لخته خون در مدفوع نشانه چیست و چرا به وجود می‌آید؟
زمانی که افراد لخته خون در مدفوع خود مشاهده می‌کنند چه این موضوع در هنگام مدفوع، پس از مدفوع و استفاده از سرویس بهداشتی یا آزمایشات بالینی باشد، معمولا وحشت می‌کنند.
علت خون در مدفوع
مشاهده خون در مدفوع می‌تواند دلایل متفاوتی داشته باشد، این دلایل ممکن است از مسائل غیرجدی تا بیماری‌های حاد متغیر باشند. دلیل مشاهده لخته خون در مدفوع هر چه باشد، موضوعی هشدار دهنده است و می‌تواند موجب نگرانی فرد شود. مدفوع خون آلود می‌تواند خون روشنی به همراه داشته باشد یا می‌تواند موجب تیره یا سیاه شدن رنگ مدفوع شود.
در ادامه به دلایلی می‌پردازیم که ممکن است به مشاهده خون در مدفوع منتهی شوند.
هموروئیدها یا بواسیر
یکی از رایج ترین دلایل خون در مدفوع به هموروئیدها مربوط می‌شود. هموروئیدها با عناوینی نظیر بواسیر یا توده نیز شناخته می‌شوند و برای افراد در سنین مختلف رخ می‌دهند. هموروئیدها ممکن است در کودکان تا افراد مسن مشاهده شوند. مقعد و راست روده پر از سیاه رگ هستند. این سیاهرگ‌ها می‌توانند ملتهب شوند و زمانی که این اتفاق بیافتد، بواسیر یا هموروئید ایجاد می‌شود. هموروئیدها می‌توانند به دلایل متفاوتی ایجاد شوند.
این مشکلات می‌توانند به دلیل یبوست، دفع مدفوع پرتکرار، نشستن طولانی بر توالت یا سطوح سخت، فشار آوردن در زمان دفع و فشار بیش از حد بر سیاهرگ‌های موجود در راست روده در زمان بارداری ایجاد شوند. دلیل ایجاد بواسیر یا هموروئید هر چه باشد، می‌تواند به مشاهده خون در مدفوع منتهی شود. این خون معمولا رنگ قرمز روشن دارد و زمان تمیز کردن خود نیز قابل مشاهده است. همچنین فرد ممکن است این خون را در مدفوع خود نیز مشاهده کند.
شکاف‌های مقعدی
بافتی که مقعد را جدا می‌کند بسیار باریک و مرطوب است، این ویژگی‌های این بافت را در معرض بریدگی قرار می‌دهند. تلاش برای دفع مدفوع سفت یا مدفوع‌هایی که اندازه بزرگی دارند می‌تواند به شکاف‌های مقعدی منجر شود، این موضوع می‌تواند در زمان رابطه مقعدی نیز ایجاد شود. یکی از نشانه‌های شکاف مقعدی، دفع مدفوعی است که به خون قرمز درخشانی آغشته شده است.
زخم‌های گوارشی
اگر فردی به زخم‌های گوارشی مبتلا شود، ممکن است خون را در مدفوع خود مشاهده کند. زخم‌های دستگاه گوارش ممکن است در بافت جدا کننده معده، بخش بالایی روده کوچک یا هر دو اتفاق بیافتد. این زخم‌ها زمانی رخ می‌دهند که مایعات گوارشی به شدت اسیدی هستند و این مایعات منجر به خورده شدن لایه محافظ معده و روده کوچک می‌شوند و بدین ترتیب زخم در این قسمت‌ها ایجاد می‌شود و خونریزی رخ می‌دهد.
دیورتیکولیت (Diverticulitis)
دیورتیکولیت بیماری رایجی است که معمولا در روده بزرگ رخ می‌دهد، در این بیماری کیسه‌های کوچک در دیواره‌هایی روده‌های بزرگ و کوچک ایجاد می‌شوند. دیورتیکولیت‌ها معمولا زمانی رخ می‌دهند که تکه‌های کوچک غذا نظیر آجیل یا دانه‌ها در فضاهای کوچک موجود در دیورتیکول‌های جدار روده گرفتار می‌شوند. زمانی که این اتفاق بیافتد، درد شدید در سمت چپ شکم ایجاد می‌شود. مشاهده خون در مدفوع نیز یکی از عوارض رایج این بیماری است.
گاستروانتریت
دلیل دیگری که ممکن است موجب پدیدار شدن خون در مدفوع شود بیماری گاستروانتریت و یا بیماری التهاب معده‌ای روده‌ای است. این بیماری با علائمی نظیر اسهال و استفراغ همراه است و با نام آنفولانزای معده نیز شناخته می‌شود، با این حال در واقعیت، این بیماری نوعی التهاب در معده یا روده است.
زمانی که فرد به این مشکل مبتلا می‌شود، روده‌ها و معده حساس می‌شوند و التهاب در آنها شکل می‌گیرد. این موضوع باعث اسهال، حالت تهوع و استفراغ می‌شود و در موارد شدید ممکن است افراد در مدفوع خود خون مشاهده کنند.
سندروم روده تحریک پذیر (IBS)
این بیماری که به اختصار IBS شناخته می‌شود، با افزایش نیاز به استفاده از سرویس بهداشتی، مدفوع‌های آبکی پرتکرار، لخته خون در مدفوع، یبوست و یا همه اینها همراه است. علی رغم پژوهش‌های زیادی که در این زمینه انجام شده اند، علت سندروم روده تحریک پذیر مشخص نیست. علت‌های احتمالی این مشکل مواردی نظیر روده به شدت حساس، افزایش حرکت حلقوی (حرکتی که در فرآیند گوارش اتفاق می‌افتد)، پاسخ سیستم ایمنی به عفونت‌ها و استرس هستند. سطح بالای استرس و تغییرات سطوح هورمون‌ها می‌توانند به ایجاد این مشکل منجر شوند.
کولیت زخمی یا کولیت اولسروز
کولیت زخمی و یا کولیت اولسروز نیز یک مشکل معمول در میان افراد است و می‌تواند علت خون در مدفوع باشد. این مشکل یک بیماری دفعی التهابی است که از التهاب طولانی در دستگاه گوارش ناشی می‌شود. در مسیر دستگاه گوارش ممکن است زخم‌هایی ایجاد شوند. این مشکل بر پوشش داخلی روده (روده بزرگ) و راست روده (رکتوم) تاثیر می‌گذارد. علائم این مشکل شامل اسهال، افزایش نیاز به دفع مدفوع، درد و گرفتگی شکم، خونریزی مقعدی، خون در مدفوع، کاهش وزن و خستگی هستند. کولیت زخمی یک مشکل حاد محسوب می‌شود و نیازمند درمان فوری است.
سرطان روده بزرگ (سرطان کولورکتال)
سرطان روده بزرگ شکلی از سرطان است که در روده بزرگ (که بخش انتهایی دستگاه گوارش است) ایجاد می‌شود. این سرطان زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های پوشاننده روده تغییر ژنتیک می‌دهند و تومورهای بدخیم ایجاد می‌کنند.
سرطان روده بزرگ یک بیماری بسیار جدی است و می‌تواند به باقی بخش‌های بدن نیز سرایت کند، با این وجود، بدبختانه معمولا علائم این نوع از سرطان تا وقتی که غیرقابل درمان نشوند یا به بخش‌های دیگر بدن سرایت نکنند قابل شناسایی نیستند.
آنژیو دیسپلازی
این بیماری زمانی رخ می‌دهد که رگ‌های خونی موجود در دستگاه گوارش به شکلی غیرعادی رشد می‌کنند. این رشد غیر عادی می‌تواند در هر نقطه از دستگاه گوارش ایجاد شود و می‌تواند در دهان، مری، معده، روده کوچک و بزرگ و مقعد ایجاد شود. زمانی که این مشکل ایجاد می‌شود، رگ‌های خونی آسیب دیده متورم و بزرگ می‌شوند. این موضوع می‌تواند ضایعاتی خون آلود در شکم و روده ایجاد کند.
پولیپ
پولیپ‌ها ضایعاتی گوشتی هستند که از دیواره دستگاه گوارشی گسترش پیدا می‌کنند. چندین نوع پولیپ وجود دارند که رایج ترین آنها پولیپ‌های آدنوماتوز هستند. پولیپ‌های آدنوماتوز تقریبا در بدن 25 درصد بزرگسالان بالای پنجاه سال یافت می‌شوند.
آسیب‌های ناشی از تشعشعات پرتودرمانی
افرادی که برای درمان سرطان در معرض پرتودرمانی قرار می‌گیرند این عارضه را تا دو تا سه هفته بعد از پایان درمان خود مشاهده می‌کنند. در این مرحله، معمولا بیماران خون در مدفوع مشاهده می‌کنند که ناشی از کشته شدن سلول‌های سرطانی موجود در شکم به وسیله پرتودرمانی هستند.
آبسه پری آنال یا مقعدی
مقعد غده‌های کوچکی دارد که در زمان جابجایی مدفوع باز می‌شوند، این غده‌ها به ترشح مایعاتی می‌پردازند که به جابجایی مدفوع کمک می‌کنند. آبسه‌های پری آنال زمانی ر خ می‌دهند که این غده‌ها به واسطه عفونت مسدود شوند، این موضوع در نهایت به جمع شدن چرک می‌انجامد. با جمع شدن چرک، آبسه در این نقاط ایجاد می‌شود و اگر این آبسه‌ها درمان نشوند، در نهایت شکافته شده و محتویات خود را درون مقعد می‌ریزند.
فیستول
زمانی که آبسه پری آنال یا مقعدی بیمار درمان نشود، احتمال زیادی وجود دارد که فیستول مقعدی در بدن وی ایجاد شود. فیستول به وصل شدن دو فضای مختلف بدن گفته می‌شود. در مورد فیستول‌های مقعدی، در مقعد یا راست روده بیمار یا پوست اطراف مقعد اتصالاتی ایجاد می‌شود. در نتیجه باز شدن این اتصالات، بیمار ممکن است خون و یا لخته خون در مدفوع خود مشاهده کند.