جراحی لیزیک چشم چیست و چرا انجام می شود؟
این روزها عمل جراحی لیزیک چشم بسیار شناخته شده است و جالب تر آن که این عمل لیزر بیشترین کاربرد درمانی لیزر را دارد و از آن برای اصلاح مشکلات بینایی استفاده می‌شود. عمل لیزر در کراتومیلوسیس که به اختصار به صورت لیزیک شناخته می‌شود جایگزینی برای عینک یا لنزهای تماسی محسوب می‌شود.
جراحی لیزیک چشم چیست؟
در زمان جراحی لیزیک، نوع ویژه ای از لیزر برشی برای تغییر دقیق شکل بافت شفاف گنبدی جلوی چشم (قرنیه) برای بهبود بینایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در چشم‌هایی که بینایی طبیعی دارند، قرنیه نور را به شکل دقیقی در شبکیه واقع در پشت چشم منعکس می‌کند. اما در افرادی که دچار نزدیک بینی، دوربینی یا اختلال آسیتگماتیسم هستند، نور به شکل نامناسبی منعکس می‌شود، موضوعی که به تار شدن بینایی فرد منتهی می‌شود.
عینک یا لنزهای تماسی می‌توانند به اصلاح عیوب بینایی کمک کنند، اما تغییر شکل قرنیه نیز می‌تواند سلامت را به بینایی افراد باز گرداند.
چرا از عمل لیزیک استفاده می شود؟
جراحی لیزیک می‌تواند مشکلات بینایی زیر را برطرف کند:
۱-نزدیک بینی
زمانی که کره چشم بزرگتر از حد نرمال باشد یا زمانی که قرنیه بیش از حد منحنی باشد، امواج نور در جلوی شبکیه متمرکز می‌شوند و دیدن فواصل دور به سختی ممکن می‌شود. در این حالت فرد اجسام نزدیک را به وضوح مشاهده می‌کند اما اجسام دور از خود را نمی تواند به همان وضوح مشاهده کند.
۲-دوربینی
زمانی که کره چشم کوچکتر از اندازه طبیعی باشد یا قرنیه بیش از حد مسطح باشد، نور در پشت شبکیه متمرکز می‌شود. این موضوع باعث می‌شود دیدن فواصل نزدیک برای فرد دشوار شود و فرد فواصل نزدیک را به صورت تار مشاهده کند.
۳-آستیگماتیسم
زمانی که قرنیه به شکل غیر یکنواختی منحنی یا مسطح می‌شود، نتیجه آستیگمات شدن چشم فرد است، موضوعی که تمرکز بینایی دور و نزدیک را دچار مشکل می‌کند.
اگر عمل لیزیک را برای مشکل چشم خود در نظر دارید، احتمالا در حال حاضر مجبور به استفاده از لنزهای تماسی یا عینک هستید. در این صورت باید با پزشک خود مشورت کنید تا بدین ترتیب روش لیزیک یا روال‌های درمانی مشابه دیگر را برای تغییر بینایی خود انتخاب کنید.
خطرات عمل لیزیک چشم
مشکلاتی که به از دست رفتن بینایی در عمل لیزیک چشم منجر می‌شوند بسیار نادر هستند. اما آثار جانبی مشخصی در عمل جراحی لیزیک وجود دارند. این آثار جانبی بیشتر برای چشم‌های خشک رخ می‌دهند و مشکلات بینایی موقتی نظیر خیره شدن بعد از عمل جراحی بسیار رایج هستند.
این مشکلات به طور معمول پس از چند هفته یا چند ماه برطرف می‌شوند و افراد بسیار کمی هستند که پس از عمل لیزیک با مشکلات دائمی روبرو شده اند.
خطرات عمل جراحی لیزیک چشم شامل موارد زیر است:
۱- خشکی چشم
جراحی لیزیک می‌تواند موقتا تولید اشک در چشم را محدود کند. به طور معمول شش ماه اول بعد از جراحی، چشمان بیمار ممکن است بیش از حد خشک شوند. خشکی چشم می‌تواند کیفیت بینایی را کاهش دهد.
در این شرایط پزشک قطره‌های مشخصی را برای رفع خشکی چشم تجویز می‌کند. اگر فرد خشکی شدید در چشمان خود تجربه کند، می‌تواند به انجام روال درمانی دیگری بپردازد که در آن مجراهای اشک باز می‌شوند تا اشک کافی به سطح چشمان فرد برسد.
۲-خیرگی، هاله دیدن یا دوبینی
فرد ممکن است در شب‌های پس از جراحی دچار مشکلات بینایی شود، این مشکلات معمولا چند روز تا چند هفته طول می‌کشند. در این حالت ممکن است حساسیت به نور، خیرگی، هاله دیدن یا دوبینی در فرد رخ دهد.
حتی زمانی که نتایج بینایی طبیعی با استفاده از ابزارهای تست استاندارد اندازه گیری می‌شوند، بینایی فرد در نور کم (نظیر مه یا غروب) می‌تواند به میزان بیشتری نسبت به قبل از جراحی کاهش پیدا کند.
۳-اصلاح بینایی ناکافی
اگر لیزر بافت کمتر از حد نیاز را از سطح چشم فرد حذف کند، فرد قادر به دست یابی به بینایی واضح تر نخواهد بود. اصلاح بینایی ناکافی بیشتر در افرادی رخ می‌دهد که مشکل نزدیک بینی دارند. در این حالت به عمل لیزیک دیگری برای حذف بافت‌های بیشتر نیاز خواهد بود. معمولا عمل بعدی یک سال بعد از عمل اول انجام می‌شود.
۴-اصلاح بینایی بیش از حد
ممکن است لیزر به برداشت بافت بیش از حد از چشمان فرد بپردازد. حل مشکل برداشت بافت بیش از حد دشوار تر از برداشت ناکافی از بافت چشم است.
۵-آستیگماتیسم
آستیگماتیسم می‌تواند به واسطه حذف غیر یکنواخت بافت ایجاد شود. در این حالت فرد ممکن است نیاز به عمل جراحی دیگر یا استفاده از عینک و لنزهای تماسی داشته باشد.
۶-مشکلات لایه برداری
تا شدن یا حذف لایه از جلوی چشم می‌تواند مشکلاتی به همراه داشته باشد، مسائلی نظیر عفونت یا اشک بیش از حد مواردی از این مشکلات هستند. در این حالت ممکن است بیرونی ترین لایه قرنیه در فرآیند بهبود فرد به شکل غیرطبیعی رشد کند.
۷-عود کردن
عود کردن زمانی رخ می‌دهد که بینایی فرد به آرامی به حالت قبلی خود باز می‌گردد. این مشکل در موارد بسیار کمی رخ می‌دهد.
۹-نابینایی یا تغییرات بینایی
به ندرت مشکلات جراحی می‌تواند به نابینایی یا کم بینایی بیانجامد. در موارد نادر ممکن است افراد نتوانند به وضوح گذشته بینایی داشته باشند.
مسائلی که خطرات لیزیک چشم را افزایش می‌دهند
بیماری‌های مختلفی وجود دارند که می‌توانند خطرات جراحی لیزیک چشم را افزایش دهد یا خروجی جراحی را غیرقابل پیش بینی کنند.
در موارد خاصی ممکن است پزشکان استفاده از عمل لیزیک را برای بیمار توصیه نکنند، زیرا در این شرایط عمل می‌تواند خطرات بیشتری به همراه داشته باشد.
خطراتی که در این دسته جای می‌گیرند عبارتند از:
- اختلالات خود ایمنی نظیر آرتریت روماتوئید
- سیستم ایمنی ضعیف شده که ممکن است به واسطه استفاده از داروهای تضعیف سیستم ایمنی یا بیماری HIV رخ دهد.
- تغییرات تازه در بینایی تغییراتی که ممکن است به خاطر درمان دارویی، تغییرات هورمونی، بارداری، شیردهی یا سن رخ دهند.
- التهاب قرنیه، اختلالات پلک، آسیب‌های چشمی یا بیماری‌های چشمی نظیر یووئیت، ویروس تبخال که می‌توانند ناحیه چشم را تحت تاثیر قرار دهند، گلوکوم یا آب مروارید.
عمل لیزیک چشم برای چه کسانی توصیه نمی شود؟
1-بیماری چشمی که موجب نازک شدن و ورم قرنیه می‌شود یا اگر سابقه خانوادگی از این مشکلات وجود دارد.
2-اگر بینایی کلی فرد مناسب است.
3-اگر فرد دچار نزدیک بینی حاد باشد.
4-اگر مردمک‌های بزرگ یا قرنیه‌های باریک داشته باشد.
5-اگر تغییرات چشمی مربوط به سن وجود داشته باشند که بینایی را غیر واضح کرده اند.
6-اگر فرد در ورزش‌هایی شرکت داشته باشد که با ضربه به صورت همراه هستند.
اگر به جراحی لیزیک فکر می‌کنید، با پزشک خود صحبت کنید و سوالات و نگرانی‌های خود را با وی مطرح کنید. پزشک شما را از امکان استفاده از این جراحی یا جراحی‌های مشابه مطلع می‌کند.
