صبری به وسعت اقیانوس امام حسن عسکری(علیه السلام)

سختی صبر و تحمل در برابر ناملایمات برای هر شخصی واضح است. در طول تاریخ، با انسان های شکیبا و با استقامتی برمی خوریم که در حوادث تلخ و بزرگ، دارای اراده قوی و بردباری بوده اند که از آن جمله در بین اولیای الهی بیشتر با این مقوله مواجه هستیم. امام حسن عسکری (علیه السلام) از معصومین هستند که با مرور زندگی ایشان معنی واقعی صبر را درک می کنیم.

نبض ما- گردآوری: امیرحسین ورشوچی

شاید بتوان گفت مصداق کامل این صبر و بردباری در اهل بیت عصمت و طهارت متجلی است و ما وقتی حتی با نگاهی گذرا به زندگانی ایشان نظر می کنیم پرتو این ویژگی مهم اخلاقی را می بینیم. امام حسن عسکری (علیه السلام) از معصومین هستند که با مرور زندگی معنی واقعی صبر را درک می کنیم. در ادامه با این مفهوم و جایگاه آن در سیره و منش امام حسن عسکری (ع) بیشتر آشنا می شویم.

افراد، به چند دلیل راه صبر پیش می گیرند:

• قوت نفس و اطمینان خاطر که تا حدودی امری طبیعی است و در افراد مختلف میزان آن متفاوت است، اما تعلیم و تربیت می تواند سبب رشد آن شود.
• امید رسیدن به درجات معنوی و توقع ثواب و عنایت الهی.
• تسلیم در برابر خواسته های الهی و دل در گرو مهر یار نهادن. قرآن کریم در توصیف این افراد می فرماید: «صابران را نوید ده؛ همانا چون مصیبتی به آنها را رسد گویند ما از خداییم و به سوی او باز می گردیم».

ترغیب به صبر و بردباری

در آیات فراوانی مردم به صبر و پایداری فراخوانده شده اند. از جمله در آیه ای خداوند می فرماید: «از خدا و رسول او فرمان برید و با هم کشمکش مکنید که سست می شوید و شکوه و اقتدارتان از بین می رود. صبر کنید که خداوند صابران را دوست دارد» و در آیه ای دیگر آمده است «ای کسانی که ایمان آورده اید، صبر کنید و ایستادگی بورزید و مرزها را نگهبانی کنید و از خداوند پروا نمایید، امید است که رستگار شوید». در این آیه، افزون بر ترغیب و فرمان به صبر، به برخی از موارد صبر و فایده آن نیز اشاره شده است.

در مجموعه روایات و آیات، برای صبر مصادیق و زمینه های فراوانی چون: استقامت و پایداری در جهاد با دشمنان و وفاداری به عهد و پیمان، استقامت در برابر فقر و تنگ دستی، پایداری در برابر بیماری ها، شکیبایی در مصیبت ها و در راه عبادت و اطاعت از خدا، استقامت در تبلیغ و ارشاد مردم، صبر در تهذیب و تزکیه نفس، پایداری در دانش اندوزی، شکیبایی در پاک دامنی، استقامت در حفظ ایمان و عقیده و به طور کلی سبب ارتقا و رشد معنوی نوع انسان ها می گردد.

صبر، عامل مهم پیروزی

آموزه های دینی، یکی از مهم ترین عوامل پیروزی در عرصه های مختلف زندگی را صبر و ایستادگی معرفی می کند. حتی در شرایط سخت آغاز بعثت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله که مشرکان به شیوه های گوناگون، گروه کوچک یاران رسول اکرم صلی الله علیه و آله را مورد تهدید قرار می دادند و از راه تهیه نیروهای نظامی فراوان، در صدد بر می آمدند تا از پیشرفت آیین اسلام جلوگیری کنند، قرآن به رغم تعداد کم پیروان پیامبراکرم صلی الله علیه و آله به آنها دستور پایداری و مقاومت می دهد.

این نکته بسیار مهم و مورد تاکید اسلام است که هرگز از کمبود امکانات و تعداد رزمندگان در جریان دفاع از کیان اسلام و جنگ با کفر و شرک نهراسید؛ چرا که در سایه عنایت خداوند متعال، چه بسا که نیروهای بسیار اندک مؤمنان، بر لشکریان فراوان دشمن پیروز می شود و در جایی به صورت کلی می فرماید: «چه بسیار شد که گروهی اندک بر گروه بسیار به اذن پروردگار پیروز شدند؛ خداوند با شکیبایان است».

انگیزه صبر

قرآن به صراحت بر این نکته تأکید می ورزد که صبری مورد ستایش خداوند است که انگیزه اش فقط جلب رضایت و خشنودی خداوند متعال باشد، نه اینکه شخص بخواهد به وسیله آن، کسب شهرت کند یا با صبر و تحمّل سختی ها و شکنجه ها، در نظر دیگران به صورت قهرمان درآید. در آیه ای می خوانیم: «صبرت را فقط برای پروردگارت قرار بده، نه برای احدی غیر از او». باز قرآن در تبیین اوصاف خردمندانِ واقعی می فرماید: «خداوند از این انسان ها فقط به خاطر صبر کردن تجلیل نمی کند، بلکه بزرگ داشت خداوند، بدان جهت است که شکیبایی آنان برای پروردگارشان بوده است».

تواصی به صبر در سیره امام حسن عسکری (ع)

امام حسن عسکری (ع) مکرر یاران خود را به صبر دعوت می کردند و می فرمودند، صبر پیشه کن تا خداوند دری به روی تو بازکند که گذشتن از آن برای تو سهل و آسان باشد. چه نزدیک است خداوند کارساز به انسان درمانده، و امنیت و آسایش به شخص فراری و ترسان، پس شاید غیرت ها نوعی از تأدیب الهی باشد.

بهره ها و نصیب ها مراتبی است، پس برچیدن میوه ای که نرسیده است عجله مکن، چرا که در وقت مناسب آن را به دست خواهی آورد. و بدان که تدبیرکننده کار به وقتی که کارت را اصلاح کند آگاه تر است، به اختیار او در همه امور خود که به نفع توست اطمینان کن، و دربرآوردن حاجات خود قبل از رسیدن وقت آن، عجله نکن که قلب و سینه ات، تنگ می شود، و یأس بر تو چیره می شود.

امام حسن عسکری (ع) در بیان دیگری می فرمایند: تا آنجا که تحمل داری، درخواست و سؤال مکن، زیرا برای هر روزی، رزقی جدید است و بدان که پافشاری و اصرار در سؤال و کمک خواستن هیبت انسان را از بین می برد و باعث رنج و سختی می گردد.

با توجه به اهمیت بارز این مقوله در زندگانی فردی و اجتماعی و از سوی دیگر  توجه و تاسی به سیره حضرات معصومین و توجه به فرموده های ایشان باعث رشد معنوی و ارتقای رفتاری ما می گردد. همچنان که در سیره امام حسن عسکری (ع) ملاحظه می کنیم که در برخورد با مسائل و مشکلاتی که به طور خاص در دوران ایشان بر ایشان وارد می شد صبری عظیم از خود نشان می دانند.

منبع: حوزه نت، خبرآنلاین