود و هر چه سطح آن بیشتر باشد بهتر است.

– کلسترول بد خون (LDL): کلسترول را به سلول‌هایی که به آن نیاز دارند حمل می‌کند. اگر میزان کلسترول موجود بیش از مقدار مورد نیاز سلول‌ها باشد، در این صورت این ماده در دیواره سرخرگ‌ها رسوب می‌کند که این باعث بروز بیماری‌های مربوط به سرخرگ‌ها می‌شود. به همین دلیل به LDL کسترول بد گفته می‌شود.

میزان تری گلیسیرید (یا چربی) در خون یکی از مهم‌ترین فشارسنج‌های مهم سلامت متابولیک است؛ افزایش سطح‌ تری گلیسیرید باعث افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های عروق کورونری ، دیابت و کبد چرب می‌شود.

عامل دیگر افزایش دهنده خطر ابتلا به بیماری‌های عروق کورونری افزایش کلسترول LDL (کلسترول بد) و کاهش کلسترول HDL (کلسترول خوب) است. عوامل دیگر که احتمال ابتلا به بیماری قلبی را بالا می‌برد کلسترول تام خون (نشان دهنده میزان کل کلسترول خون ) و کلسترول LDL است.

پیشگیری و درمان چربی خون

بهترین راه برای پیشگیری و درمان چربی یا همان کلسیم بالای خون، تغییر سبک زندگی است. یعنی رژیم غذای مناسب برای کاهش چربی های بد خون، رژیمی پر از فیبر و سبزیجات لازم برای سلامتی و در کنار آن ورزش به صورت مداوم.

پزشکان به افراد بالای ۴۰ سال توصیه می کنند حتما سالانه آزمایش خون برای چکاب کامل از جمله بالا بودن چربی خون بدهند. اگر فرد نتواند با روش های پیشگیری و تغییر سبک زندگی خود، چربی خون را پایین بیاورد پزشک ناگزیر بهترین داروی ضد چربی خون را که با کمترین عوارض جانبی روبه رو است نسخه می کند.

عوارض داروی ضد چربی خون

• گرفتگی عضلانی
• نارسایی کلیوی
• آلزایمر
• آب مروارید

داروهای ضد چربی خون

استاتین ها گروهی از داروها هستند که امروزه بیشترین تجویز را برای کاهش کلسترول خون به خود اختصاص داده اند. استاتین ها مسیر ساخت کلسترول توسط کبد را مسدود می کنند بنابراین سلول های کبدی تهی از کلسترول می شوند و نهایتاً باعث می شود که کبد کلسترول را از خون برداشت و جمع آوری کند.

همچنین استاتین ها به جذب مجدد کلسترول از رسوب های موجود در دیواره شریان ها کمک می کند و بدین شکل بیماری شریان های کرونری را از بین می برد.

همچنین می توان گفت، از دیگر اثرات قرص رزوواستاتین (Rosuvastatin) این است که باعث بهبود تصلب شرایین شده و از سکته قلبی و مغزی در بیماران پیشگیری می کند و نسبت LDL/HDL در خون را تنظیم می کند و سبب کاهش میزان کلسترول LDL می شود. از میان قرص های استاتین یا رزوواستاتین، قرص روسوتین این روزها بیشتر مورد تجویز پزشکان قرار گرفته است.

روسوتین داروی ضد چربی خون

داروی ضد چربی خون روسوتین از طریق مهار انتخابی و رقابتی آنزیم HMG-CoA ردوکتاز عمل کرده و سبب مهار ساخت ماده پیش ساز کلسترول در کبد می گردد که در پی آن ساخت کلسترول کاهش می یابد.

عوارض جانبی داروی ضد چربی خون

شایع ترین عوارض جانبی که بیشتر یا مساوی ۲ درصد افراد دچار آن می شوند که شامل:

– سردرد

– میالژی

– درد شکمی

– اضطراب حاد و تهوع

– افزایش غیر طبیعی آنزیم های کبدی در مصرف داروی ضد چربی خون: قبل از شروع درمان بهتر است، آنزیم های کبدی یک بار چک شود چرا که ممکن است افزایش ثابت ترانس آمینازهای کبدی بروز کند.

– بروز مشکلات عضلانی (اسکلتی یا ارادی) مانند میوپاتی و رابدومیولیز

موارد منع مصرف داروی ضد چربی خون

– افزایش واکنش حساسیت به محتویات موجود در دارو

– بیماری های حاد کبدی که ممکن است سطح ترانس آمینازهای کبدی را به صورت ثابت و بدون توضیح بالا ببرند.

– در زمان بارداری و شیردهی

هشدارها و احتیاطات در مصرف داروی ضد چربی خون

با مصرف روسوتین با دوز ۴۰ میلی گرم، سن بالا (مساوی و بیشتر از ۶۵ سال)، هیپوتیروئیدی، نارسایی کلیوی، مصرف توام با سیکلوسپورین، لوپیناویر/ ریتوناویر/ ریتوناویر اگر دچار علائمی مانند:

درد عضلانی ثابت و بدون توضیح، تندرنس یا انقباضات شکمی، ضعف شدید؛ سریعا دارو را قطع کرده و به پزشک مراجعه نمایند.

– مصرف روسوتین ( داروی ضد چربی خون ) در مورد افراد زیر با احتیاط انجام گیرد:

• بیماران مصرف کننده الکل
• سابقه مشکلات کبدی و کلیوی
• بیماران مسن

ممنوعیت مصرف داروی ضد چربی خون در زمان بارداری و شیردهی

هنگام بارداری یا قصد باردار شدن این دارو منع مصرف دارد. با توجه به این که سایر استاتین ها ممکن است سبب تاثیرات ناخواسته ای در شیرخوار شوند مصرف داروی ضد چربی خون (Pregnancy Drug Category X) در دوره شیردهی مجاز نیست.

تداخلات دارویی با داروی ضد چربی خون

– سیکلوسپورین: این دارو سبب افزایش میزان رزوواستاتبن گشته، لذا دوز مصرفی رزوواستاتین را به ۵ میلی گرم محدود نمایدد.

– جمفیبروزیل: از مصرف توام با این دارو اجتناب کنید.

– لوپیناویر/ ریتوناویر یا آتازاناویر/ریتوناویر: این دارو سبب افزایش میزان رزوواستاتین گشته، لذا دوز مصرفی رزوواستاتین را به ۱۰ میلی گرم محدود نمایید.

– ضد انعقادها کومارینی: مصرف توام روسوتین با این داروها سبب افزایش INR می گردد. لذا باید سطح INR را دوباره به قبل از شروع درمان برگرداند و در ادامه نیز متناوبا سطح آن را چک کند تا در سطح ثابتی بماند و تغییری رخ ندهد.

درمان توام با سایر داروهای کاهنده چربی خون: مصرف همراه با فیبرات یا نیاسین (بیش از ۱ گرم روزانه)، سبب افزایش ریسک بروز عوارض ناخواسته عضلانی می گردد، لذا در صورت مصرف رزوواستاتین با سایر داروهای کاهنده چربی خون احتیاطات لازم را لحاظ نمایید.

روش و مقدار مصرف داروی ضد چربی خون

– روسوتین را می توان همراه یا بدون غذا در هر موقع از روز تجویز نمود.

– دوز مصرفی این دارو از ۵ تا ۴۰ میلی گرم یک بار در روز است.

– دوز مصرف برای شروع در بیماران آسیایی ۵ میلی گرم است و پس از ۲ تا ۴ هفته، تنظیم دوز براساس شرایط بیمار انجام می گیرد. استفاده از دوز ۴۰ میلی گرم تنها در صورتی که میزان LDL با دوز ۲۰ میلی گرم انجام نشود مجاز است.

– در هیپرکلسترولمی خانوادگی هموزیگوت دوز مصرفی را با ۲۰ میلی گرم شروع نمایید.

– در کودکان ۱۰ تا ۱۷ سال مبتلا به هیپرکلسترولمی خانوادگی هنروزیگوت طیف دوز معمولی مصرفی از ۵ تا ۲۰ میلی گرم است و برای دوزهای بیشتر از ۲۰ میلی گرم مطالعات کافی انجام نشده است.

– در موارد زیر شروع دوز مصرفی ۵ میلی گرم بوده و ماکسیمم دوز نیز ۱۰ میلی گرم است.

– مصرف همزمان با داروهای لوپیناویر/ ریتوناویر و آتازاناویر/ریتوناویر و نارسایی کلیوی شدید با کلیرانس کراتینی زیر ۳۰ میلی لیتر در دقیقه است.

نبض ما– گردآوری