زمان طلایی درمان بیماری اوتیسم را از دست ندهید
بیماری اوتیسم (درخودماندگی) یکی از بیماری های جدی گروه بیماری های رشدی اختلالات طیف اوتیسم بوده که در اوایل دوره کودکی (معمولا قبل از ۳ سالگی) ظاهر می شود.
نبض ما – بیماری اوتیسم با تاثیر بر روی مغز کودک، رفتارهای اجتماعی و مهارت ارتباط برقرار کردن را مختل می کند. هرچند علایم و شدت بیماری اوتیسم در افراد مختلف، متفاوت است، اما همه انواع اوتیسم برتوانایی برقراری ارتباط با دیگران توسط کودک، تاثیر می گذارد.
کودکان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم در ارتباطات کلامی و غیر کلامی، تعاملات اجتماعی و فعالیت های مربوط به بازی، مشکل دارند. این اختلال ارتباط با دیگران و دنیای خارج را برای آنان دشوار می سازد.
اگر چه علت اصلی بیماری اوتیسم کاملا شناخته شده نیست، اما در سال های اخیر تحقیقات و مطالعات بسیاری در زمینه بیماری اوتیسم صورت گرفته است که تأکید زیادی بر منشاء زیست شناختی و عصب شناختی این بیماری در مغز دارد.
اگر چه تا به حال ژن خاصی که مربوط به بیماری اوتیسم باشد شناخته نشده است.
علائم اوتیسم چیست ؟
افراد مبتلا به اوتیسم معمولاً حداقل نصف علائمی را که در زیر عنوان شده است نشان می دهند. این نشانه ها از خفیف تا شدید متغیر هستند:
– اصرار به یکسانی داشته و در مقابل تغییر مقاوم هستند.
– مشکلات شدید تکلمی دارند.
– در بیان نیازها مشکل دارند و از اشارات و حرکات به جای کلمات استفاده می کنند.
– اغلب از ضمایر استفاده معکوس می کنند، به جای استفاده از ” من” از ” تو” استفاده می کنند.
– کلمات و یا جملات دیگران را تکرار می کنند.
– خنده و گریه بی دلیل دارند و یا بدون علت مشخص نگران و مضطرب می شوند.
– قشقرق به پا می کنند و به دلایلی که برای دیگران آشکار نیست شدیدا پریشان می شوند.
– قادر نیستند با دیگران رابطه برقرار کنند.
– دوست ندارند در آغوش گرفته شوند و یا دیگران را در بغل گیرند.
– تماس چشمی ندارند یا تماس چشمی آنها اندک است.
– به روش آموزش معمول پاسخ نمی دهند.
– با اسباب بازی، درست بازی نمی کنند.
– چرخیدن و تاب خوردن را خیلی دوست دارند.
– احساس درد کمتر یا بیشتر از حد دارند.
– از خطرات نمی ترسند.
– پر تحرک یا کم تحرک هستند.
– به صحبت ها و یا صداها پاسخ نمی دهند به طوری که به نظر می آید ناشنوا هستند اگر چه حس شنوایی سالمی دارند.
– اغلب ناتوانی هوشی دارند.
نشانه ها و آزمایشات
اگر نوزاد شما دچار مشکلات زیر بود، حتما او را نزد پزشک ببرید:
- در ۱۲ ماهگی، هنوز چیزی نمی گوید (منظور گفتن همان کلمات ناواضح است).
- در ۱۲ ماهگی، اشاره نمی کند و یا “بای بای” نمی کند.
- در ۱۶ ماهگی، یک لغت هم نمی گوید.
- در ۲۴ ماهگی، دو لغت نمی گوید.
- از دست دادن تکلم و یا مهارت های اجتماعی در هر سنی
علت بیماری اوتیسم
بیماری اوتیسم ممکن است علل مختلفی داشته باشد که برخی از علل مهم آن عبارتند از:
اختلالات عصبی
اگر چه اوتیسم نتیجه غیر طبیعی واکنش سیستم عصبی است و علل زیادی دارد، اما باید گفت که علت این گونه ناهنجاری در سیستم عصبی، در اغلب موارد ناشناخته است. یافته های تحقیقی نشان دهنده یک مولفه قوی ژنتیکی در بروز بیماری اوتیسم است. به احتمال زیاد، عوامل محیطی، ایمونولوژیک و متابولیکی هم، بر توسعه و پیشرفت اختلال اوتیسم تاثیر می گذارند.
نقص ژنتیکی
احتمالا ژن تک یا نقص ژنتیکی می تواند باعث بروز بیماری اوتیسم شود. محققان معتقدند که ژن های مختلفی وجود دارند که ممکن است خطر ابتلا به اوتیسم را افزایش دهند.
در خانواده هایی که دارای یک کودک مبتلا به اوتیسم هستند، احتمال داشتن کودک دیگری با اوتیسم، بیشتر است. همخوانی اوتیسم در دوقلوهای همسان قابل توجه است. مطالعات نشان داده است که بستگان درجه اول کودکان مبتلا به اوتیسم هم با افزایش خطر اختلالات طیف اوتیسم، همراه هستند.
وضعیت های پزشکی
در برخی از کودکان اوتیسمی، بیماری اوتیسم با یک وضعیت پزشکی مرتبط است. از جمله اختلالات متابولیکی (فنیل کتونوری بدون درمان،)، عفونت های مادرزادی (سرخچه، سیتومگالوویروس، توکسوپلاسموز)، اختلالات ژنتیکی، اختلالات مغزی رشد (میکروسفالی، ماکروسفالی، دیسژنز مغزی) و عصب شناختی اختلالات بعد از تولد (انسفالوپاتی سرطانی، مننژیت باکتریایی).
این اختلالات پزشکی به تنهایی باعث ایجاد اوتیسم نمی شود، زیرا اکثر کودکان مبتلا به این بیماری ها، اوتیسم ندارند اما می توانند دربروز آن موثر باشند.
عوامل محیطی
عوامل دیگری مانند عوامل محیطی ممکن است با عوامل ژنتیکی ارتباط پیدا کرده و باعث ایجاد خطر ابتلا به اوتیسم شود.
تروما احساسی
بعضی از محققان معتقدند که آسیب های عاطفی در سنین اولیه، به خصوص رفتار بد والدین ممکن است که سبب بروز اوتیسم شود. اما بسیاری از محققان این نظریه را رد کرده اند.
واکسن ها
اخیرا تحقیقاتی در مورد ارتباط بین واکسن و اوتیسم انجام شده است و به نتیجه قطعی نرسیده اند.
اما بعضی از داروهای چندتایی آنفلوانزای خوکی و برخی دیگر از واکسن ها ممکن است خطر بروز بیماری اوتیسم را در کودک افزایش دهد.
بیماری اوتیسم درمان پذیر است
علائم بیماری اوتیسم معمولا از ۹ ماهگی قابل تشخیص است اما در ۳-۲ سالگی کاملا مشخص می شود مگر در موارد بسیار خفیف که ممکن است بیماری اوتیسم در نوجوانی یا جوانی تشخیص داده شود. علائم بیماری اوتیسم در ۳ حوزه ارتباط، کلام و علایق و رفتارهای تکراری دیده می شود.
متاسفانه والدین برخی از کودکان مبتلا به بیماری اوتیسم واقعیت را انکار می کنند چون پذیرش این موضوع سخت است اما با این کار فقط کودکشان را از دوران طلایی درمان محروم می کنند؛ در صورتی که در بیماری اوتیسم اگر آموزش های لازم، به موقع به کودک در سن طلایی داده شود، احتمال طبیعی تر شدن رفتارها وجود دارد.
وقتی مهارت ها شکل پیدا کرد، دیگر نمی توان آن را تغییر داد. سن طلایی درمان بیماری اوتیسم تا قبل از ۵ سالگی است. هر چه در سن پایین تری بیماری اوتیسم تشخیص داده و بازتوانی ها شروع شود، احتمال طبیعی شدن بیشتر است اما باید بپذیریم که کودکان مبتلا به بیماری همیشه تا حدودی با سایر همسالان خود متفاوت هستند.
اگر کودک از طرف شما و یا دکتر مخصوص خود مظنون به بیماری اوتیسم باشد به هر حال بایستی توسط شخصی که در زمینه بیماری اوتیسم تخصص دارد معاینه دقیق شود. ممکن است این فرد یک روانشناس، روانپزشک و یا یک متخصص رشد اطفال باشد.
منشاء بیماری اوتیسم
اوتیسم، اختلال پیچیده ای است که دارای سه مشخصه اصلی است:
– مشکل در تعاملات اجتماعی
– اختلال در ارتباطات کلامی و غیر کلامی
– الگوی رفتار تکراری با بازخورد محدود
البته، علاوه بر این موارد، علائم دیگری در مورد بیماری اوتیسم وجود دارد که این بیماری را بیشتر برجسته می کند. اکثر افراد مبتلا به اوتیسم، در استفاده از زبان، ایجاد روابط، تفسیر مناسب و پاسخگویی به دنیای اطراف، دچار مشکل هستند.
اوتیسم، نوعی اختلال رشد است که از دوران کودکی آغاز می شود. اگر چه تشخیص اوتیسم ممکن است تا زمانی که کودک به سن پیش دبستانی یا مدرسه نرسیده باشد، مشکل باشد، اما گاهی اوقات، علائم و نشانه های اوتیسم ممکن است از 12 تا 18 ماهگی کودک، آشکار شود. ویژگی های رفتاری اوتیسم تقریبا از 3 سالگی کودک، همیشه مشهود است.
تاخیر زبان در سال های پیش دبستانی (زیر 5 سال) معمولا یکی از نشانه های بروز بیماری در کودکان مبتلا به اوتیسم است. کودکان مبتلا به اوتیسم عموما در سن 4 تا 5 سالگی، با مشکلات رفتاری مواجه بوده و در سن بزرگسالی، دچار مشکلات اجتماعی هستند.
اختلال اوتیسم همچنان می تواند در طول عمر فرد با او همراه باشد. اگرچه بسیاری از افراد مبتلا به اوتیسم، قادر به یادگیری و تغییر رفتار خود هستند.
کارشناسان هنوز در مورد تمام علل و منشاء بیماری اوتیسم به اتفاق نظر نرسیده اند. به احتمال زیاد، علل متعددی باعث بروز بیماری اوتیسم می شود، از جمله، عوامل زیست محیطی، بیولوژیکی و ژنتیکی. اما باید گفت که منشاء بیماری اوتیسم، در واقع موارد ژنتیکی است.
این موضوع روشن است که، ژن ها نقش مهمی در پیشرفت بیماری اوتیسم دارند. طبق تحقیقات انجام شده مشخص شده است که، دوقلوهای یکسان، نسبت به دو قلوهایی که از لحاظ ژنتیکی یکسان نیستند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری اوتیسم هستند.
در خانواده ای که کودک آن ها مبتلا به اوتیسم است، در صورت بارداری، احتمال تولد فرزند دیگری با اختلال اوتیسم، حدود 5 درصد است.
گاهی والدین یا سایر بستگان کودک مبتلا به اوتیسم، دارای اختلالات اجتماعی خفیفی مانند رفتارهای تکراری و مشکلات اجتماعی یا ارتباطی، هستند که بسیار شبیه اوتیسم است. تحقیقات نشان داده است که برخی از اختلالات عاطفی (مانند افسردگی ) اغلب در خانواده هایی دیده می شود که کودک مبتلا به اوتیسم دارند.
محققان، پیوند و ارتباط زیادی را بین ژن غیر طبیعی و اوتیسم، کشف کرده اند. دانشمندان معتقدند که یک ژن معیوب ممکن است باعث افزایش خطر ابتلا به اوتیسم شود.
عوامل دیگری هم وجود دارند که ممکن است باعث بیماری اوتیسم شوند، مانند عدم تعادل شیمیایی، ویروس ها یا مواد شیمیایی و یا کمبود اکسیژن در هنگام تولد. اما به طور کلی می توان گفت که منشاء بیماری اوتیسم در واقع عامل ژنتیکی است.
انواع بیماری اوتیسم
بیماری اوتیسم از خفیف تا پیشرفته در چهارنوع مختلف دسته بندی می شود و در واقع فرم های مختلفی ازاین اختلال وجود دارد. چهار نوع اصلی از بیماری اوتیسم در کتابچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، مشخص شده است.
اختلال اوتیسم کلاسیک
این نوع از اوتیسم، ازشدیدترین نوع اوتیسم است که به آن، اوتیسم اولیه زودرس یا سندرم نوزادان هم می گویند. یکی از علائم مهم این نوع اوتیسم، عدم پاسخ به انواع محرک ها و یا صدای والدین است که معمولا نشانه های آن از 3 سالگی شروع می شود.
سندرم اسپرگر
این نوع از اوتیسم شامل اختلال تخریب دوران کودکی، مشکل در ارتباطات اجتماعی و اختلال رشد فراگیر است که به عنوان اوتیسم غیرمعمول هم شناخته می شود.
در سندرم اسپرگر، کودکان مبتلا، معمولا در ارتباط برقرار کردن با اطرافیان دچار مشکلاتی هستند.
سندرم رت
سندرم رت، به عنوان نوعی دیگر از ناهنجاری اوتیسم در نظر گرفته می شود که در افراد مونث بیشتر است. نشانه ها و مشخصه های این نوع از اوتیسم شامل تکرار رفتار و یا موارد کلامی است.
اختلال رشد فراگیر
در این نوع اختلال، فرد مبتلا، در رشد مهارت های فردیی و اجتماعی دچار تاخیر و اختلال است. از دیگر مشخصه های این اختلال، ناهنجاری در قوای جسمی، روحی و کلامی است.
درمان بیماری اوتیسم
دارو درمانی
دارو برای جلوگیری از خشم، عصبانیت، مشکلات حواس، بیش فعالی، مشکلات خوب، بی پروا بودن، زودرنج بودن و زود عصبانی شدن، به کار می رود.
تجزیه رفتار کاربردی (ABA)
برای تقویت مهارت های مختلف کاربرد دارد. این برنامه در منزل کودک صورت می گیرد.
درمان و تدریس به کودک اوتیسمی
در این روش به کودک با استفاده از عکس ها نشان می دهند که چه کارها و مهارت هایی را باید انجام دهد.
صحبت درمانی
در این روش با کودک خیلی واضح و روشن حرف می زنند. ممکن است ساعت ها طول بکشد تا بتوان یک جمله را به کودک یاد داد.
معالجه حسی و بینایی
بهترین درمان، مجموع تمامی درمان های بالا می باشد.
رژیم غذایی
برخی از بچه های اوتیسمی، مایل به رژیم فاقد گلوتن و یا فاقد کازئین می باشند. گلوتن در گندم، جو و چاودار است.
کازئین در شیر، پنیر و دیگر محصولات لبنی هم یافت می شود.
هیچ بررسی نشان نداده است که تغییر رژیم غذایی، اثر مثبتی بر روی این کودکان داشته باشد. اما کودک باید یک رژیم متعادل داشته باشد و به مقدار کافی انرژی و مواد مغذی دریافت کند.
