نحوه انجام اسکن مجاری اشکی چگونه است؟
اسکن مجاری اشکی روشی است در پزشکی هسته ای که در آن با استفاده از یک ماده رادیو اکتیو کم ضرر سیستم تخلیه اشک مورد بررسی قرار می گیرد.
نبض ما– در این مطلب به نحوه انجام اسکن مجاری اشکی و آمادگی های مورد نیاز برای اسکن می پردازیم.
کار غدد اشکی چیست؟
در یک سیستم تخلیه اشک سالم، اشک تولید شده توسط غدد اشکی از طریق دو سوراخ که در گوشه های داخلی لبه دو پلک بالا و پایین قرار دارند، وارد کانالیکول های فوقانی و تحتانی، سپس وارد کانالیکول مشترک و بعد ار آن وارد ساک اشکی می گردد.
محتویات ساک اشکی به مجرای نازولاکریمال تخلیه می شود. این مجرا، اشک را به سوراخ بینی تخلیه می کند.
اختلال سیستم تخلیه اشک منجر به اشک ریزش بیش از حد می گردد که می تواند یکطرفه یا دو طرفه باشد.
لازم به ذکر است که اشک ریزش بیش از حد سه علت اصلی دارد:
– تولید بیش از حد اشک ناشی از عفونت یا التهاب چشم
– اختلال در جریان اشک که ممکن است ناشی از برگشتن پلک به داخل یا خارج (به علت تراخم) یا اختلالات نورولوژیک مثل فلج عصب صورت یا بیماری به نام میاستنی گراو باشد.
– اختلال در تخلیه اشک به بینی که می تواند ناشی از انسداد کانالیکولها به دنبال عفونت و التهاب چشم، انسداد سوراخهای لبه پلکها، التهاب ساک و مجرای اشکی، اختلال عمل پمپاژ ساک اشکی و انسداد مجرای نازولاکریمال باشد.
در چه مواردی اسکن مجاری اشکی انجام نمی شود:
- افرادی که عفونت حاد چشم دارند
- در خانم های باردار
لازم به ذکر است که با توجه به دوز بسیار کم دارو در خانمهای شیرده امکان انجام تست وجود دارد و نیازی به قطع شیردهی بعد از انجام تست نیست.
نحوه انجام اسکن مجاری اشکی
از بیمار می خواهیم که قبل از انجام اسکن، صورت و چشمها را کمی شستشو دهد و بینی خود را تخلیه کند. بیمار روی صندلی نشسته سر خود را کمی به عقب متمایل می کند و با استفاده از دو گاز که در زیر دو چشم قرار می دهد از سرازیر شدن اشک به روی گونه های خود جلوگیری می کند.
با استفاده از قطره چکان در هر چشم یک قطره از ماده رادیواکتیو ریخته می شود. بعد از آن بیمار روبروی دوربین دستگاه نشسته بینی خود را روی آن قرار می دهد. تا بیست دقیقه هر پنج دقیقه تصویربرداری انجام می شود.
بعد از بیست دقیقه در صورتی که رادیو دارو وارد بینی نشده باشد، از بیمار خواسته می شود که بینی خود را با فشار تخلیه کند و گوشه چشم (روی قسمتی از ساک اشکی که پوشش استخوانی ندارد) را ماساژ دهد و مجددا” تصویربرداری انجام می شود.
بعد از اتمام کار تصاویر توسط متخصص پزشکی هسته ای بررسی شده و در صورت وجود انسداد محل آن تعیین می گردد. انسداد سیستم تخلیه اشک می تواند سه نوع باشد:
- قبل از ساک اشکی
- در محل اتصال ساک و مجرای اشکی
- داخل مجرای اشکی
برای انجام تست چه آمادگی هایی لازم است؟
برای انجام این اسکن آمادگی خاصی لازم نیست.
بعد از انجام اسکن مجاری اشکی چه مواردی باید رعایت گردد:
– داروی مورد استفاده بسیار جزیی و کم خطر است.
– نیازی به رعایت فاصله با دیگران نیست.
– بیمار می تواند فعالیت روزمره خود را از سر گیرد.
– قطره ای که در چشم ریخته می شود اختلال در بینایی ایجاد نمی کند و بیمار می تواند به راحتی رانندگی کند.
