التهاب دردناک زبان
شایع ترین بیماری زبان التهاب زبان یا گلوسیت (Glossitis) نام دارد که عبارت است از التهاب حاد یا مزمن زبان در اثر دلایل گوناگون که گاهی مسری است.
گردآوری – نبض ما
در بیماری گلوسیت (Glossitis)، زبان متورم می شود و رنگ آن تغییر می کند و غالبا سطح زبان صاف به نظر نمی آید. زبان متورم با رنگ قرمز روشن، زخم متورم با رنگ قرمز روشن، مویی‌شکل شدن زبان، گاهی همراه با سطحی سیاه و قرمز شدن نوک و گوشه‌های زبان از نشانه های بیماری التهاب زبان می باشد.
به طور کلی، گلوسیت یک اختلال دردناک در دهان می باشد. این درد بر لب ها، لثه ها، دندان ها، چانه، زبان و پشت حلق تاثیر می گذارد. التهاب زبان یک بیماری سرطانی نمی‌باشد. گلوسیت گاهی به علت خشکی دهان، هنگامی که غدد تولید کننده بزاق از بین بروند (سندروم شوگرن) ایجاد می شود. سخت صحبت کردن، جویدن و بلعیدن از عوارض التهاب زبان می باشد.
علل بروز گلوسیت
- علل عفونی از جمله هرپس
- سوختگی
- آسیب ناشی از دندان‌های ناصاف، عدم تناسب دندان‌های مصنوعی، تنفس دهانی یا گازگرفتگی مکرر در حین تشنج
- سوء مصرف الکل، دخانیات، غذای گرم یا چاشنی
- سلامت نامناسب دندان
- آلرژی به خمیر دندان، دهان شور (به ویژه دهان شور حاوی پراکسید)، شیرینی، رنگ یا مواد مورد استفاده در کارهای دندانپزشکی
- کمبود ویتامین‌های ب در اثر پلاگر، کم‌خونی کمبود ویتامین ب۱۲ یا کم‌خونی کمبود آهن
- واکنش‌های مضر نسبت به داروها
همچنین عوامل زیر موجب تشدید بیماری می شوند.
- تغذیه نامناسب به ویژه کمبود ویتامین‌ها
- سیگار کشیدن
- مواجهه شیمیایی یا محیطی با موارد شیمیایی تحریک‌کننده یا خورنده
- الکلیسم
- اضطراب یا افسردگی
- دیابت شیرین
راه های تشخیص التهاب زبان
باید فرد توسط دندان پزشک معاینه شود.
برجستگی های انگشت مانند در سطح زبان که به نام پاپیل (پرز) معروفند، ممکن است از بین رفته باشد.
زبان متورم یا تکه های متورم در زبان دیده می شود.
پزشک سوالاتی را در زمینه سابقه بیماری و روش زندگی از فرد خواهد پرسید تا علت ورم زبان مشخص شود.
آزمایش خون برای رد بیماری های دیگر، ممکن است انجام شود.
درمان
هدف از درمان، کاهش ورم می باشد. درمان در افراد مختلف بر اساس علت آن می باشد. اگر ورم زبان بسیار شدید باشد، نیازمند بستری شدن در بیمارستان می باشد.
اگر به بیماری التهاب زبان مبتلا شدید از مصرف شکلات پرهیز کنید
غذاهای تحریک‌کننده التهاب زبان می‌توانند شامل شکلات، مرکبات، غذاهای اسیدی (سرکه و ترشی‌جات)، آجیل شور یا چیپس سیب زمینی باشند که تا حد امکان از آن استفاده نشود.
روزانه ۳ بار یا بیشتر دهان خود را با محلول نمک (نصف قاشق چایخوری در ۲۵۰ سی‌سی آب معادل یک بطری نوشابه) بشویید این راه برای درمان التهاب زبان بسیار موثر است.
اگر التهاب زبان، ناشی از یک دندان یا دندان مصنوعی خراب باشد، باید به دندانپزشک مراجعه کنید.
برای درد خفیف بیماری التهاب زبان، می‌توانید از داروهای بدون نیاز به نسخه مثل دهان شویه های بی‌حس‌کننده یا استامینوفن استفاده کنید.
ممکن است برای عفونت و درد التهاب زبان، آنتی‌بیوتیک‌ها یا بی‌حس‌کننده‌های موضعی تجویز گردند.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
در موارد زیر لازم است که به پزشک مراجعه نمایید.
- عدم بهبودی علایم التهاب زبان ظرف ۳ روز علی‌رغم درمان
- اگر درد بیماری التهاب زبان غیر قابل تحمل شود و با درمان تسکین نیابد.
- اگر دچار تب شدید
- ظهور بثور پوستی در هنگام ابتلا به بیماری التهاب زبان
- اگر در هنگام مبتلا شدن به عارضه التهاب زبان دچار کاهش وزن شدید
- اگر در بیماری التهاب زبان، زبان متورم شود و مانع بلع گردد.
رژیم غذایی
غیر از پرهیز از غذاهایی که التهاب را تشدید می‌کنند، رژیم غذایی خاصی ندارد. در طول بهبودی در حدامکان از مایعات فراوان و رژیم غذایی کاملاً متعادل استفاده کنید. برای به حداقل رساندن درد، مایعات را با نی بنوشید. غذاهایی که درد کمتری ایجاد می‌کنند، عبارتند از شیر، ژلاتین مایع، ماست، بستنی و فرنی.
پیشگیری از بروز بیماری
برای پیشگیری از التهاب زبان باید به طور مرتب از نخ دندان استفاده کرد:
– رعایت بهداشت دهان عاملی در پیشگیری از التهاب زبان می باشد.
– برای پیشگیری از ابتلا به التهاب زبان از مصرف شکلات، مرکبات، غذاهای اسیدی (سرکه و ترشی)، آجیل های شور و یا چیپس سیب زمینی باید خودداری کنید.
– شرکت کردن در فعالیت های ورزشی
– تغذیه سالم به پیشگیری از التهاب زبان کمک می کند
– پیشگیری از ابتلا به التهاب زبان با مرتب مسواک زدن و استفاده از نخ دندان
– نوشیدن زیاد آب برای پیشگیری از بیماری التهاب زبان موثر است زیرا که باعث ترشح کافی بزاق می شود و به کاهش رشد باکتری کمک می کند.
