عوارض قرص فیناستراید (پروپشیا) در زنان و مردان

فیناستراید دارویی است که به طور معمول برای ریزش مو مورد استفاده قرار می گیرد. عوارض مختلفی برای این دارو عنوان شده است ولی آیا عوارض قرص فیناستراید به همان شدتی است که رسانه ها می گویند؟

فیناستراید یک داروی خوراکی تجویزی است که تحت نام های تجاری پروسکا یا پروپشیا فروخته می شود. این دارو برای درمان بزرگی پروستات و ریزش مو در مردان مورد استفاده قرار می گیرد. مردان زیادی از این دارو برای درمان موفق ریزش موی خود استفاده کرده اند. هرچند که عوارض قرص فیناستراید محل بحث است.

در سال های اخیر تعدادی از رسانه های اصلی در رابطه با عوارض منفی این دارو گزارش هایی داده اند. عوارض قرص فیناستراید می تواند  شامل اختلال عملکرد جنسی، اختلال های شناختی و یا افزایش خطر ابتلا به برخی از سرطان ها باشد.

اما آیا این ادعاها صحیح است؟ در ادامه به بررسی عوارض قرص فیناستراید و تجربیات استفاده از این قرص می پردازیم.

عوارض قرص فیناستراید

همان طور که گفته شد، در مورد این دارو عوارض مختلفی گفته شده است که انتخاب آن را برای درمان با تردید مواجه می کند. هرچند که این ترس، پایه و اساس دارد، اما در بسیاری از موارد خطرهای بیان شده در  مقیاس استفاده نمی گنجند و بسیاری از افراد می توانند با اجتناب از عوارض جانبی دارو، آن را مصرف کنند. البته راهکارهایی هم برای از بین بردن عوارض فیناستراید وجود دارد مانند کاهش دوز دارو و یا تناوب مصرف که باید با مشورت و توصیه پزشک انجام شود.

ماینوکسیدیل دارویی است که برای ریزش مو توصیه می شود. عوارض ماینوکسیدیل چیست؟ برای اطلاعات این مقاله بیشتر بخوانید

۱. اختلال عملکرد جنسی

در تحقیقی نشان داده که فیناستراید با عوارض اختلالی جنسی از جمله موارد زیر همراه است:

• اختلال نعوظ
• کمبود میل جنسی
• کاهش حجم انزال
• درد در بیضه ها

با این حال، علیرغم انتشار گسترده این مورد در منابع و تحقیقات، این عوارض جانبی جنسی نسبتا نادر است. بر اساس بررسی جامع از آزمایشات بالینی صورت گرفته در مرکز پیشرفته امراض پوستی، ونکات چارمالایا، حدود 2.1-3.8 درصد از بیماران که فیناستراید را مصرف می کنند، به یکی از این موارد مبتلا می شوند.

اختلال نعوظ شایع ترین مورد بین بیماران است و به دنبال آن اختلال عملکرد انزالی و کاهش درایو جنسی ممکن است بروز کند. با این حال، این اختلالات فقط در طی مراحل اولیه درمان اتفاق می افتد و زمانی که بدن خود را با اثرات دارو تنظیم نماید، این مشکل را حل می کند.

به گفته دکتر آلن باومن، عوارض جانبی جنسی مانند کاهش میل جنسی و یا اختلال نعوظ خفیف در حدود 2 درصد مردانی که 1 میلی گرم در روز فیناستراید مصرف می کنند ممکن است اتفاق بیفتند. از آنجا که فیناستراید بعد از یک هفته به طور کامل از بدن دفع می شود، متوقف کردن دارو در صورت بروز عوارض جانبی، می تواند باعث برگشت و اصلاح آن موارد شود.

بر اساس تحقیقاتی که بر روی 17000 بیمار در طول 7 سال در مرکز پیشگیری از سرطان پروستات انجام شده است، پژوهشگران دریافته اند که اثرات این دارو بر عملکرد جنسی برای بیشتر مردان مینیمم است و نباید برای تجویز مدنظر قرار بگیرد. هرچند که تحقیقات بر روی رابطه استفاده از این دارو و اختلالات جنسی در بلند مدت همچنان در حال بررسی است.

۲. از عوارض قرص فیناستراید :  خطر ابتلا به سرطان

تعدادی گزارش وجود دارد که نشان می دهد استفاده از فیناستراید می تواند خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان را افزایش دهد. محققان در مطالعه ای که در مجله پزشکی نیوانگلند منتشر شده است، بیان کرده اند که در حالی که فیناستراید خطر ابتلا به سرطان پروستات را حدود یک سوم کاهش می دهد، ولی در همین حال احتمال ابتلا به سرطان بدخیم را نیز افزایش می دهد.

مهم است که توجه داشته باشیم این لزوما به این معنی نیست که فیناستراید واقعا باعث سرطان می شود. در یک مطالعه دیگر، محققان توضیح دادند که عامل افزایش خطر سرطان این دارو به دلیل توانایی فیناستراید برای پنهان کردن سرطان پروستات است که سرطان را قادر می سازد وارد مراحل پیشرفته خود شود پیش از این که تشخیص داده شود.

همچنین گزارش های جداگانه ای از فیناسترائید وجود دارد که خطر ابتلا به سرطان سینه مردانه را افزایش می دهد. با این وجود، ارتباط واضح و مشخصی برای این مورد بیان نشده است و تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم است.

آیا می خواهید اطلاعاتی در مورد انواع ریزش مو در مردان داشته باشید؟ این مقاله را از دست ندهید.

۳. عوارض جانبی روانی

بسیاری از افراد در هنگام شروع استفاده از فیناستراید، به صورت دراز مدت احساس خستگی روانی و گیج بودن می کنند. این می تواند بر روی عملکرد آن ها در انجام کارهایشان و همینطور حافظه افراد تاثیر بگذارد.

فیناستراید همچنین با علائم افسردگی هم مرتبط است. در سال های اخیر، کارگزاران دولتی در سراسر جهان، از جمله در ایالات متحده، برچسب های روی این دارو را به روزرسانی کرده اند و در آن ها قید کرده اند که افسردگی یکی از عوارض قرص فیناستراید است که حتی با قطع دارو هم می تواند ادامه داشته باشد.

بر اساس مطالعات کوچکی که در مجله روانپزشکی بالینی منتشر شد، نشان داده شد که 75٪ از مصرف کنندگان سابق فیناستراید علائم افسردگی را از خود نشان می دهند که این مقدار در مقایسه با میزان 10 درصدی از جامعه کنترل بوده است که هرگز فیناستراید مصرف نکرده اند.

علت دقیق ارتباط بین فیناستراید و افسردگی هنوز موضوع بحث است، اما برخی تحقیقات نشان می دهد که ممکن است چیزی در ارتباط با مهار کردن تولید نورون ها و بافت های عصبی در هیپوکامپ مغز، توسط فیناستراید باشد. (عضو کوچکی در مغ که با حافظه و جهت یابی فضایی در ارتباط است).

دیگر عوارض قرص فیناستراید

شما ممکن است تعدادی از عوارض جانبی دیگر را نیز تجربه کنید مانند:

• سرگیجه
• خارش و تحریک پوست
• سردرد
• تورم، توده یا درد در سینه
• دشواری تنفس
• تورم صورت، دست یا پا
• ضعف

اگر هر یک از این علائم را تجربه کنید، بلافاصله با پزشک یا متخصص پوست خود تماس بگیرید.

عوارض قرص فیناستراید در خانم ها

عوارض جانبی فیناستراید در زنان که محدود به این موارد نمیشود ولی شامل اینهاست، عبارتند از:

• آسیب به جنین (فیناستراید در بارداری نباید استفاده شود)
• خستگی
• افزایش وزن
• افسردگی
• اضطراب
• کاهش میل جنسی و اختلال عملکرد جنسی
• ریزش مو
• حساسیت به درد و بزرگ شدن پستان،

همچنین سایر عوارض جانبی که ممکن است رخ دهد، اما کمتر رایج است عبارتند از تغییر در تعداد پلاکت ها و آسیب های عضلانی (میوپاتی).

بهترین زمان مصرف قرص فیناستراید

هیچ مرد زیر 18 سالی نباید پروپشیا (نام تجاری برای فیناستراید 1 میلی گرم) را برای درمان ریزش موی خود مصرف کند. این به این دلیل است که پروپشیا مسدود کننده DHT است. DHT هورمون آندروژن است که سبب ریزش مو از طریق کاهش فولیکولی بر روی پوست سر و ضعیف و نازک شدن موهای تولید شده می شود.

با وجودی که DHT برای ایجاد ویژگیهای مردانه در رحم و در دوران بلوغ حیاتی است، اما مسدود کردن آندروژن پیش از بلوغ می تواند باعث مشکلاتی شود. هنگامی که بلوغ به پایان رسد، اکثر مردان می توانند این دارو را مصرف کنند، هر چند قبل از درمان باید با متخصص خود در مورد عوارض جانبی آن صحبت کنند.

از لحاظ محدودیت سنی بالایی، هیچ محدودیتی مشخص در مورد اینکه چه زمانی می توانید این دارو را شروع کنید (یا چه زمانی آن را متوقف کنید) وجود ندارد.

عوارض قرص فیناستراید بر کبد

فیناستراید توسط کبد به اجزای تشکیل دهنده تجزیه می شود. افرادی که دچار مشکلات عملکردی کبد هستند باید  با احتیاط این دارو را مصرف کنند. اگر از بیماری کبدی رنج می برید یا کبد شما دچار مشکلات عملکردی است، در مورد نحوه تاثیر دارو بر وضعیت بیماری یا نحوه تاثیر وضعیت سلامت شما بر میزان دارو و کارآمدی درمان و این که آیا نیاز به نظارت ویژه ای وجود دارد یا خیر با پزشک خود مشورت کنید. عوارض قرص فیناستراید بر کبد چرب زیاد است و باید با مشورت پزشک مصرف شود.

قرص فیناستراید برای زنان

در مطالعه ای جدید، بر روی زنان (پیش و پس از یائسگی)، بیمارانی که درگیر ریزش مو بوده اند و برای بیش از سه ماه با 2.5 میلی گرم فیناستراید در روز درمان شده اند، بهبود را نشان داده اند. در حقیقت، تقریبا 30 درصد بهبود جزئی و 65 درصد بهبود قابل توجهی از بیماری خود نشان داده اند. این دوز به خوبی توسط بیماران تحمل شد، به این معنی که هیچ عوارض جانبی برای آنها به وجود نیامد.

آیا دوز بالاتر عملکرد بهتری در برابر ریزش مو در زنان دارد؟

اگر 2.5 میلی گرم برای یک روز بر جلوگیری از ریزش مو تاثیر می گذارد، آیا 5 میلی گرم عملکرد بهتری نخواهد داشت؟ جواب ساده است، لزوما چنین نیست.

مطالعات مشاهده ای از زنان نشان داده اند که دریافت 5 میلی گرم از فیناستراید در روز می تواند تراکم و ضخامت مو را بهبود دهد، اما زنان حاضر در این مطالعات درگیر چندین عوارض جانبی ناخواسته شده اند، مواردی نظیر کاهش میل جنسی، دردناک شدن سینه و رشد بیش از حد موهای زائد مجموعه ای از این عوارض بوده اند. هرچند این مواد خفیف بوده و پس از مدتی از بین رفته اند.

دوز 2.5 میلی گرمی روزانه از فیناستراید نتایجی مشابه با دوز 5 میلی گرمی روزانه برای زنان به همراه دارد و عوارض کمتری را در بیماران ایجاد می کند. با این حال، تحقیقات بیشتری برای شناسایی بهترین دوز درمان و زمان بندی مصرف نیاز خواهند بود.

تجربیات استفاده از فیناستراید

شما به عنوان یک نمونه می توانید از افراد مختلف در رابطه با استفاده آن ها از این دارو بپرسید. برای مثال با گشت و گذار در اینترنت و مشاهده نظرات افراد در تالارهای بحث متوجه می شوید، افرادی بوده اند که سال ها از این دارو استفاده می کردند و عوارض جانبی چندانی از آن ندیده اند و برعکس از نتایج مثبت آن نیز ابراز رضایت کرده اند. در مقابل نیز افرادی بوده اند که به خاطر شرایطی که برایشان پیش آمده است، مجبور به ترک استفاده از این دارو شده اند.

لازم به ذکر مجدد است که، خطرات مرتبط با فیناستراید به شدت گفته های بیان شده در رسانه ها در رابطه با آن نیست. با این وجود، تعدادی از خطرات قابل توجه وجود دارد که ممکن است تصمیم شما برای پیگیری این نوع درمان را تحت تاثیر قرار دهد.

توجه داشته باشید، این که آیا با توجه به عوارض قرص فیناستراید، مناسب شما است یا خیر، به شرایط منحصر به فرد شما، چگونگی وضعیت شما در قبال سایر روشهای درمانی و میزان ریسک پذیری تان بستگی دارد و بهترین تصمیم گیرنده در این زمینه پزشک معتمد شماست.