آنچه باید از سرطان پانکراس بدانید

پانکراس ارگانی است که نادیده گرفتن آن تمام ارگان های بدن را تحت تاثیر قرار دهد. چون پانکراس آنزیم های اساسی بدن برای ادامه حیات را تولید می کند. در واقع اگر با ابتلا به سرطان پانکراس ، درگیری ارگان های دیگر سریع تر رخ می دهد.

نبض ما– پانکراس اندامی است در شکم شما و به صورت افقی در پشت و پایین معده ی شما قرار دارد. پانکراس آنزیم هایی را تولید می کند که سیستم گوارشی را تحت تاثیر قرار داده و هورمون هایی تولید می کند که به تنظیم قند خون شما کمک می کند. سرطان پانکراس معمولا سریعا به ارگان های دیگر بدن گسترش می یابد. به ندرت سرطان پانکراس در مراحل اولیه شناخته می شود.

اما در افرادی که کیست پانکراس دارند یا سابقه سرطان پانکراس در خانواده دارند ممکن است در آنها این بیماری زودتر شناخته شود. یکی از علامت های سرطان پانکراس ، دیابت است به ویژه در زمانی که با کاهش وزن، یرقان یا شکم درد و درد کمر همراه باشد.

درمان این بیماری معمولا جراحی، شیمی درمانی، رادیو درمانی یا ترکیبی از این موارد را شامل می شود.

پانکراس چیست؟

پانکراس ۱۵ سانتی متر طول دارد و شبیه به گلابی خوابیده است. پانکراس هورون هایی نظیر انسولین ترشح می کند که به بدن شما کمک می کند تا قند موجود در غذا را بسوزاند. پانکراس ترشحاتی هم تولید می کند که برای هضم غذا مفید است.

ریسک فاکتورهای سرطان پانکراس

عواملی که شما در خطر ابتلا قرار می دهد، عبارتند از:

• استعمال دخانیات
• پانکراتیت مزمن ( التهاب پانکراس)
• شرایط ارثی (نظیر پانکراتیت وراثتی)
• سندرم سرطان خانوادگی پانکراس
• چاقی

علائم سرطان پانکراس

علامت ها و نشانه های سرطان پانکراس اغلب تا پیشرفته نشدن این بیماری روی نمی دهد. با شروع سرطان پانکراس علائم زیر نیز به سرعت نمود می کند:

• درد ناحیه بالای شکمی تا پشت کمر
• کاهش اشتها و کاهش وزن ناگهانی
• افسردگی
• نوعی دیابت
• انعقاد خون
• خستگی شدید
• زردی پوست و چشم (یرقان)

علل سرطان پانکراس

علت دقیق این بیماری خیلی موارد قابل تشخیصی نیست. پزشک ها تنها به مواردی نظیر استعمال دخانیات در علت سرطان پانکراس پی برده اند که احتمال پیشرفت این بیماری را بیشتر می کند.

چگونه سرطان پانکراس به وجود می آید

این سرطان زمانی اتفاق می افتد که سلول های پانکراس دچار جهش DNA شود. این جهش ها باعث می شود تا سلول بصورت مداوم و بدون کنترل رشد کنند و پس از مرگ سلول سالم، سلول سرطانی زنده بماند.

تجمع این سلول ها باعث ایجاد تومور می شود. سرطان پانکراس درمان نشده به اندام های اطراف و رگ های خونی گسترش می یابد.

اکثر این سرطان در سلول هایی شروع می شود که در مجرای پانکراس قرار دارند. این نوع سرطان پانکراس به نام آدنوکارسینوم پانکراس یا سرطان پانکراس غدد برون ریز (pancreatic exocrine cancer) گفته می شود. انواع سرطان پانکراس عبارت اند از:

•  تومور های سلولی جزیره ای
• سرطان پانکراس غدد درون ریز
• تومور های عصبی عضلانی پانکراس

چگونه سرطان پانکراس آزمایش می شود

پس از بررسی سابقه خانوادگی و بیماری های شما پزشک آزمایشات فیزیکی انجام می دهد، پزشک ممکن است برای شما چندین آزمایش تجویز کند که علت مشکل شما و وضعیت بیماری شما را تشخیص دهد. این آزمایشات عبارت اند از:

• سی تی اسکن
• ام آر آی
• آندوسکوپی و سونوگرافی (EUS)
• لاپاراسکوپی (جراحی که بافت شما را بررسی می کند.)
• کولانژیوگرافی کبدی روده ای (PTC فرایندی که به کبد شما اشعه X می تابند)
• نمونه برداری (برداشتن بافتی از پانکراس تا زیر میکروسکوپ بررسی شود)

درمان سرطان پانکراس

روش های درمانی متعددی برای این سرطان وجود دارد؛ نظیر جراحی، شیمی درمانی و پرتو درمانی. شیمی درمانی از داروهایی برای درمان سرطان استفاده می کند، درحالی که پرتو درمانی از اشعه X و دیگر اشعه ها استفاده می کند تا سلول های سرطانی را از بین ببرد. جراحی هم برای برداشتن تومور یا درمان این سرطان استفاده می شود.

پیشگیری از سرطان پانکراس

شما با رعایت موارد زیر احتمال ابتلا به این سرطان را کاهش می دهید.

وزنتان را تنظیم نگه دارید

اگر ورن شما متعادل است آن را ثابت نگه دارید. اگر نیاز به کاهش وزن دارید تلاش کنید که آهسته و پیوسته کاهش وزن داشته باشید. (نیم تا یک کیلو در هفته) از رژیم هایی غذایی مملو از سبزیجات، میوه جات، غلات کامل و ورزش برای کاهش وزن پیروی کنید.

ترک دخانیات

اگر دخانیات استعمال می کنید، ترک کنید. از پزشک برای ترک سیگار و تکنیک های ترک سیگار و داروهایی که جایگزین نیکوتین هستند، کمک بگیرید.

رژیم غذایی سالم

رژیم غذایی سرشار از میوه جات، سبزیجات متنوع و غلات کامل را داشته باشید تا احتمال ابتلا به این سرطان را کاهش دهید.

آیا می توان بدون پانکراس زندگی کرد؟

بله، شما می توانید بدون پانکراس زندگی کنید. شما نیاز به برخی تغییرات در زندگی خود دارید. پانکراس شما با هورمون هایی که ترشح می کند قند خون شما را کنترل و هضم غذا را راحت تر می کند.

پس از جراحی به شما داروهایی تجویز می شود که نقش این هورمون ها را در بدن شما ایفا می کند. جراحی که در آن کل پانکراس برداشته شود، به ندرت انجام می شود. اگر دچار سرطان پانکراس، پانکراتیت وخیم یا بر اثر آسیب وارد آمده پانکراس شما، آسیب دیده باشد، شما ممکن است به این جراحی نیاز داشته باشید.

با استفاده از داروها، امید به زندگی بعد از جراحی و حذف پانکراس بیشتر شده است. آینده شما بستگی به وضعیت هم اکنون دارد. یکی از مطالعات انجام شده یافته است که نرخ زنده بودن و ادامه زندگی ۷ سال پس از جراحی در افرادی که دچار وضعیت سرطانی نظیر پانکراتیت نشده اند ۷۶ درصد است. اما در افرادی که دچار سرطان پانکراس هستند این نرخ ۷ ساله به ۳۱ درصد کاهش می یابد.

کیست پانکراس

کیست پانکراس یک کیسه پر شده از ترشحات و مایعات پانکراس است. بیشتر کیست های پانکراس سرطانی نیستند و علائمی را ایجاد نمی کنند. کیست پانکراس معمولا در طی تشخیص و عکس برداری از بدن به علت بیماری و یا مسئله ای دیگر تشخیص داده می شود.

برخی در حقیقت خوش خیم هستند و معمولا کیسه ای از مایعات و یا بافت های ملتهب تشکیل شده و همانند انواع سلول های یافته شده در انواع کیست های دیگر نیست.

اما برخی از کیست های پانکراس می تواند سرطانی باشد. پزشک با نمونه برداری از مایع کیست پانکراس تشخیص می دهد که آیا سلول سرطانی وجود دارد یا خیر. یا پزشک برای شما بررسی و آزمایش دوره ای پیشنهاد می کند که در صورت بروز عوامل سرطانی در کیست به موقع تشخیص داده شود.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم

اگر دچار کاهش وزن ناگهانی  یا اگر خستگی شدید و مستمر، درد شکمی، یرقان و دیگر علائم شدید به پزشک مراجعه کنید. خیلی از بیماری ها منجربه این علائم می شوند پس به پزشک مراجعه کنید تا بیماری شما تشخیص داده شود.

نبض ما– مترجم: مهدی مغازه ای

منبع: www.cancer.org