علائم آریتمی های خطرناک قلبی

آریتمی قلبی زمانی ایجاد می شود که جریان تپشی که ضربان قلب را هماهنگ می کند به درستی کار نکند و این باعث می شود که قلب ما سریع تر و یا آهسته تر و یا نامنظم تر بزند.

نبض ما– آریتمی قلبی ممکن است علائم و نشانه های ناخوشایند و حتی تهدید کننده ای را برای زندگی ایجاد کنند از آنجائیکه آریتمی های قلبی ناراحت کننده اغلب بدتر میشود شما باید با اتخاذ شیوه ی زندگی سالم خطر آریتمی ها را کاهش دهید.

علائم آریتمی قلبی

آریتمی قلبی ممکن است هیچ علامت و نشانه ای ایجاد نکنند و همین طور علامت و نشانه های قابل توجه هم لزوماً به این معنی نیست که شما یک مشکل جدی دارید.

علائم قابل توجه آریتمی قلبی عبارتند از:

• ضربان قلب مسابقه (تاکی کاردی)
• ضربان قلب اهسته (برادی کاردی)
• درد قفسه سینه
• تنگی نفس
• تعریق
• سرگیجه
• غش کردن و خستگی

زمان مراجعه به پزشک

آریتمی ها ممکن است موجب یک ضربان قلب اضافی یا احساس ناراحتی شوند و یا حتی ممکن است احساس کنید که ضربان قلب شما خیلی اهسته یا خیلی سریع می زند.

علاوه بر این علائم، علائم دیگری وجود دارند از قبیل :

• تنگی نفس
• خستگی
• سرگیجه
•  درد و ناراحتی قفسه سینه

اگر به طور ناگهانی یا به طور غالب هر کدام از این علائم را در زمانی که انتظار نداشتید احساس کردید از خدمات فوری  پزشکی استفاده کنید.

علت آریتمی قلبی

– حمله قلبی که در حال حاضر اتفاق می افتد

– اسکار بافت قلب ناشی از یک حمله قلبی قبلی

– تغییرات ساختمان قلب ازقبیل کاردیومیوپاتی

– عروق مسدود شده در قلب شما (بیماری عروق کرونر)

– فشارخون بالا، شش غده تیروئید پرکار (پرکاری تیروئید)

– غده تیروئید ضعیف (کم کاری کاری تیروئید)

– کشیدن سیگار

– مصرف پیش از حد الکل یا کافئینچ

– استعمال مواد مخدر

– دیابت

– ژنتیک

– وقفه تنفسی در خواب

– استرس

– دارو ها و مکمل های غذایی ازجمله داروهای آلرژی و سرماخوردگی بدون تجویز

ضربان قلب نرمال چیست؟

قلب ما از چهار حفره تشکیل شده است. دوحفره در بالا دهلیز نام دارد و دو حفره در پائین بطن نام دارد. ریتم و ضربان قلب به طور طبیعی توسط یک ضربان ساز طبیعی بنام گره سینوسی- دهلیزی واقع در دهلیز راست کنترل می شود.

این گره به طور خودکار امواجی را ایجاد می کند که  ضربان قلب  شروع می شود. این امواج از دهلیز ها می گذرند و باعث می شوند خون به درون بطن ها پمپ شود.

امواج الکتریکی از دهلیزها به خوشه ای از سلول ها می رسد که گره دهلیزی- بطنی یاAV node نامیده می شود این گره راهی برای عبور ایمپالس ها از دهلیز ها به بطن ها است. گره یAV سیگنال ها را قبل از رسیدن به بطن ها به تاخیر می اندازد این تاخیر اجازه می دهد که بطن ها پر شود.

زمانی که امواج به بطن ها رسیدند، منقبض می شوند و خون را به ریه ها و تمام بدن می رسانند. در یک قلب سالم این پروژه به آرامی انجام می شود در  نتیجه ضربان قلب آرام آرام به میزان ۶۰الی۱۰۰ضربه در دقیقه می رسد.

انواع آریتمی قلبی

پزشکان انواع آریتمی ها را براساس سرعت  ضربان قلب نامگذاری می کنند :

۱-تاکی کاردی: یک ضربان قلب سریع است که قلب در حالت استراحت بیش از ۱۰۰ ضربه در دقیقه می زند.

۲-برادی کاردی: یک ضربان قلب آهسته است که قلب در حالت استراحت کمتر از ۶۰ ضربه در دقیقه می زند.

همه تاکی کاردی ها و برادی کاردی ها به این معنی نیست که شما بیماری قلبی دارید برای مثال در طول ورزش این نرمال است که ضربان قلب شما افزایش یابد و به معنی بیماری نیست و یا در طول خواب و زمان های استراحت عمیق ضربان قلب شما آهسته می زند.

تاکی کاردی دهلیزی

۱-فیبریلاسیون دهلیزی: فیبریلاسیون دهلیزی یک ضربان قلب سریع است که توسط سیگنال های نامنظم در دهلیز بوجود می آید که این سیگنالها باعث یک انقباض سریع ِغیر قابل هماهنگ و ضعیف در دهلیزها میشوند چون در این حالت سیگنال های نامنظم و بی قاعده ای به گره ی AV میرسد معمولا باعث میشوند ریتمی سریع و بی نظمی در بطن ها هم  بوجود بیاید.

فیبریلاسیون دهلیزی ممکن است موقت باشد اما بعضی از آنها تا زمانیکه تحت درمان قرار نگیرند پایان نمی یابند. فیبریلاسیون دهلیزی ممکن است باعث عوارض جدی از قبیل سکته مغزی شود زیرا خون درون دهلیزها میماند و احتمال لخته وجود دارد.

۲-لرزش دهلیزی: لرزش دهلیزی شبیه فیبریلاسون دهلیزی است با این تفاوت که ضربان قلب در فلاتر دهلیزی سازمان دهی شده تر و ایمپالس های الکتریکی ریتمیک تر است.

۳-تاکیکاردی فوق بطنی: تاکی کاردی فوق بطنی واژه گسترده ای است و شامل انواع زیادی از منشا آریتمی های بطن در دهلیز یا گره AVاست.

۴-سندروم  وولف -پارکینسون -وایت: این سندروم یک نوع تاکی کاردی فوق بطنی است که در آن یک مسیر اضافی بین دهلیز و بطن وجود دارد که در هنگام تولد ظاهر می شود. این مسیر اضافه باعث می شود، سیگنال ها بدون عبور از گره یAVبه بطن برسند و باعث می شود اتصال کوتاه تر شده و ضربان قلب سریعتر شود.

تاکی کاردی در بطن

۱-تاکی کاردی بطنی: تاکی کاردی بطنی یک ضربان قلب سریع و منظم و با قاعده است که با سیگنال های الکتریکی غیر طبیعی در بطن ها ایجاد میشود این ضربان قلب سریع اجازه نمیدهد که بطن ها پرشده و به طور موثر منقبض شود.تاکی کاردی بطنی می تواند جز اورژانس های پزشکی باشد و بدون تسریع درمانی میتواند منجر به فیبریلاسیون بطنی شود .

۲-فیبریلاسیون بطنی: یک نوع آریتمی قلبی است که می تواند مرگبار باشد.این حالت باعث میشود بطن ها به جای پمپاژخون بی فائده به ارتعاش در بیایند بدون یک ضربان قلب موثر و فشارخون افت کند.

همچنین جریان خون به ارگان های حیاتی کاهش پیدا کند. یک فرد مبتلا به فیبریلاسیون بطنی درعرض چند ثانیه دچار سنکوپ می شود و غش می کند و به زودی تنفس نخواهد داشت.

اگر این اتفاق افتاد این مراحل را دنبال کنید:

– باشماره 115 یا هر شماره اضطراری در منطقه ی خود تماس بگیرید.

– اگر در آن  نزدیکی شخصی که به CPR(احیای قلبی -ریوی ) آشنا باشد وجود ندارد CPRدستی انجام دهید وبا سرعت ۱۰۰تا ۱۲۰مرتبه در دقیقه مرکز  قفسه سینه ی فرد را به شدت فشار دهید تا امدادگران برسند. شما نیازی به دادن تنفس ندارید.

– اگر در نزدیکی شما شخصی  وجود دارد که به CPR آشنا است در صورت لزوم می توانید از او کمک بگیرید زیرا میتواند به حفظ جریان خون کمک کند.

– یکسری دستگاه های دفیبریلاتور خارجی و قابل حمل وجود دارند که اتومات هستند و نیازی به آموزش برای استفاده از این دستگاه وجود ندارد بلکه آنها برنامه ریزی شده هستند و خودکار عمل می کنند. برای دادن شوک الکتریکی از آنها استفاده میشود. این دستگاه ها در هواپیما و مراکزخرید و ماشین های پلیس وجود دارند و حتی میتوان آن ها را برای خانه هم خریداری کرد.

برادی کاردی- یک ضربان قلب آهسته

داروهای خاصی که برای درمان بعضی از بیماری ها مانند فشارخون بالا استفاده میکنیم هم میتواند باعث کاهش ضربان قلب شود با این حال اگر ضربان قلب آهسته دارید و قلب شما خون کافی را پمپ نمیکند ممکن است یکی از انواع برادی کاردی را داشته باشید:

۱-سندروم سینوس بیمار: در این حالت گره سینوسی که مسئول تنظیم ضربان قلب شما است ایمپالس ها را به طور مناسب نمی فرستد و این ممکن است باعث کاهش ضربان قلب شما شود. سندروم سینوس بیمار میتواند ناشی از وجود بک اختلال در نزدیکی گره سینوسی باشد که باعث کاهش اختلال یا مسدود شدن حرکت امواج میشود .

۲-انسداد در هدایت: یک انسداد در راه های الکتریکی قلب ما در گره ی AV که بین دهلیز و بطن قرار گرفته است باعث کند شدن ضربان قلب میشود اگر سیگنال هایی  که به  گره ی AV میرسد مسدود شود سلول های خاصی در گره AV یا بطن ها یک ضربان قلب به طور مداوم هرچند کند تر را ایجاد میکنند .

عوامل خطر آریتمی قلبی

۱-بیماریهای قلبی مادرزادی

۲-فشارخون بالا

۳–نوشیدن بیش از حد الکل

۴–تنگی نفس انسدادی در خواب

۵-مشکلات تیروئیدی:

مانند کم کاری یا پرکاری غده تیروئید: خطر ابتلا به بیماری های عروق کرونر را افزایش می دهد و باعث می شود دیواره های بطن چپ ضخیم و سفت شود.

۶-دیابت :

ریسک ابتلا به فشارخون بالا و بیماری های عروق کرونر افزایش می یابد

۷-داروها و مکمل ها:

بعضی از داروهای سرفه و سرماخوردگی بدون نسخه و بعضی از داروهای تجویزی

۸-عدم تعادل الکترولیت ها:

مواد موجود در خون مانند پتاسیم ,سدیم ,کلسیم و منیزیم را الکترولیت می نامیم که به شروع ضربان الکتریکی در قلب کمک می کند و با بالا و پائین رفتن غلظت این ها در خون ایمپالس های الکتریکی قلب تحت تاثیر قرار  می گیرد و به ایجاد آریتمی ها کمک می کند.

۹-مصرف کافئین یا نیکوتین:

اینها باعث افزایش ضربان قلب و در نتیجه آریتمی قلبی میشوند. داروهایی مانند امفتامین و کوکائین به شدت بر قلب تاثیر می گذارند و منجر به انواع آریتمی ها و مرگ ناگهانی میشوند.

۱۰-بیماری های قلبی

• بیماری های عروق کرونر
• شریان های قلب تنگ شده
• حمله قلبی
• دریچه های غیر طبیعی قلب
• نارسایی قلب
• کاردیومیوپاتی
• سایر مشکلات قلبی و جراحی قلب قبلی

عوارض جانبی آریتمی قلبی

۱-سکته مغزی

زمانی که قلب شما از شدت تپش می لرزد این باعث می شود، نتواند خون را به درستی پمپ کند و خون در قلب جمع می شود. این امر باعث ایجاد لخته شده که اگر این لخته کنده شود و می تواند از قلب توسط جریان خون به مغز برود و باعث بسته شدن رگ های مغز و سکته مغزی شود.

بعضی از دارو ها مانند تخلیه کننده های خون باعث کاهش خطر سکته های مغزی و آسیب به سایر اندام ها میشود.

۲-نارسایی قلبی

اگر قلب به مدت طولانی غیر موثر پمپ کند منجر به برادی کاردی یا  تاکی کاردی میشود که در نتیجه ی آن نارسایی قلب بوجود می آید .در این حالت کنترل میزان آریتمی ها عملکرد قلب را بهبود میبخشد.

پیشگیری از آریتمی قلبی

برای پیشگیری از آریتمی قلبی باید روش زندگی سالم قلب داشته باشید که شامل موارد زیر است:

• خوردن مواد غذایی سالم مناسب قلب
• افزایش فعالیت بدنی
• اجتناب از  کشیدن سیگار
• نگه داشتن وزن در محدوده نرمال
• محدودکردن یا اجتناب از مصرف کافئین و الکل
• کاهش استرس

استفاده از داروهای بدون نسخه با احتیاط زیرا بعضی از داروهای سرماخوردگی و ضدسرفه حاوی محرک هایی هستند که موجب افزایش ضربان قلب میشود.

نبض ما– مترجم : دکتر وحیده معین