آلودگی هوا و بیماری های ناشی از آن

مرکز پایش آلودگی هوا محیط زیست استان تهران، شاخص آلودگی هوای پایتخت را ۶۶ و در وضعیت « ناسالم برای گروه‌های حساس» اعلام کرد.

محمد رستگاری معاون پایش و نظارت اداره کل محیط زیست استان تهران گفت: وضعیت کیفی هوای تهران در ۲۴ ساعت گذشته منتهی به ساعت ۱۱ هفتم خرداد ماه ۹۶ در وضعیت «ناسالم برای گروه‌های حساس» بوده است. وی افزود: در این بازه زمانی وضعیت آلاینده منواکسیدکربن پاک (۴۱)، ازن پاک (۳۹)، دی اکسید نیتروژن سالم (۷۴)، دی اکسید گوگرد پاک (۱۰)، ذرات معلق با قطر کمتر از ۱۰ میکرون سالم (۹۱) و ذرات معلق با قطر کمتر از ۲٫۵ میکرون ناسالم برای گروه‌های حساس (۱۲۴) بوده است.

به همین منظور در این مطلب سعی داریم تاثیر آلودگی هوا بر سلامتی و بیماری ها را بررسی نماییم.

آلودگی هوا و بیماران قلبی و تنفسی

تحقیقات نشان می دهد، آلودگی هوا ضمن تشدید عوارض قلبی و تنفسی در مبتلایان به این بیماری ها، عوامل اصلی در بروز بیماری های قلبی و تنفسی در افراد سالم نیز می باشد. هر فرد روزانه نزدیک ۲۲۰۰۰ بار تنفس می‌کند و تقریباً به ۱۵ کیلوگرم هوا در روز نیاز دارد. معمولاً انسان می‌تواند به مدت ۵ هفته بدون غذا و مدت ۵ روز بدون آب زنده بماند، اما نمی‌تواند بدون هوا حتی ۵ دقیقه زنده بماند. سیستم تنفسی اولین ارگانی از بدن انسان است که در تماس مستقیم با آلودگی هوا قرار دارد و ریه، عضو مسئول جذب اکسیژن هوا و دفع دی اکسید کربن خون می باشد، در صورتی که غلظت آلاینده های هوا فراتر از ظرفیت تصفیه ریه انسان باشد، ورود آلاینده ها به جریان خون انجام می گردد و عوارض قلبی و تنفسی مانند اختلال در انتقال اکسیژن به بافت های بدن، افزایش ضربان قلب، سکته قلبی، کاهش ظرفیت شش ها، آسم، برونشیت و سرطان ریه ایجاد می گردد.

همیشه بیماری‌های قلبی علامت‌دار نیستند و شدت بیماری به حدی نیست که فرد را دچار مشکل کند، در نتیجه فرد نیز از بیماری خود بی‌اطلاع می‌ماند. در این مواقع، آلودگی هوا به عنوان یک فاکتور تسریع کننده باعث آشکار شدن بیماری‌ها نهفته خواهد شد. تنفس هوای آلوده در بیماران قلبی و کودکان مبتلا به نارسایی‌های مادرزادی، میزان مرگ میر بیماران را افزایش می‌دهد. همچنین آلودگی هوا در قسمت‌های فوقانی دستگاه تنفس بیشترین تأثیر را می‌گذارد و آثار بیماری در بیماران ریوی به صورت حاد و مزمن در درازمدت باقی می‌ماند.

آلودگی هوا و چشم ها

چشم ها ازجمله اندام های خارجی بدن است که در زمان آلودگی هوا در معرض مستقیم با ذرات آلاینده قرار می گیرد و دچار مشکلات زیادی همچون سوزش و آبریزش می شود.  آلودگی هوا عارضه خطرناکی برای اجزای داخلی چشم ها ندارد اما سطح چشم در ناحیه قرنیه و پلک ها را ملتهب می کند و سبب سوزش، آبریزش و قرمزی چشم ها می شود. همچنین ذرات معلق موجود در هوا منجر به تولید ماده ای می شود که برای چشم افراد به ویژه افراد میانسال و کهنسال خطرناک است.

آلودگی هوا در افزایش سندرم خشکی چشم نیز موثر است؛ به گفته محققان آمریکایی خطر ابتلا به سندرم خشکی چشم که به دلیل کاهش تولید اشک به وجود می آید، برای ساکنان شهرهای بزرگ با سطوح بالای آلودگی هوا بیشتر از دیگران است.

آلودگی هوا و پوست و مو

محققان و متخصصان پوست و مو دریافته اند که رابطه مستقیمی میان شیوع بیماری ها و به ویژه حساسیت (اگزما) های پوستی با میزان سرب و آلاینده های موجود در هوا وجود دارد.

هوای آلوده دارای ذرات هیدروکربن، گوگرد و ذرات معلق است که پوست به ویژه پوست کودکان و افراد مسن را تحریک می کند و در این میان قسمت هایی مانند پوست سر، دست ها و صورت به ویژه دور چشم ها بیشتر از سایر نقاط بدن آسیب می بیند.

به گفته متخصصان پوست، تیرگی و بسته شدن روزنه های سطح پوست، خشکی پوست، خارش، اگزمای دست و صورت، اگزمای پلک، کهیر، تشدید جوش های آکنه ای صورت، خشکی حاشیه لب ها و بینی و نمایان شدن لکه های تیره در سطح پوست ازجمله مشکلاتی است که در شرایط آلودگی هوا بروز بیشتری پیدا می کند.

بروز چین و چروک و پیری زودرس پوست به دلیل تولید رادیکال های آزاد در هوای آلوده و ریزش مو از دیگر عوارض ناشی از آلودگی هوا به شمار می رود.

مرگ و میر و آلودگی هوا

در معرض ذرات ریز معلق هوا (PM2.5 ) قرار گرفتن در طولانی مدت با عوارض جانبی گوناگونی همراه است. در سال ۲۰۱۴، سازمان بهداشت جهانی نتایج یک مطالعه را بر روی ۷ میلیون نفر از افرادی که قبل از ۶۵ سالگی در سال ۲۰۱۲ در جهان فوت کرده بودند منتشر کرد، حدود ۶ میلیون نفر در آسیا و اقیانوسیه، بر اثر آلودگی هوا جان باخته بودند.

به گفته دکتر مسعود اسلامی دبیر انجمن آترو اسکلروز ایران (تصلب شرایین)، بر اساس آمار مرگ ناشی از آلودگی هوا در سال ۱۳۹۱ در تهران با سقوط هواپیمای مسافری در هر هفته برابری می کند؛ در این سال بین دو هزار و ۴۰۰ تا چهار هزار و ۸۰۰ نفر بر اثر آلودگی هوا فوت کرده اند.

آلودگی هوا، سرطان، پارکینسون و آلزایمر

مطالعات دیگر نشان داد که آلودگی هوا خطر ابتلا به سکته قلبی و سکته مغزی را افزایش می دهد، همچنان که به طور مستقیم در سرطان و یا کاهش وزن نوزادان در هنگام تولد نیز نقش دارد.

مطالعات سم شناسی ارتباط بین الودگی هوا و اختلالات عصبی را تایید می کند. نکته ای که توجه به ارتباط بین آلودگی هوا و خطر ابتلا به بیماریهای آلزایمر و پارکینسون را بیشتر می کند این است که بنا به اظهار نظر تیم تحقیقاتی دانشگاه هاروارد، مطالعات انجام شده نیاز به یک مقیاس بزرگتری از جامعه آماری را دارد تا ابعاد این خطر بهتر تحلیل گردد.

آلودگی هوا و دیابت

نتایج تحقیقات پژوهشگران ایرانی نشان می دهد که آلودگی هوا مقاومت به انسولین را در کودکان و نوجوانان ایجاد و آنها را مستعد ابتلا به دیابت در سنین بالاتر می کند. همچنین تحقیقاتی در زمینه پیشگیری از بیماری های غیرواگیر مانند دیابت، پوکی استخوان و بیماری های قلبی که در بزرگسالی بروز می کند، صورت گرفته است که نتایج آن حاکی از این است که پایه بسیاری از این بیماری ها به ویژه دیابت از سنین کودکی گذاشته می شود.

نبض ما– گردآوری

منابع

ایرنا، خبرآنلاین،خبرگزاری مهر