خط قرمزهایی برای تغذیه در ماه رمضان

در روزه داری ماه رمضان برخی اصول تغذیه ای نیز حائز اهمیت است و در واقع در فاصله بین افطار و سحر از پرخوری و مصرف زیاد غذاهای شیرین و چرب باید پرهیز کرد و اینکه تناسب و تعادل غذایی باید حفظ شود.

نبض ما– با این‌که روزه‌داری در ماه رمضان اثرات مثبت روحی، معنوی، جسمی و پزشکی دارد اما بدون رعایت اصول درست تغذیه نه‌تنها ضامن سلامت نیست بلکه می‌تواند سلامتی شخص را به خطر اندازد. همین جاست که اهمیت تغذیه درست خودش را نشان می‌دهد. به اعتقاد کارشناسان تغذیه، روزه‌داران با پیروی از تغذیه درست در ماه رمضان می‌توانند به اهداف سلامتی مانند افزایش سوخت‌و‌ساز چربی‌ها، کاهش وزن در افراد چاق، کاهش فشارخون، درمان بیماری‌های دستگاه گوارش، کاهش کلسترول خون و ورم مفاصل و حتی بهبود سلامت روان دست یابند.

افطار و سحر چه بخوریم؟

کارشناسان تغذیه توصیه می‌کنند، در ماه رمضان ، افطار در دو وعده صرف شود. یعنی یک وعده آن، غذای سبک و ساده مانند شیر یا پنیر و سبزی باشد و وعده دیگر، با یک فاصله زمانی مناسب، شام باشد. یک استکان آبجوش یا چای همراه سه عدد خرما، چند برش نان‌سنگک همراه ۳۰ گرم پنیر و دو عدد گردو، چند لقمه نان و حلوا، حلیم، شله‌زرد، نان و پنیر و سبزی، سوپ و یک لیوان شیر بهترین پیشنهاد برای وعده اول است.

در وعده شام هم باید از تمام گروه‌های اصلی مواد غذایی مصرف شود. یکی از بهترین دستورات غذایی وعده شام ماه رمضان شامل سالادسبزی، ۶۰ گرم مرغ یا گوشت قرمز یا ماهی، یک پیاله ماست، دو تکه ‌نان (هر تکه به اندازه یک کف‌دست) یک فنجان برنج پخته و یک واحد میوه است. مصرف کافی آب در فاصله افطار تا سحر با حفظ فاصله یک تا یک و نیم ساعت پس از افطار نیز توصیه می‌شود. متخصصان مصرف شربت‌های خیلی شیرین و نوشابه‌های گازدار در موقع افطار یا همراه آن را به هیچ وجه توصیه نمی‌کنند، در مقابل توصیه می‌کنند، در فاصله افطار تا سحر از مصرف زیاد تنقلات پرهیز شود و پس از افطار حتما باید از میوه‌های فصل مانند سیب و هندوانه استفاده شود.‌

هندوانه در ماه رمضان فراموش نشود

مصرف ۸تا ۱۲لیوان آب در فاصله افطار تا سحر، استفاده از میوه و سبزیجات و کاهش مصرف مواد قندی از توصیه‌های عمومی پزشکان و متخصصان تغذیه در این ایام است، موضوعی که می‌تواند کمبود آب بدن را به خوبی جبران کند. خوشبختانه در این فصل از ‌سال میوه‌های متنوعی در بازار وجود دارد که صیفی‌جات با حجم بالای آب می‌توانند مکمل خوبی برای رفع تشنگی در طول روز باشند. هندوانه، طالبی، خربزه و خیار از میوه‌هایی است که مصرف آن در فاصله افطار تا سحر به روزه‌داران توصیه می‌شود.

سحری را حذف نکنید

اما سحری یکی از وعده‌های غذایی روزه‌داران در ایام ماه مبارک رمضان است، وعده‌ای که باوجود توصیه پزشکان و متخصصان تغذیه در بسیاری از موارد به آن توجه نمی‌شود. حذف سحری یا پرخوری در این وعده، مشکل اصلی بیشتر روزه‌داران است. مشکلی که به گفته پزشکان و متخصصان تغذیه، سلامت فرد روزه‌دار را به مخاطره می‌اندازد.

با توجه به طولانی‌بودن ساعت‌های روزه‌داری در ماه رمضان ، توصیه می‌شود که به هیچ‌وجه وعده سحر حذف نشود چراکه نخوردن سحری، منجر به افت قندخون، سردرد و سرگیجه می‌شود و در درازمدت آسیب‌های بیشتری به بدن وارد می‌کند. هنگام سحر باید از خوردن غذای چرب خودداری شود، پرخوری هنگام سحر از احساس تشنگی نمی‌کاهد. مصرف غذا در وعده سحر و افطار باید به‌گونه‌ای باشد که هیچگاه احساس سیری کامل نشود، همچنین باید از مصرف زیاد چای در سحر خودداری کرد.

با تلخی دهان چه کنیم؟

یکی از مهم‌ترین نشانه های روزه‌داران در ماه رمضان ، تلخ کامی و بوی بد دهان است. به‌همین خاطر به روزه‌داران توصیه می‌شود در وعده افطار، مصرف مرکبات و نوشیدن آب پرتقال یا آب‌لیمو را که منجر به تولید بیشتر بزاق و شسته شدن طعم تلخ دهان در طول روز می‌شود، فراموش نکنند.

برخی از توصیه های تغذیه ای برای ماه رمضان

• بهتر است در ماه رمضان  افطار را با چای کمرنگ ولرم (عدم مصرف چای یا نوشیدنی داغ یا آب بسیار سرد) و یک عدد خرما شروع کرد.
• لبنیات مانند پنیر، گردو از مواد غذایی ادامه دهنده افطار باشد و سپس با فاصله زمانی دیگری از غذاهای اصلی دیگر (بعنوان وعده شام) استفاده شود.
• توصیه می شود که میوه جات و سبزیجات مانند سالاد نیز در فاصله بین افطار تا سحر استفاده شود.
• از مصرف زولبیا، بامیه و سایر شیرینی جات یا غذاها و حلیم های حاوی روغن زیاد باید خودداری کردو زولبیا بامیه حتماً از شیرینی فروشی های معتبر که وضعیت بهداشتی مطمئنی دارند خریداری شود و از فروشندگان دوره گرد یا سایر مغازه ها تهیه نشود.

• در صورت استفاده از آش، بهتر است میزان روغن و حبوبات در آن زیاد نباشد. کله پاچه، سیرابی و شیردان توصیه نمی شود چون بسیار چرب است و موجب تشنگی نیز می شود.
• در هنگام افطار یا سحر از مصرف غذاهای خیلی داغ یا شور یا شیرین خودداری شود.
• از مغزهای گیاهی (مانند گردو یا پسته یا بادام یا فندق) بصورت خام ( و نه شور) در حد منطقی می توان مصرف کرد.
• مصرف چای زیاد در وعده سحر توصیه نمی شود چون دفع ادرار را زیاد می کند و بهتر است مصرف چای در طول ساعات افطار تا سحر توزیع گردد.
• مصرف سبزیجات و نوشیدن مایعات کافی در بین افطار تا سحر می تواند در برطرف کردن حس تشنگی در ساعات روزه داری بسیار تأثیر داشته باشد.
• از بین نوشیدنی ها، دوغ های خانگی توصیه می شود اما دوغ های غیرخانگی چون نمک دارند باید محدود شوند، همچنین آب میوه خانگی نیز مناسب است.
• در رابطه با تغذیه در ماه رمضان باید از پرخوری و تعجیل در غذاخوردن در وعده سحر باید خودداری شود و همچنین در افطار نباید با غذاها یا خورشت های چرب روزه را افطار کرد.
• بهتر است بجای قند و شکر از خرما استفاده شود. اما مقدار زیاد آن می تواند چاق کننده باشد (هر ۳ عدد خرما حدود ۶۰ کیلوکالری انرژی دارد)

نبض ما– گردآوری

منابع

فرارو، باشگاه خبرنگاران، سلامتی