علل مری بارت و درمان آن

عوامل متعددی سبب سوزش معده می شود اما بیماری مری بارت آن را تشدید می کند. به خصوص اگر فرد مذکر و سفید پوست باشد، بیشتر تحت تاثیر این بیماری قرار خواهد گرفت.

نبض ما– سوزش معده می تواند به هر دلیلی باشد، حتی استرس و اضطراب هم می تواند تاثیر زیادی روی دستگاه گوارش بگذارد. اما آیا هر سوزشی دلیل بر بیماری سختی است؟ سوزش معده می تواند منجر به بیماری دیگری به نام مری بارت شود که در این مطلب با علائم و درمان آن آشنا خواهید شد.

مری بارت چیست؟

مری بارت بیماری رفلاکس معده (GERD) است که عمدتا در مردان سفید پوست دیده می شود. این عارضه، بیماری است که مایع اسیدی معده به مری برگشت می شود. این بیماری معمولا یکی از عواملی است که باعث سوزش معده می شود.

دو مورد اساسی برای تشخیص مری بارت لازم است. این الزامات نیاز به آندوسکوپی دارند. طی آندوسکوپی، یک لوله بلند و منعطف را که در سر آن لامپ و دوربینی قرار دارد (اندوسکوپ) را از دهان به درون مری داخل کرده تا پوشش مری را بررسی و نمونه برداری کند. این ۲ موارد لازم عبارتند از:

آندوسکوپی، یکی از مواردی که برای تشخیص مری بارت است تغییر رنگ مری بوده که بر اثر برگشت اسید معده به مری رنگ غیر طبیعی بخود می گیرد. این پوشش غیرعادی فاصله کمی تا مری (معمولا کمتر از ۲/۵ اینچ) را از دستگاه گوارش (رابط دستگاه گوارش در محلی است که مری به معده متصل می شود.) پوشش می دهد.

بررسی میکروسکوپی نمونه برداشته شده از پوشش غیر طبیعی مری سلول های طبیعی مری را نشان دهد که بوسیله ی سلول های پوشش دهنده روده جایگزین شده اند، نظیر سلولهای تولید کننده ی موکوس به نام سلول های گلبول قرمز.

سلول های دیگری هم وجود دارد که معده را پوشش می دهند. با این حال اگر سلول های اصلی روده حضور نداشته باشد نباید مری بارت را بررسی و آزمایش کرد.

بیماری مری بارت در سال ۱۹۵۳ توسط دکتر آلیسون و جانستون، به شکلی که امروزه می شناسیم، شناخته شد. به اصطلاح می توانیم این بیماری را نوعی متاپلازی نام ببریم. متاپلازی به وضعیتی می گوییم که بافت قسمتی مشخص از یک اندام با بافت سلولی قسمت دیگر جایگزین شده باشد. ابتدا پزشکان بر این باور بودند که مری بارت دارای بافت معده بوده که جایگزین بافت فلسی و پوست پوست پوشش داده مری است.

در اواسط دهه ی ۷۰ دکتر پاول به این نتیجه رسید که مری بارت شامل متاپلازی است به نحوی که در آن سلول های طبیعی که مری را پوشش داده اند با ترکیبی از سلول های پوشش دهنده معده و روده جایگزین شده اند. همچنین سلول های پوشش دهنده ی روده، سلول های ستونی خاص نام دارد که شامل سلول های جام (گوبلت) هستند.

در گذشته اعتقاد بر این بود که پوشش نرمال مری فقط با سلول های معده جایگزین شده و در حالت دیگر با سلول های روده جایگزین شده باشد. اما در حال حاضر تنها حضور سلول های روده منجر به تشخیص مری بارت می شود.

علت مری بارت

بیماری رفلاکس گوارشی (GERD) منجر به مری بارت می شود. مری لوله ای عضلانی است که در سینه قرار دارد و نقش آن انتقال مواد غذایی از دهان به معده است. GERD وضعیتی است که ترشح بیش از حد اسید معده به مری باز می گردد.

در این حالت دریچه ی اسفنکتر مری ضعیف است.  ضعیفی دریچه ی اسفنکتر ممکن است در همه بیماران GERD که فتق هیاتال دارند دیده می شود. در بیمارانی که فتق هیاتال دارند، چند سانتی متر بالای معده، بین معده و سینه وجود دارد که با جلو و عقب رفتن این قسمت اسی معده از معده به مری برگشت نمی شود.

بنابراین مری بارت به علت بازگشت اسیدی شدید و مزمن (به صورت مستمر در طی چند سال) بوجود می آید. در بعضی از بیمارانی که دچار GERD هستند، مری به علت آسیب مکرر مایع اسیدی واکنش نشان داده و این واکنش تغییر نوع سلول های طبیعی پوششی مری به ستونی (نوع سلول های روده) است.

این تغییر حالت سلولی متاپلازی نام دارد. این حالت نوعی پاسخ محافظتی است چون پوشش سلول های ستونی در بیماری بارت مری در مقایسه با پوشش اسکوموئیک (پوشش طبیعی مری) در برابر اسید، مقاوم تر است.

عوامل موثر در مری بارت

مایع موجود در معده حاوی اسیدی است که در معده تولید می شود. علاوه بر این، مایع حاوی اسیدهای صفراوی و آنزیم هایی است که در پانکراس تولید شده و از اثنی عشر به معده برگشت شده اند. اثنی عشر اولین قسمت روده کوچک است که در پشت معده قرار دارد.

اسیدی که از معده به مری برمی گردد خطرساز است. شواهدی وجود دارد که ترکیب آنزیم های پانکراس و صفرا با اسید در مقایسه با اسید خطر سازتر است.

سوزش معده احساسی است که در پشت جناغ سینه معمولا در نیمه پایین قفسه سینه حس می شود، اما ممکن است سوزش مری بارت تا گلو هم ادامه داشته باشد

علائم بارت مری

بارت مری علائم منحصر بفردی ندارد. بیماران بارت مری علائم بیماری GERD (نظیر سوزش معده، بالا آوری یا رگورژاسیون، حالت تهوع و غیره) را دارند. به طور کلی می توان گفت که علائم بارت مری همان علائم GERD است اما شدیدتر. همه بیماران بارت مری علائم GERD را ندارند و بعضی از بیمارانی که بصورت تصادفی مشخص شده اند هیچ گونه یا حداقل برخی علائم GERD را ندارند.

سوزش معده احساسی است که در پشت جناغ سینه معمولا در نیمه پایین قفسه سینه حس می شود، اما امکان دارد این سوزش تا گلو هم ادامه داشته باشد. بعضی وقت ها احساس سوزش همراه با درد در انتهای معده و در انتهای قفسه سینه احساس می شود.

دومین نشانه ی معمول این بیماری بالاآوری مایعی تلخ مزه است. نشانه های GERD اغلب بعد از خوردن غذا و در زمانی که دراز کشیده اید بدتر می شوند.

برگشت  یا بالا آوردن مایعات بعضی وقت ها ممکن است وارد ریه یا حنجره شود که در نتیجه آن علائم اضطراب آور (خارج از مری) GERD گفته می شود. این علائم عبارتند از:

• آسم در بزرگسالان
• برونشیت مکرر
• سرفه کردن مزمن
• گلو درد
• خشن شدن و گرفتگی صدا

درمان بارت مری

نحوه درمان بارت مری توسط پزشک

پزشک با توجه به سلامت کلی بدن شما بهترین روش درمان را ارائه می کند. روش های درمان بارت مری همانند درمان بیماری ریفلاکس یا GERD ، درمان اندوسکوپی کاهنده، برداشتن مخاط با اندوسکوپی و جراحی است.

آندوسکوپی دوره ای نظارتی

پزشک شما ممکن است از آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی همراه با نمونه برداری دوره ای برای بررسی علائم سرطان استفاده کند. پزشکان به این روش رویکرد نظارتی می گویند.

متخصصین مطمئن نیستند که چند وقت یک بار نیاز به انجام اندوسکوپی است. با پزشک خود مشورت کنید تا مناسب ترین زمان برای آندوسکوپی شما تعیین شود. اگر شما دیسپلازی شدید داشته باشید پزشک ممکن است به شما پیشنهاد آندوسکوپی مکرر دهد.

دارو درمانی

اگر شما دچار بارت مری و بیماری رفلاکس معده به مری (GRED) هستید، پزشک برای شما دارویی برای کاهش اسید معده که مهار کننده های پمپ پروتون (PPI) نام دارند، پیشنهاد می کند. این دارو ها از آسیب بیشتر به مری شما جلوگیری کرده و در بعضی موارد آسیب های وارده را بهبود می دهد.

داروهای مهار کننده پمپ پروتون عبارتند از:

• امپرازول omeprazole
• لانسوپرازول lansoprazole
• پنتاپرازول pantoprazole
• رابپرازول rabeprazole
• اسموپرازول esomeprazole
• دکس لانسوپرازول dexlansoprazole

تمامی این داروها با نسخه بفروش می رسند. اومپرازول و لنسپروزول بدون نسخه هم بفروش می رسد. پزشک ممکن است در صورتی که شما علائم رفلاکس یا GRED داشته و دارو درمانی تاثیر مثبتی نداشته باشد، به شما جراحی ضد رفلاکس پیشنهاد بدهد. گرچه تحقیقات نشان نمی دهد که داروها یا جراحی برای GRED  و بارت مری ریسک ابتلا به دیسپلازی یا سرطان بدخیم مری را کاهش نمی دهد.

نشانه معمول بیماری مری بارت بالاآوری مایعی تلخ مزه است
اغلب بعد از خوردن غذا و در زمانی که دراز کشیده اید بدتر می شوند

درمان کاهنده اندوسکوپیک

درمان کاهنده اندوسکوپیک از تکنیک های مختلفی برای از بین بردن دیسپلازی در مری شما استفاده می کند. بعد از این درمان ها بدن شما باید سلول های طبیعی مری را بسازد.

پزشک شما که معمولا متخصص گوارش یا جراح است این عمل را در بیمارستانی مشخص و در مرکز جراحی سرپایی انجام می دهد. به شما بی هوشی موضعی یا سر کننده تزریق می کنند. عمل های معمول عبارتند از:

درمان فوتودینامیک

درمان فتودینامیک از مواد شیمیایی استفاده می کند که با تابش نور فعال می شود. این موارد شامل پورفیرمر (فوتوفرین)، اندوسکوپ، و یک لیزر است که سلول های پیش سرطانی در مری را از بین می برد. پزشک با تزریق پورفیرمر به درون رگ های بازو و پس از ۲۴ الی ۷۲ ساعت عمل شما کامل می شود.

کاهنده ی رادیو فرکانسی

کاهنده رادیو فرکانسی از امواج رادیویی استفاده می کند و سلول های سرطانی و پیش سرطانی را در بافت بارت از بین ببرد. یک الکترود که بر روی بالون و یا اندوسکوپ وصل شده است تولید گرما می کند تا بافت بارت و سلول های سرطانی و پیش سرطانی را از بین ببرد.

برداشت مخاطی آندوسکوپی

در این روش پزشک بافت بارت را بلند کرده و محلولی را به درون آن تزریق می کند و سپس بافت را کاملا برش می دهد. پزشک بافت بارت را با اندوسکوپ بر می دارد. متخصصان گوارش این عمل را در بیمارستانی مشخص و در مراکز درمانی سرپایی انجام می دهند که با بیهوشی موضعی یا همان سر کننده انجام می شود.

قبل از برداشت مخاطی با اندوسکوپی برای سرطان پزشک شما ممکن است سونوگرافی اندوسکوپی انجام دهد. عوارض عمل مری بارت می تواند خون ریزی یا پاره شدن مری باشد.

جراحی مری بارت

جراحی به نام ازوفاژکتومی یا مری برداری روش دیگری برای درمان اندوسکوپیک است. بیشتر پزشکان درمان های اندوسکوپیک را ترجیح می دهند چون عوارض کمتری دارد.

مری برداری در بیماری مری بارت ، از بین بردن ناحیه ی آسیب دیده از روی مری با جراحی است. پس از حذف بخشی از مری، جراح بخش حذف شده را از معده شما و روده بزرگ تان احیا می کند. این جراحی در بیمارستان انجام می شود. این جراحی بیهوشی عمومی داشته و شما ۷ الی ۱۴ روز بعد از جراحی برای بهبود کامل در بیمارستان تحت مراقبت هستید.

اگر شما مشکل دیگری داشته باشید عمل جراحی انتخاب خوبی برای شما نیست. پزشک شما درمان های اندوسکوپی کم تهاجم یا آزمایشات مکرر و مستمر برای شما تجویز می کند.

نبض ما– ترجمه: مهدی مغازه ای