همه آنچه باید درباره هپاتیت B بدانید
هپاتیت B عفونت شدیدی است که توسط ویروس HBV بوجود می آید. این بیماری معمولا بین ۱ تا ۴ ماه پس از عفونت نمایان می شود با این تفاوت که شما می توانید علائم عفونت را تقریبا ۲ هفته پس از عفونت ببینید.
نبض ما– اکثر بزرگسالانی مبتلا به هپاتیت B حتی اگر علائم و نشانه هایی شدید و خطرناکی داشته باشند، کاملا بهبود یافته اند. در نوزادان و کودکان احتمال بیشتری وجود دارد که به عفونت هپاتیت ب مزمن (طولانی مدت) مبتلا شوند.
در بعضی از افراد مزمن شدن عفونت هپاتیت B بدین معنی است که این بیماری بیش از ۶ ماه طول کشیده است. ابتلا به هپاتیت B مزمن احتمال ابتلا به نارسایی کبدی پیشرفته را افزایش می دهد، سرطان کبد یا سیروز وضعیتی است که دائما به کبد شما آسیب می رسد.
واکسنی وجود دارد که از هپاتیت نوع B پیشگیری می کند اما در صورت ابتلا به این عفونت واکسن اثری برای شما نخواهد گذاشت. اگر شما عفونت کرده اید باید احتیاط ها و مراقبت های لازم که از شیوع و انتقال این ویروس جلوگیری می کند را رعایت کنید.
علائم هپاتیت ب
علائم و نشانه های هپاتیت نوع B از خفیف تا مزمن و شدید طبقه بندی می شود. این بیماری معمولا بین ۱ تا ۴ ماه پس از عفونت نمایان می شود با این تفاوت که شما می توانید علائم عفونت را تقریبا ۲ هفته پس از عفونت ببینید. معمولا کودکان ممکن است هیچ گونه علائمی نداشته باشند.
علائم و نشانه های هپاتیت ب عبارتند از:
- درد شکمی
- تیرگی و یا بوی بد ادرار
- تب
- درد مفاصل
- کاهش اشتها
- حالت تهوع و استفراغ
- ضعف و خستگی مفرط
- زردی پوست و سفیدی چشم (یرقان)
چه موقع باید به پزشک مراجعه کنید
در صورتی که شما آگاه هستید که در معرض هپاتیت نوع B قرار گرفته اید، فورا با پزشک خود تماس بگیرید. درمان پیشگیرانه ممکن است احتمال عفونت را کاهش دهد اگر شما حداکثر ۲۴ ساعت پس از عفونت درمان پیشگیرانه را شروع کنید. اگر شما فکر می کنید که علائم و نشانه های این بیماری را دارید، با پزشک خود تماس بگیرید.
علل ابتلا به هپاتیت ب
عفونت هپاتیت B به علت ویرروس HBV بوجود می آید. این ویروس از فردی به فرد دیگر از طریق خون، اسپرم و یا دیگر مایعات بدن انتقال می یابد. این ویروس از طریق عطسه یا سرفه انتقال داده نمی شود.
راههای عمومی انتقال HBV عبارتند از:
رابطه جنسی
ممکن است در صورت رابطه جنسی محافظت نشده با فرد بیمار، به هپاتیت B مبتلا شوید. اگر خون فرد بیمار، بزاق، اسپرم و یا ترشحات واژن به بدن شما وارد شود، این ویروس به شما منتقل می شود.
مادر به فرزند
زنان بارداری که به هپاتیت B مبتلا هستند، این ویروس را در حین تولد به فرزندانشان انتقال می دهند. گرچه در خیلی از موارد نوزادی که تازه متولد شده در برابر عفونت مقاوم می شود. اگر شما باردار هستید و یا قصد باردار شدن دارید با پزشک خود مشورت کنید.
سوزن های مشترک
هپاتیت نوع B به راحتی از طریق سوزن ها و سرنگ های آلوده به این ویروس منتقل می شود. به اشتراک قرار دادن لوازم جانبی دارو های تزریقی احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد.
زخم شدن تصادفی بدن با یک سوزن آلوده
هپاتیت B برای کارکنانی که در مراکز سلامت و درمان کار می کنند و هر فردی که در تماس با خون انسان است نگران کننده است.
انواع هپاتیت ب
عفونت هپاتیت B ممکن است حاد و یا مزمن باشد.
عفونت هپاتیت حاد ب
عفونت هپاتیت B حاد کمتر از ۶ ادامه می یابد. سیستم ایمنی بدن شما ممکن است، هپاتیت B حاد را از بدن تان دفع کند و شما پس از چند ماه به بهبودی کامل می رسید. بیشتر افرادی که دچار این هپاتیت شده اند بویژه بزرگسالان از نوع عفونت حاد بوده، اما ممکن است به عفونت مزمن تبدیل شود.
عفونت مزمن هپاتیت B
عفونت مزمن هپاتیت B بیش از ۶ ماه طول می کشید و ماندگاری بیشتری دارد. این زمان طولانی به این علت است که سیستم ایمنی شما نمی تواند با این عفونت مقابله کند. عفونت مزمن هپاتیت B ممکن است یک عمر همراه بیمار باشد که در نهایت باعث بیماری جدی نظیر سیروز و سرطان کبد شود.
هر چقدر که فرد مبتلا به هپاتیت B جوان تر باشد، بویژه در نوزادان و کودکان زیر ۵ سال احتمال بیشتری وجود دارد که عفونت حاد تبدیل به مزمن شود. عفونت مزمن ممکن است برای دهه ها ناشناس باقی بماند تا زمانی که فرد بیمار دچار بیماری کبدی نظیر سرطان کبد شود.
عواملی که احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد
- رابطه جنسی محافظت نشده با چندین نفر و یا با فردی مبتلا به این بیماریست داشته باشید.
- به اشتراک قرار دادن سوزن ها و داروهای تزریقی
- ارتباط جنسی مرد با مرد
- زندگی با فردی که مبتلا به عفونت هپاتیت مزمن است.
- نوزاد متولد شده از مادر بیمار
- داشتن شغلی که ارتباط نزدیک با خون انسان دارد.
- سفر به مناطقی که آمار بیشتری از هپاتیت B نظیر آسیا، مجموع جزایر اقیانوس آرام، آفریقا و اروپا دارند.
پیشگیری از هپاتیت ب
معمولا واکسن هپاتیت B در طی ۶ ماه، ۳ الی ۴ بار تزریق می شود. شما از طریق واکسیناسیون دچار هپاتیت B نخواهید شد. واکسن هپاتیت B برای افراد زیر توصیه می شود.
– نوزادان
– کودکان و بزرگسالانی که در زمان کودکی واکسینه نشده اند.
– افرادی که در مرکز های توانبخشی زندگی و یا کار می کنند.
– افرادی که در کنار فرد مبتلا به هپاتیت B زندگی می کنند.
– کارکنان مراکز سلامت و درمان و اورژانس و دیگر افرادی که با خون در تماس هستند.
– هر فردی که ناقل عفونت از طریق رابطه جنسی است.
– رابطه ی جنسی مرد با مرد
– افرادی که با چندین نفر رابطه جنسی دارند.
– شریک جنسی فردی که به هپاتیت B مبتلاست.
– افرادی که دارو های غیر قانونی را تزریق می کنند و یا از سوزن و سرنگ های مشترک استفاده می کنند.
– افرادی که به بیماری کبدی مزمن مبتلا هستند.
– افرادی که در مرحله ی پایانی بیماری کبدی هستند.
– مسافرین که قصد سفر به مناطقی دارند که بیشترین آمار هپاتیت B را در جهان دارند.
اقدامات لازم برای جلوگیری از ابتلا به هپاتیت ب
وضعیت هپاتیت شریک جنسی خود را بدانید. به هیچ عنوان رابطه ی جنسی محافظت نشده برقرار نکنید مگر از سلامتی شریک جنسی تان مطمئن شده باشید.
در هر زمان که رابطه جنسی دارید از کاندوم لاتکس یا پلی اورتان جدید استفاده کنید. بخاطر بیاورید که گرچه استفاده از کاندوم ریسک ابتلا به هپاتیت B را کاهش می دهد، اما کاملا ریسک مبتلا شدن به این بیماری را از بین نمی برد. از دارو های غیر قانونی استفاده نکنید. اگر شما نمی توانید استفاده از این دارو ها را کنار بگذارید، در هر بار استفاده از سوزن استریل شده استفاده کنید.
واکسن هپاتیت B را قبل از سفر بزنید. اگر شما منطقه ای سفر می کنید که این بیماری شایع است در آن محل، قبل از سفر از پزشک خود واکسن این بیماری را درخواست کنید. معمولا واکسن هپاتیت B بطور متوالی در ۶ ماه طی ۳ مرتبه تزریق انجام می شود.
به هنگام خالکوبی و سوراخ کردن بدن موارد بهداشتی را کاملا رعایت کنید. اگر شما قصد خالکوبی یا سوراخ کردن دارید به مراکز معتبر بروید. در ارتباط با نحوه ی تمیز کردن ابزارآلات پرس و جو کنید. مطمئن شوید تا کارکنان از سرنگ های تمیز استفاده می کنند. اگر کارکنان آنجا پاسخگو نیستند به سراغ مراکز دیگر بروید.
درمان و پیشگیری پس از قرار گرفتن در معرض عفونت هپاتیت B
اگر شما می دانید که در معرض ویروس هپاتیت B قرار گرفته اید و مطمئن نیستید که از قبل واکسن زده اید یا خیر، سریعا با پزشک خود تماس بگیرید.
تزریق ایمونوگلوبولین (پادتن) پس از ۱۲ ساعت بعد از قرار گیری در معرض ویروس ممکن است از ابتلا به هپاتیت B در شما جلوگیری کند. چون این روش درمانی در برابر ویروس از شما به مدت کوتاهی محافظت می کند، شما باید در صورت عدم واکسن قبلی، واکسن هپاتیت B را همزمان با ایمونوگلوبولین تزریق کنید.
درمان عفونت حاد هپاتیت ب
اگر پزشک شما عفونت حاد هپاتیت B را در شما تایید کرد بدین معنی است که بیماری شما بمدت کوتاهی طول می کشد و خودبه خود از بین می رود، شما نیازی به درمان خاصی ندارید.
پزشک استراحت کردن، تغذیه مناسب و مصرف مقدار زیادی مایعات را به شما توصیه می کند. در موارد بحرانی و شدید دارو های ضد ویروسی و یا بستری در بیمارستان لازم است تا از عوارض و پیشرفت بیماری جلوگیری شود.
درمان عفونت مزمن هپاتیت B
بیشتر افرادی که به عفونت مزمن هپاتیت B مبتلا هستند، تا آخر عمرشان نیاز به درمان دارند. روش درمانی در این وضعیت به نحوی است که از ابتلا به بیماری های کبدی جلوگیری کرده و از انتقال و شیوع این بیماری به دیگران جلوگیری شود. درمان هپاتیت B مزمن ممکن است شامل موارد زیر باشد:
دارو های ضد ویروسی
دارو های ضد ویروسی با ویروس ها مقابله کرده و از سرعت آسیب رسانی ویروس به کبد می کاهد.این داروها خوراکی هستند. با پزشک خود مشورت کنید تا مناسب ترین دارو برای شما اتخاذ شود. دارو های ضد ویروس عبارتند از:
- انتکاویر
- تنوفوویر
- لامیوودین
- ادفوویر
- تلبیوودین
تزریق اینترفرون
اینترفرون آلفا-۲b (اینترون A) ماده ای ساخته شده است که توسط بدن تولید شده تا با عفونت مقابله کند. این ماده عمدتا برای جوانانی که مبتلا به این بیماری هستند و قصد درمان بلند مدت ندارند استفاده می شود.
همچنین در زنانی که پس از چند سال قصد باردار شدن دارند بعد از تکمیل یک دوره درمان محدود، استفاده می شود. اینترفرون نباید در طی بارداری استفاده شود. عوارض جانبی اینترفرون عبارتند از:
- حالت تهوع
- استفراغ
- مشکلات تنفسی
- افسردگی
پیوند کبد
اگر کبد شما آسیب شدیدی دیده باشد، پیوند کبد ممکن است راه کاری برای حل مشکل شما محسوب شود. در طی پیوند کبد، جراح کبد آسیب دیده ی شما را برداشته و با کبدی سالم جایگزین می کند. اکثر کبد های پیوندی از اهدا کننده های فوت شده ای گرفته می شود که کبد شان را اهدا کرده اند.
نبض ما– محمد مهدی مغازه ای
منبع:
www.mayoclinic.org
