برای چربی خون بالا چی بخوریم؟

این روزها که غذاهای فست فودی به سفره خانه ها وارد شده بیشتر باید مراقب بود تا گریبان گیر چربی خون بالا نشد. خطراتی که چربی بالای خون یا همان بالا رفتن کلسترول بد خون دارد جبران ناپذیر است و بیماری های قلبی و عروقی را به وجود می آورد.

نبض ما– اگر پزشک به شما می گوید اختلال چربی دارید یا چربی خون بالا دارید؛ بدان معنی است که سطح کلسترول کم چرب، چربی های تری گلیسیرید یا هر دو، دارای سطح بالایی هستند. در صورتی که سطح چربی خون بالا باشد، شما در معرض خطر ابتلا به بیماری های قلبی هستید.

برای اینکه بدانید اختلال چربی چیست، باید ابتدا درباره کلسترول بدانید. دو نوع کلسترول در بدن ما وجود دارد که  عبارتند از لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) و لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL).

لیپوپروتئین با چگالی کم که گاهی اوقات به عنوان “کلسترول بد” هم نامیده می شود، توسط بدن ساخته شده و همچنین بدن، این لیپوپرتئین را از غذاهای غنی از کلسترول مانند گوشت قرمز و محصولات لبنی هم جذب بدن می کند. این کلسترول، می تواند با سایر چربی ها و مواد موجود در خون شما ترکیب شود و باعث ایجاد انسداد در شریان ها شود.

کلسترول بد می تواند جریان خون شما را کاهش داده و باعث مشکلات جدی مانند بیماری های قلبی، حمله قلبی یا سکته مغزی شود. به دلیل اثرات بالقوه آن، پزشکان سطح پایین تر LDL (کلسترول بد) را توصیه می کنند.

HDL، یا همان لیپوپروتئین با چگالی بالا که  گاهی اوقات به عنوان “کلسترول خوب” هم شناخته شده است، اثر محافظتی بر روی قلب شما دارد. این نوع کلسترول، کلسترول مضر را از شریان ها انتقال می دهد. پزشکان معمولا توصیه می کنند که سطح بالاتری از HDL کلسترول را داشته باشید.

تری گلیسیرید هم نوعی چربی است که بیشتر از مواد غذایی مصرف می کنید. علاوه بر این، بدن هم کالری اضافی را برای ذخیره سازی، به چربی تبدیل می کند. برخی از تری گلیسیرید ها برای عملکرد برخی سلول ها ضروری هستند، اما تری گلیسیرید بیش از حد، ناسالم است. همانند کلسترول بد، سطوح پایین  تری گلیسیرید ،سالم تراست.

 مصرف سیر خام، سبزیجاتی مانند کاهو و میوه هایی مانند گلابی، پرتقال، گریپ فروت و سیب برای کاهش چربی خون مفید هستند.

چربی خون نرمال چند است؟

به طور کلی می توان گفت که چربی خون در کل بدن وجود دارد و در حقیقت بدن انسان برای سوخت و ساز کلی به چربی نیاز دارد. اما میزان چربی خون باید در حد نرمال باشد و بالاتر از آن خطرناک است. در صورتی که چربی خون از حد طبیعی آن بیشتر باشد، در دیواره رگ ها جمع شده و نوعی پلاک ایجاد می کند.

همین پلاک ها می توانند به مرور رگ ها را مسدود کنند. در صورت انسداد، رگ های مهمی که خون را به قلب می رسانند، خطر حمله قلبی برای فرد به وجود می آورند. میزان طبیعی چربی خون در حدود 200 میلی گرم در دسی لیتر است. بنابراین دقت داشته باشید که سطح چربی خون شما به سطح پر خطر نرسد. چربی خون بالا همیشه مضر است.

علامت چربی خون در آزمایش و شرایط آزمایش چربی خون؟

لیپید خون (کلسترول و تری گلیسیرید) با یک آزمایش ساده اندازه گیری می شود. پرستار یا پزشک، نمونه ای از خون می گیرد. در صورتی که اندازه گیری سطح تری گلیسیرید هم مد نظر باشد، 12 ساعت پیش از آزمایش خون به جز آب آشامیدنی نباید چیزی بخورید.

چربی های خون (کلسترول و تری گلیسیرید)  که اندازه گیری می شوند، در واحدهایی به نام میلی مول در هر لیتر خونT کوتاه می شود. هدف کلی این است که:

• کل سطح کلسترول زیر 5mmol / L
• سطح LDL زیر 3mol / L
• سطح HDL بالاتر از 1mmol / L
• سطح تری گلیسیرید زیر 2mmol / l

این اندازه ها ممکن است کمی گیج کننده باشد ، اما نگران نباشید. چنانچه دچار حمله قلبی شده اید یا در صورتی که قرار است آنژیوگرافی داشته باشید، باید هر سال میزان چربی خون خود را بررسی کنید تا چربی خون بالا نرفته باشد.

اگر کلسترول شما بیش از 5mmol / L است و همچنین آنژین صدری یا حمله قلبی داشته اید، باید داروهای کاهش کلسترول معمولا استاتین (به عنوان مثال سیمواستاتین، آتوواستاتین) استفاده کنید.

در صورتی که، چربی خون شما، 240 میلی گرم در دسی لیتر باشد، چربی خون شما بالا است و ضروری است که سطح چربی خون خود را به حد نرمال برسانید.

علائم و نشانه های داشتن چربی خون بالا

کلسترول بالا معمولا نشانه های بیماری ایجاد نمی کند. علائم چربی خون بالا ممکن است تنها پس از آسیب شدید در پی افزایش کلسترول بد، ایجاد شود. به عنوان مثال، علائم آن ممکن است به شکل علائم بیماری قلبی مانند درد قفسه سینه (آنژین صدری) یا حالت تهوع و خستگی باشد. حمله قلبی یا سکته مغزی هم ممکن است از کلسترول کنترل نشده  ایجاد شود.

عوارض چربی خون بالا

بالا رفتن چربی خون برای هر فردی می تواند خطرناک باشد و منجر به ایجاد شرایط بحرانی برای فرد شود. سطح بالای چربی در خون می تواند به ایجاد رسوبات چربی در رگ های خونی بدن، از جمله عروق کرونری (رگ های خونی که عضله قلب را با خون تامین می کنند) منجر شود. این مشکل، منجر به تنگ شدن یا انسداد عروق کرونر می شود.

کسانی که چربی خون دارند چه بخورند؟

به طور کلی باید گفت که افرادی که چربی خون بالا دارند، این میزان از چربی بالای خون به مرور ایجاد شده و درمان هم یک روزه امکان پذیر نیست.

به همین دلیل، بهترین راهکار برای حفظ نرمال سطح چربی خون، پیگیری یک رژیم غذایی مناسب برای جلوگیری از خطرات احتمالی است. شما می توانید چربی خون خود را با اصلاح رژیم غذایی خود به سطح مطلوبی برسانید. یک رژیم غذایی مناسب می تواند شامل موارد زیر باشد:

مصرف مواد غذایی بخارپز یا کبابی یه جای مواد سرخ کردنی، بهتر است مصرف سیرابی، جگر، زرده تخم مرغ، چیپس، پفک، روغن جامد، بستنی، شیرینی و قند زیاد را کاهش داده یا به میزان خیلی کمی مصرف شود. از شیر کم چرب استفاده کنید. توصیه می شود که از گوشت های سفید مانند مرغ و ماهی به جای گوشت قرمز استفاده شده و چربی گوشت گرفته شود.

مصرف سیر خام هم در کاهش چربی خون بالا موثر است. سبزیجاتی مانند کاهو و میوه هایی مانند گلابی، پرتقال، گریپ فروت و سیب برای کاهش چربی خون مفید هستند.

مواد غذایی گیاهی مانند حبوبات و غلات تقریبا همه بدون کلسترول بوده و در بین آنها کدو، شوید و سیر، دارای خاصیت زیادی در کاهش سطح چربی خون هستند. همچنین مصرف انواع حبوبات و نان هم توصیه می شود.

افراد بالای 50 سال سالانه باید تست چربی خون بدهند تا اقدامات لازم برای پیشگیری یا درمان را انجام دهند

داروهای گیاهی برای کاهش چربی خون بالا

اسیدهای چرب امگا-3 معمولا برای کاهش تری گلیسیرید و کلسترول بد، استفاده می شود. اسیدهای چرب امگا 3 از چربی های غیر اشباع هستند که به طور طبیعی در ماهی های چرب مانند ماهی آزاد یافت می شود. روغن های گیاهی مانند کلزا و روغن زیتون هم حاوی اسیدهای چرب امگا 3 هستند. به منظور کاهش چربی خون بالا می توانید از گیاهان دارویی استفاده کنید.

برخی از گیاهان دارویی عبارت اند از:

– سیاه دانه برای کاهش چربی خون موثر است و بهتر است روزانه یک قاشق چایخوری مصرف شود.

– مصرف سویا، گشنیز، سبزیجاتی مانند شوید در کاهش کلسترول بالا موثر است.

– مصرف آویشن به صورت دم کرده  که رطوبت بدن را دفع کرده و در کاهش کلسترول مفید است.

– دم کرده لیمو عمانی و پودر زنجبیل.

به طور کلی شما می توانید همراه با توصیه های دارویی پزشک از یک رژیم مناسب کم چربی همراه با داروهای طبیعی و گیاهی برای کاهش سطح کلسترول و چربی خون بالا اقدام کنید. چربی خون بالا مانند بیماری خاموشی است که می تواند به طور ناگهانی برای هر فردی مشکل ایجاد کند.

نبض ما– مترجم: مهناز ضحاکی

منبع: www.healthline.com