PRP چیست؟
پلاکت درمانی (سلول درمانی) یا PRP روش نوینی است که بر اساس استفاده از فاکتورهای رشد پلاکتهای خون، فیبروبلاستها و سایر سلولهای بنیادی تحریک و باعث کلاژن سازی می‌شود.
گردآوری – نبض ما
در سال های اخیر و با پیشرفت دانش پزشکی، از پلاسمای غنی از پلاکتPRP (پی آر پی) در رشته های مختلف پزشکی مثل جراحی زیبایی، جراحی پلاستیک ، جراحیهای فک و صورت و … استفاده می شود. در این روش، با به کارگیری تکنیک فرآیند جداسازی پلاسما و تغلیظ پلاکت از خون خود فرد، از آن برای خود وی استفاده می شود و به عنوان روشی نوین و جدید وارد دنیای طب شده است.
چنانچه پلاکت ها به صورت مصنوعی فعال و در موضعی از بدن تزریق شوند، موجب تحریک و شروع پروسه بافت سازی در آن خواهند شد. بطور مثال اگر در کنار فولیکول مو تزریق شوند باعث رویش مجدد و طبیعی مو می گردند و در صورت تزریق در پوست موجب تجدید ساختار آن و رفع چین و چروک، خطوط و غیره خواهند شد. همچنین در استخوان یا غضروف باعث ترمیم شکستگی یا سائیدگی ها می شوند.
تا کنون نزدیک ۲۰ نوع فاکتور رشد مشتق از پلاکت شناسایی شده است که بعضی از مهمترین آنها عبارتند از:
– فاکتور رشد مشتق از پلاکت
– فاکتور رشد تغییر دهنده بتا
– فیبروبلاست فاکتور رشد
– بررسی فاکتور رشد شبه انسولین ۱
– شبه انسولین عامل رشد ۲
– فاکتور رشد اندوتلیال عروقی
– فاکتور رشد اپیدرمال
– اینترلوکین ۸
– عامل رشد کراتینوسیت
– فاکتور رشد بافت همبند
فاکتورهای رشد آزاد شده از پلاکت به عنوان محرک شیمیایی سلولهای فیبروبلاست عمل می کند و آنها را وادار به تکثیر می کند. فیبروبلاستها با تولید کلاژن، الاستین و گلیکوز آمینوگلیکان عملکرد خود را تکمیل می کنند و این روند برای تکمیل شدن به حدود ۳۰۰ روز زمان احتیاج دارد. بنابراین اثرات سودمند( پی آر پی) PRP به خوبی تا یکسال باقی خواهد ماند.
روش تهیه PRP
از آنجایی که گلبول ها ( گلبول های قرمز و گلبول های سفید ) و پلاکت ها دارای وزن مخصوص متفاوتی هستند بنابراین برای جداسازی آنها از یکدیگر می توان از سانتریفیوژ بهره برد. اگر خون منقعد نشده سانتریفیوژ شود سه لایه شامل گلبول های قرمز، گلبول های سفید، پلاکت ها و پلاسما به دست می آید.
از آنجایی که جدا کردن پلاکت ها که در لایه میانی قرار گرفته اند به راحتی امکان پذیر نیست بنابراین با توجه به گستره استفاده از پلاکت ها در تخصص های پزشکی کیت های گوناگنی ساخته شده اند. این کیت ها به طور کلی در دو شکل لوله ای و ظروفی موجود می باشند.
به طور کلی برای جداسازی پلاکت ها چهار مرحله وجود دارد که شامل موارد زیر هستند
خونگیری
در این مرحله خون از بیمار اخذ می گردد
سانتریفیوژ
خون گرفته شده سانتریفیوژ می شود تا پلاکت ها و پلاسما از گلبول ها جدا شوند
جداسازی
در این مرحله پلاکت ها و پلاسما از گلبول های خون جدا می شوند
فعال سازی و تزریق
برای اینکه پلاکت های تزریق شده، بافت سازی را شروع کنند قبل از تزریق با مخلوط کردن محصول نهایی با کلسیم کلراید Cacl2 به نسبت یک به ده و باند شدن کلسیم با ضد انعقاد اسید سیترات داکتروز تیپ A انجام می شود.
کاربرد PRP
- جوانسازی پوست صورت
- جوانسازی دست ها
- رفع چین و چروک های دینامیک
- از بین بردن اسکار آکنه و اسکار زخم های ناشی از بریدگی، سوختگی و غیره
- رفع خطوط اخم یا خنده
- رفع طاسی سر یا ابرو
- از بین بردن پف و تیرگی دور چشم
- کاشت مو
- تحریک و تقویت مو
مزایای پی آر پی PRP
- از خون خود شخص استفاده می‌شود پس باعث انتقال بیماری‌هایی مثل هپاتیت، HIV و … نمی‌شود.
- به صورت کاملاٌ استریل و از وسایل یکبار مصرف و به صورت بسته انجام می‌شود پس خون با هوای آزاد در تماس نیست.
- اثر بسیار طولانی دارد.
- در اغلب موارد فقط یک بار انجام می‌شود.
معایب PRP
۱- کیفیت وکمیت نتایج آن قابل پیش بینی نیست و همه چیز بستگی به و اکنش های سلولی دارد که قابل کنترل یا تنظیم نمی باشد. لذا ممکن است به علت های ناشناخته، پاسخ به درمان دیده نشود و حتی تکرار آن نیز بی ثمر باشد.
۲- برای شروع اثر باید حوصله زیادی داشت.
۳- این روش با تزریق همراه است پس درد و امکان آسیب احتمالی و صدمه به اعصاب یا عروق خونی، تشکیل جوشگاه بافتی و کلسیفیکاسیون در ناحیه تزریق وجود دارد.
مراقبت های بعد از درمان با PRP
- محل درمان تا مدت ۲۴ ساعت شسته نشود
- استفاده از ضد آفتاب و اجتناب از تابش مستقیم آفتاب حداقل دو هفته
- استفاده از عینک تیره به مدت یک هفته
- استفاده از کرم نگهدارنده روز و شب
عوارض احتمالی PRP
در چند روز اول ممکن است قرمزی، ورم و سوزش و درد خفیف ایجاد شود که معمولا به زودی برطرف می شود. در موارد نادر احتمال بروز عفونت و هماتوم وجود دارد.
استفاده از PRP در چه مواردی توصیه نمی شود؟
از PRP در موارد زیر استفاده نمی شود
- بیماران مبتلا به دیابت.
- بیماران خونی حاد یا مزمن مثل اختلالات انعقاد خون یا سرطان خون.
- ترومبوسیتوپنی (کاهش پلاکت ها).
- بیمارانی که نیاز به مصرف آسپیرین و یا سایر داروهای ضد انعقاد خون مثل (وارفارین یا هپارین) دارند.
همچنین داروهای NSAIDS ( بروفن، ایندومتاسین،دیکلوفناک ،پیروکسیکام و …) در صورت مصرف بایستی از سه روز قبل قطع شوند در مورد آسپیرین لازم است از ۱۰ روز قبل مصرف آن قطع شود.
علاوه بر این در موارد زیر نتایج درمانی کاهش می یابد.
- افراد سیگاری، الکلی و دارای سوء تغذیه
- افراد مبتلا به مشکلات ژنتیکی پوست
- ضایعات پیشرفته ناشی از نور خورشید
- هایپرپیگمانتاسیون های پیشرفته
- خطوط عمیق
- ضایعات مویرگی روی بینی و گونه ها
