داروهایی برای التیام سوختگی
سوختگی یکی از جراحت های شایع است که بیشتر در کودکان و خانم های خانه دار اتفاق می افتد. سوختگی عبارت است از آسیب شدید پوستی که موجب مرگ سلول ها می شود. سوختگی ها در اثر حرارت خشک با آتش و آهن (اتو) و یا با آب داغ یا بخار آب، رخ می دهد ولی درمان سوختگی ها آن یکسان است.
نبض ما– زهرا کلاهدوز – دکتر داروساز
بیشتر سوختگی ها خود به خود درمان می شوند و نیاز به اقدام درمانی ویژه ای ندارند، ولی گاهی نیاز به اقدامات فوری پزشکی مطرح است تا عواقب جدی بر جای نماند.
سوختگی و اقداماتی که برای انواع سوختگی انجام می شود، عبارتند از:
مطالب مرتبط: آشنایی با سوختگی و داروهای آن
سوختگی های درجه یک
این نوع از سوختگی، سوختگی سطحی پوست هم نامیده می شود و لایه سطحی پوست را تحت تاثیر قرار می دهد.
علائم سوختگی درجه یک عبارتند از: قرمزی، التهاب و تورم خفیف، درد، خشکی و لایه لایه شدن پوست.
این نوع از سوختگی معمولاً طی ۷ تا ۱۰ روز بهبود می یابد.
سوختگی های درجه دو
در این نوع سوختگی علاوه بر علائم مشاهده شده در سوختگی درجه یک با شدت بیشتر، تاول هم ایجاد می شود. که ممکن است این تاول ها باز شوند و ظاهر زخم، خیس و ترشح دار به نظر برسد.
این نوع از سوختگی معمولاً بیش از ۳ هفته برای ترمیم زمان نیاز دارد.
سوختگی های درجه سه
در این نوع سوختگی لایه های مختلف پوست درگیر می شود و بسیار شدید است.
تصور اشتباهی درباره ی سوختگی درجه سه این است که بسیاری از افراد تصور می کنند در این نوع سوختگی درد شدیدی وجود دارد در حالی که ممکن است در این نوع سوختگی به علت آسیب سلول های عصبی، حس درد از بین رفته باشد.
در صورت بروز این نوع سوختگی فوراً با اورژانس تماس بگیرید. این نوع سوختگی را در مجاورت آب قرار ندهید.
در موارد زیر فوراً با اورژانس تماس بگیرید:
- سوختگی ها به لایه های مختلف پوست نفوذ کرده باشد و سطح سوختگی وسیع باشد.
- تغییر حالت پوست به لایه های چرمی و زغالی یا بروز لکه های سفید، قهوه‌ای و سیاه
- بروز تاول های بزرگ و یا خروج ترشحات تیره رنگ و غلیظ.
- سوختگی در ناحیه کف دست، کف پا، صورت و نواحی ژنیتال.
- سوختگی برای نوزاد یا کودک اتفاق بیفتد.
- در صورتی که علائم عفونت (از جمله قرمزی، افزایش درد، التهاب، تب و ترشحات) وجود داشته باشد.
- سوختگی زمانی اتفاق افتاده باشد که نزدیک به زمان تزریق واکسن کزاز بیمار باشد (این واکسن باید هر ۱۰ سال تزریق شود).
- قرمزی و درد بعد از چند ساعت ادامه داشته باشد و احساس درد بدتر شود.
قبل از اقدام درمانی باید:
- فردی که دچار سوختگی شده، از آتش را دور کنیم و از تماس هرچه بیشتر فرد با ماده سوزاننده (آتش، بخار آب، یا سایر مواد) جلوگیری کنیم.
- جواهر آلات، کمربند و لباس های تنگ و سوخته را از فرد دور کنیم (اگر پوشش به پوست چسبیده باشد، پوشش را ببرید).
اقدامات درمانی عمومی برای درمان سوختگی ها
۱- خنک کردن محل سوختگی: محل سوختگی را زیر آب خنک (نه خیلی سرد) نگه دارید یا در یا در آب خنک غوطه ور کنید تا درد آن کاهش یابد.
اگر آب در دسترس‌تان نیست، از کمپرس های خنک استفاده کنید. محل سوختگی را با پوشش استریل، تمیز و غیر چسبنده بپوشانید.
مطالب مرتبط: ایبوپروفن یا بروفن چیست؟
۲- برای تسکین درد از مسکن های استامینوفن (هر ۴ تا ۶ ساعت ۳۲۵ میلی گرم)، ایبوپروفن (۲۰۰ تا ۴۰۰ میلی گرم هر ۴ تا ۶ ساعت) استفاده نمایید (لازم به ذکر است در افراد دیابتی یا نارسایی کلیوی توصیه می شود مسکن ایبوپروفن تجویز نگردد).
۳- از ژل های بی حس کننده مانند لیدوکائین یا آلوئه ورا برای خنک کردن و بی حسی پوست استفاده کنید.
۴- از آنتی بیوتیک های موضعی مثل کرم سیلورسولفادیازین برای پیشگیری و درمان عفونت احتمالی پوست استفاده کنید.
۵- از کره یا پماد (با پایه چرب) روی سوختگی به علت احتمال ایجاد عفونت استفاده نکنید.
کارهایی که هنگام سوختگی نباید انجام دهیم!
۱- از یخ برای خنک کردن محل سوختگی های خود استفاده نکنید! استفاده از یخ موجب کاهش دمای بدن، ایجاد آسیب های بیشتر سطح پوست و همچنین موجب کاهش سرعت ترمیم زخم می گردد.
۲- هرگز از پنبه روی سطح سوختگی استفاده نکنید. الیاف پنبه روی پوست برجای می ماند و احتمال عفونت را افزایش می دهد.
۳- از درمان های خانگی مثل استفاده از کره و تخم مرغ روی پوستی که دچار سوختگی شده بپرهیزید. اثربخشی این روش ها در مطالعات به اثبات نرسیده است.
برای پیشگیری از شوک:
در شرایطی که سوختگی در نواحی غیر از سر، گردن و پا اتفاق افتاده باشد:
- بیمار را به حالت افقی روی زمین بخوابانید.
- پای بیمار را ۳۰ ساتی متر بالاتر از سطح زمین قرار دهید.
- در صورت امکان، ناحیه ای که دچار سوختگی شده بالاتر از قلب بیمار قرار دهید.
- بدن بیمار را با کت یا ملحفه یا پتو بپوشانید.
- زیر سر بیمار بالش قرار ندهید، این کار ممکن است موجب مسدود شدن مجاری تنفسی بیمار شود.
- فردی که دچار سوختگی های ناحیه صورت شده است، به حالت نشسته نگهدارید.
- بیماران دچار سوختگی های شدید و وسیع نیاز به مایع درمانی و اکسیژن دارند که توسط پزشک تجویز می گردد.
مطالب مرتبط: دستورالعمل فوری در درمان سوختگی
داروهای مورد استفاده برای سوختگی
- کرم زینک اکسید این دارو برای سوختگی های خفیف به کار می رود.
- کرم سیلورسولفادیازین این دارو برای پیشگیری و درمان سوختگی های درجه دو و سه به کار می رود.
- مقدار مصرف آن بسته به نیاز بیمار یک تا دو بار در روز روی نواحیه سوختگی به کار می رود.
داروهای موجود در ایران برای سوختگی
- کرم یا پماد یا لوسیون سوختگی حاوی روغن ماهی و زینک اکسید برای سوختگی های خفیف به کار می رود.
- کرم هایی از جمله کالاندولا، کالامین و دکسپانتنول برای کاهش التهاب سوختگی توصیه می گردد.
- پماد بِرناگل (محصول گل دارو) حاوی روغن کنجد بسته به شدت سوختگی (درجه ۱ تا ۳) دو تا چهار بار در روز توصیه می شود.
- کرم لاژکس (محصول باریج اسانس) حاوی عصاره آلوئه ورا، شمعدانی و اسطوخدوس، برای سوختگی های درجه ۱ و ۲ به صورت یکبار در روز مصرف می شود.
می خواستم بدونم آب نمک هم برای سوختگی مفیده آخه بعضیا میگن از آب سرد هم بهتره ولی من شک دارم.
سلام ممنون از مطلب مفیدتون.سایت خیلی خوبی دارید.
بنده اخیرا از یک پماد سوختگی بسیار عالی استفاده نمودم که اسمش پماد ادیب درم بود و خیلی سریع جای سوختگی را هم حتی از بین برد ولی روزانه ۳ تا ۴ بار به جای سوختگی می زدم.
خواستم به دوستانی که مشکل سوختگی دارند این پماد خوب را معرفی کنم البته اینم بگم این پماد به گفته ی سازنده اش کاملا گیاهیه و در داروخانه ها میشه تهیه اش کرد.